Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
Xulosa 
 
Men bu mustaqil ishni tayyorlash jarayonida opyik aloqa tizimlari va
tarmoqlarini loyihalash haqida juda ko’p ma’lumotlarni bilib oldim, misol uchun 
Uzatish liniyasining trassasini tanlash texnologik loyihalash normalariga muvofiq 
izlanish jarayonlarida amalga oshiriladi. Trassa uzunligi minimal bo‘lishi kerak. 
Trassaning shaxardan tashqaridagi qismi avtomobil yo‘llari bo‘ylab, o‘pirilish va 
cho‘kish bo‘lmasligi uchun qishloq xo‘jaligi uchun mo‘ljallanmagan erlar, 
shuningdek kemiruvchi xayvonlar bo‘lmagan erlar bo‘ylab o‘tishi kerak. 
Loyihalashda turli xildagi er osti kommunikatsiyalarning, yuqori voltli liniyalarning 
va elektr temir yo‘llarining joylashuvini hisobga olish kerak. Trassaning mos 
keluvchi ob’ektlar bilan kesishuvi va yaqinlashuvini loyihalash normativ xujjatlarda 
aniqlanishi haqidagi ma’lumotlarni o’qib chiqdim va yana optik aloqa tizimlarida 
tarmoqni o’lchash usullari, o’lchash uchun qo’llaniladigan qurulmalar haqidagi 
ma’lumotlarni ko’rib chiqdim. TOUT ni qurish jarayonida qurilish va aloqa sifatini 
nazorat qilish maqsadida quyidagi parametrlar oʻlchanadi: OT ning qurilish 
uzunliklarida va montaj qilingan regeneratsiyalash uchastkalarida soʻnishi; OT 
larning ulanishlari kiritadigan so'nishlar; uzatuvchi chiqish va qabul qiluvchi kirish 
optoelektron modullaridagi optik nurlanish quvvatining darajalari; xatoliklar 
koeffitsiyenti. Zarurat boʻlganda buzilish (shikastlanish) joylari aniqlanishi, Tezkor 
modulatsiyali TOUT ning xarakteristikalari va ishonchliligi lazerli diodlarning 
spektral xarakteristikalariga kuchli bogʻliq boʻlganligi uchun optik nurlanish 
manbalarining sifatini nazorat qilish zarurati tug'iladi. Bunda spektr enini, modalar 
sonini, toʻlqin uzunligini, spektral polosa kengligini (taqsimlangan teskari aloqali 
lazerlar uchun va tashqi rezonatorli lazerlar uchun), nurlanayotgan quvvatning 
maksimumiga mos toʻlqin uzunligini, simmetriyani, yoki modalarni so'ndirish 
koeffitsiyentini, toʻlqin uzunligining turgʻunligini, ya'ni «chirp-effekt» oʻlchanadi. 
Bundan tashqari, tor polosali filtrlar uchun tashqi rezonatorlar effektlarini baholash 
va generatsiyaning modadan modaga sakrashi yoki modalarning boʻlinishi roʻy 
berayotgani - bermayotganini tekshirish lozim. Modulatsiyalangan signalning 
impuls xarakteristikalarini; impulsning ortish va pasayish vaqtini, kuchsizlanish 
koeffitsiyentini, impulsning davomiyligi va silliqligin oʻlchanadi. Fotoqabul 
qilgichning sifatini baholashda ishchi chastotalar polosalarini, sezgirligini, shovqin 
darajasi va sur’at tokini oʻlchanishi haqida bilib oldim. Reflektometr optik tolaga 
kuchli optik impuls signal berib, qaytgan va sochilgan orqaga qaytgan signalni 
o’lchaydi.Optik impuls lazer diodlar yordamida xosil qilinadi. Qaytgan va sochilgan 
signal quvvatini o’lchash uchun yuqori sezgirlikga ega fotodiodlardan foydalanilishi 
haqidagi ma’lumotlarni ko’rib chiqdim.
 

---

Foydalanilgan adabiyotlar: 
 
1.
 
Optik aloqa asoslari. (N. Yusupov, R. Isayev, G. 
Mirazimova). 
 
2.
www.ziyonet.uz
 

3.
www.ziyouz.com

 
 
4.
 
http://uz.infocom.uz/2005/09/26/optik-aloqa-
tizimlari/