Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidago toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriq 

Pochta serverini sozlash, elektron akkauntlar yaratish; 

Pochta xizmatining ishlashini tekshirish; 

Loyihani keying laboratoriyaga tayyorlang 
Nazorat savollari 
1. Elektron pochtani aniqlang? 
2. SMTP nima? 
3. POP3 nima? 
4. IMAP nima? 

---

105 
Laboratoriya ishi № 12 
 WEB XIZMATLARNING TARMOQ MODELINI QURISH. 
CISCO PACKET TRACERDA SERVERDA WEB-SAHIFA 
YARATISH. 
Ishdan maqsad: 
Cisco Packet Tracer dasturida Web serni sozlash 
HTTP
— bu turli xil resurslarni, masalan, HTML hujjatlarini olish 
imkonini beruvchi protokol. HTTP protokoli Internetdagi aloqaning 
asosini tashkil qiladi. HTTP - mijoz-server aloqa protokoli, ya’ni 
serverga so‘rovlar qabul qiluvchining o‘zi tomonidan, odatda veb-
brauzer (veb-brauzer) tomonidan boshlanadi. Olingan yakuniy hujjat 
yakuniy hujjatning bir qismi bo‘lgan turli xil kichik hujjatlardan iborat 
bo‘lishi mumkin: masalan, alohida olingan matndan, hujjat tuzilishining 
tavsifi, Rasm.lar, video fayllar, skriptlar va boshqalar.
12.1 - Internet orqali ishlashda turli serverlarning o‘zaro ta’siri 
Mijozlar va serverlar bitta xabar almashish orqali muloqot qilishadi 
(ma’lumotlar oqimi o‘rniga). Mijoz tomonidan yuborilgan xabarlar, 
odatda veb-brauzer, so‘rovlarserver tomonidan yuborilgan xabarlar esa 
javoblar deb ataladi. 
HTTP 1990-yillarning boshida ishlab chiqilgan bo‘lsa-da, u 
kengaytirilishi tufayli vaqt o‘tishi bilan rivojlandi. HTTP - bu amaliy 
qatlam 
protokoli 
bo‘lib, 
u 
ko‘pincha 
boshqa 
protokolning 
imkoniyatlaridan foydalanadi - TCP (yoki TLS - xavfsiz TCP) - o‘z 

---

106 
xabarlarini yuborish uchun, biroq nazariy jihatdan bunday xabarlarni 
etkazib berish uchun har qanday boshqa ishonchli transport protokolidan 
foydalanish mumkin. Kengaytirilganligi tufayli u nafaqat mijozga 
gipermatnli hujjatlar, tasvirlar va videolarni qabul qilish, balki kontentni 
serverlarga o‘tkazish, masalan, HTML shakllari yordamida ham 
qo‘llaniladi. HTTP so‘rov bo‘yicha veb-sahifani yangilash uchun 
(masalan, AJAX so‘rovi orqali) hujjatning faqat qismlarini olish uchun 
ham ishlatilishi mumkin. 
12.2 - Boshqa qatlamlar bilan HTTP o‘zaro ta’siri