Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali kompyuter

Fizik  interfeys  –  bu  fizik  qurilmalar  bilan  ishlash  muhiti.  Bu  muhit  haqida 

gapirilganda asosan kompyuter portlari tushuniladi: 

            Tarmoqli interfeys; 

            Shlyuz (telekommunikatsiya) – mahalliy tarmoqlarni undan kattaroq tarmoqlar 

bilan, misol uchun Internet, bog`lovchi qurilma; 

            Shina(Kompyuter); 

COM  interfeys  (Component  Object  Model  interface)  –  mavhum  funksiyalar  va 

xususiyatlarni shu interfeys komponentalari orqali boshqa dasturlarda aniq funksiya 

ko`rinishida qo`llash imkonini beradi; 

Ma’lumotlar  almashish  uslubiga  ko`ra  interfeys  parallel  va  interfeyslarga 

bo`linadi 

 

.Kompyuter  tarmog`i  (hisoblash  tarmog`i,  ma`lumotlar  almashish  tarmog`i)  – 

ikki  yoki  undan  ortiq  kompyuterlar  o`rtasidagi  aloqa  tizimidir.  Ma`lumotlar 

almashish turli xil fizik hodisalarni qo`llash orqali amalga oshiriladi: elektr signallari 

yoki elektromagnit nurlanishlarning turli xil ko`rinishlari orqali. 

Kompyuter  tarmog`i o`z  navbatida  ma`lum  qoidalar  asosida  bir  necha  turlarga 

bo`linadi. 

Sinflanishi 

1. 

Hududiy chegaralanishlar va o`lchamlar bo`yicha: 

a) Shaxsiy tarmoq (PAN, Personal Area Network); 

b) Mahalli tarmoq (LAN, Local Area Network); 

c) HomePNA; 

d) Shahar tarmog`i (MAN, Metropolitan Area Network); 

---

e) Milliy tarmoq; 

f) Xalqaro hisoblash tarmog`i (WAN, Wide Area Network); 

       2.  Operatsion tizim tarmog`i bo`yicha: 

            a) Windows asosida; 

            b) UNIX asosida; 

            c) NetWare asosida; 

            d) Aralashgan; 

        3. Funksional qo`llanilishi bo`yicha: 

            a) Ma`lumotlarni saqlash tarmog`i; 

            b) Serverli fermalar; 

            c) 

            d) SOHO tarmog`i; 

        4. O`zaro aloqadorlik bo`yicha: 

            a) Mijoz- server; 

            b) Ko`p qatlamli arxitektura; 

c) Nuqta- nuqta; 

d) Bir rangli(bir xillilik); 

        5. Tarmoq topologiyasi tipi bo`yicha: 

            a) Shina; 

            b) Yulduz; 

c) Xalqa; 

d) Panjara; 

e) Aralashgan topologiya; 

f) To`liq aloqadagi topologiya; 

         6. Zaruriy holda doimiy aloqani ta`minlash bo`yicha: 

            a) Paketli tarmoq, misol uchun Fidonet va UUCP; 

            b) Onlayn (online) tarmoq, misol uchun Internet va GSM