Komil JalihvI

14

Komil Ja/ilov

Test topshiruvchida g'azalni tahlil qila olish ko'nikn, Ц shakllangan bo‘lsa ham, agar u so‘ralgan g'azalni Ь
magan bo‘lsa, ushbu test topshirig‘iga javob bera olmaydi 1 ya’ni tekshirilayotgan konstruktga (g'azalni tahlil qila ₀ц₈ц | ko'nikmasiga) bog‘liq bo‘lmagan o‘zgaruvchi (xotira) test- ning natijasiga ta’sir qiladi. Bunday muammoning oldini olish uchun g'azal matnini keltirib, so‘ng shu g‘azalni tahlil etishga qaratilgan test topshiriqlarini berish mumkin.

2. 
   Test topshiruvchi uchun yangi, notanish bo‘lgan mate- rialning ishlatilishi.
   

Test topshirig‘i test topshiruvchi uchun tanish (dars jara- yonida ishlatilgan, o‘quvchining qo‘lidagi darslikda beril- gan va hokazo) materialga asoslansa, test topshiruvchi baholanayotgan ko‘nikma shakllanganligi sababli emas, materialni eslab qolganligi sababli topshiriqqa to‘g‘ri javob berishi mumkin. Buning oldini olish uchun ta’lim jarayoni- da shakllantirilgan ko‘nikmalar yangi material asosida tek- shirilishi lozim. Masalan, ta’lim jarayonida Navoiy g‘aza- liyotini tushunish ko‘nikmasi «Qaro ko‘zum...» g’azali misolida shakllantirilgan bo‘lsa, testda ayni ko‘nikmani ba- holash boshqa g‘azal vositasida amalga oshirilishi maqsad- ga muvofiq.

2. 
   Test topshirig‘ining qiyinchilik darajasi va test topshi- rig‘ida talab qilinadigan kognitiv ko‘nikma darajasini farq- lash.
   

148

Baholash nazariyasi asbsidfH

Kognitiv ko'mkmalarning quyi darajasini tekshirishga qa- ratilgan topshinqlar iam, yuqori (iarajasmi tekshirishga qa- ntdlgm topshiriqiar ham oson yoki qiyin boiishi mumkin. Test tepshiriqlarini tuzayotganda kogriitiv ko‘nikmalaming quyi darajasini tekshirishga qaratilgan topshiriqlami avtoma- tik tarzda «oson», yuqori darajasini tekshirishga .qaratilgan topshiriqlami esa «qiym» deb ajratish testnmg ishonchlili- giga va testdan chiqariladigan xulosalamiug#aMdligiga sal- biy ta’sir ko‘rsatadi. Test topshMglining qiyinehiiik darajasi statistik tahlil yordamida aniqlanadi.