Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA 

KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 

TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 

 

 

 

“DASTURIY TA’MINOT ARXITEKTURASI” FANIDAN 

bakalavriatning 

Dasturiy injiniring yo‘nalishlari uchun 

 

AMALIY MASHG`ULOT №7 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toshkent 2020 

---

7-Amaliy mashg`ulot 

Mavzu: Dasturiy ta`minot arxitekturasini loyihalash. 

Ishdan  maqsad:  Dasturiy  ta`minot  arxitekturasi  va  uni  loyihalash  haqida 

tushunchaga ega bo`lish. 

Nazariy ma`lumot: 

Dasturiy ta’minot arxitekturasi tizimni  ishlab chiqishda  muhim o’rin tutadi, 

sababi u tizimni ishlab chiqilishiga, ishonchliligiga, keng ko’lamda qo’llanilishiga 

va qayta ishlab chiqilishiga ta’sir qiladi. 

Arxitekturaviy  dizayn  jarayonida  tizim  arxitektori  tizim  va  tizimni  ishlab 

chiqish  jarayoniga  samara  keltiradigan  strukturaviy  qarorlar  chiqarishi  lozim. 

Bilim va tajribaga asoslanib tizim haqida quyidagi qarorlarni qabul qilishi kerak: 

1.  Loyihalanayotgan  tizim  biror  bir  umumiy  loyihalar  arxitekturasiga 

mos keladimi? 

2.  Tizim yadro yoki protsessorlarga qanday taqsimlanadi? 

3.  Qanday  arxitekturaviy  andozalar  yoki  usullardan  foydalanish 

mumkin? 

4.  Tizim strukturasiga qanday fundamental yondashuvlar foydalaniladi? 

5.  Tizimdagi  strukturaviy  komponentalar  qanday  qilib  qismlarga 

ajratiladi? 

6.  Tizimdagi  komponentalarning  operatsiyasini  nazorat  qilishda  qanday 

strategiyadan foydalaniladi? 

7.  Tizimning  funksinal  bo’lmagan  talablarini  taminlash  uchun  qanday 

qanday arxitekturaviy tashkilot eng yaxshi? 

8.  Arxitekturaviy dizayn qanday baholanadi? 

9.  Tizimning arxitekturasi qanday hujjatlashtirilishi lozim? 

Garchi  har  bir  dasturiy  ta’minot  tizimi  unikal  bo’lsada  o’xshash 

arxitekturalardan foydalanilishi mumkin. 

Dasturiy  ta’minot  tizimi  haqidagi  bilimlarni  ko’rsatishda  andozalar 

g’oyasidan foydalanish hozirgi kunda ko’p qo’llanilmoqda. 

Har bir arxitekturaning yaxshi va yomon tomonlari mavjud. 

Quyida eng ko’p qo’llaniladigan arxitekturaviy andozalarni keltiramiz: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Veb ilova arxitekturasida  MVC andozasidan foydalanish 

 

 

Qatlamli arxitektura 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Jihojlangan  arxitektura 

 

 

Klient - Server arxitekturasi 

 

 

Quvur and filter arxitekturasi 

 

 

 

Ruhiy kasallikka chalingan bemorlar sog’ligini saqlash tizimi  dasturiy ta’minotini 

yaratishda quyidagi arxitekturani qo’llanilishini ko’rsatib beramiz. 

 

 

 

 

 

 

---

 

Qatlamli arxitektura