Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

 
 
2.10 – rasm. Fayl tizimi ierarxiyaviy strukturasining sxemalari. 
 
Ierarxik  struktura  ko‘p  foydalanuvchili  tizimlar  uchun  ham  qulay:  har  bir 
foydalanuvchi o‘zining katalogi yoki katalog daraxti shoxlarida  o‘zining fayllarini 
joylashtiradi . 
FAT  (
File  Allocation  Table  –  fayllarni  joylashtirish  jadvali) 
nomli  fayl 
tizimining fizik tuzilishi. 
Quyida  2.11 – rasmda disk FAT fayl tizimi asosida formatlanganida uning 
mantiqiy qismlar tarkibi keltirilgan:  
- yuklaydigan  sektor  -  operatsion  tizimni  yuklaydigan  dasturni  o‘z  ichiga 
oladi.  Bu  dasturning  ko‘rinishi  operatsion  tizim  turiga  bog‘liq,  ya’ni  ushbu 
bo‘limda OT ni yuklash jarayoni bajariladi; 
- FAT  jadvalining  asosiy  nusxasi  -  diskga  fayl  va  katalogni  joylashtirish 
to‘g‘risida axborotni o‘z ichiga oladi; 
Fayllar 
Katalog ildizi 
Main.exe 
user 
depart 
Sardor 
Main.exe 

---

124 
 
- FAT jadvalining zahira nus’hasi. 
- ildizli katalog  - katalogdagi har bir yozuv 32 baytdan iborat bo‘lgan fayllar 
va kataloglar to‘g‘risida 512 ta yozuvni saqlashga yordam beradigan 32 sektorda 
(16 Kbayt) o‘lchamli fiksirlangan soha bilan shug‘ulanadi.  
- ma’lumotlar  joylashgan  joy  ildizli  katalogdan  tashqari  barcha  fayl  va 
barcha kataloglarni joylashtirish uchun mo‘ljallangan.  
 
 
 
2.11 – rasm. FATfayl tizimining fizik tuzilishi 
FAT  fayl  tizimi    ikki  turdagi  faylni  qo‘llab  quvvatlaydi:  oddiy  fayl  va 
katalog. Fayl  tizimi faqat ma’lumotlarni xotirada taqsimlaydi.  
FAT jadvali (asosiy va zahira nusxalari) ma’lumotlar klasteri miqdoriga teng 
miqdorda  indeksni  ko‘rsatuvchi  massivdan  iborat.    Klaster  va  indeksli 
ko‘rsatkichlar bir xil ma’noga ega bo‘ladi – nolinchi klaster nolinchi ko‘rsatkichga 
mos keladi va boshqalar.  
Indeksli  ko‘rsatkich  klaster  bilan  bog‘liq  holatni  tavsiflovchi  quyidagi 
belgilarni qabul qilishi mumkin: 
-  bo‘sh klaster (foydalanilmaydigan); 
32 bitli katalog yozuvi 
Yuklaydigan sektor (512 байт) 
  0       1       2       3 
 
 
FAT 1 
FAT 2 (nusxa)