“Komil inson – insoniy va ilohiy haqiqatni anglagan insondir”

Komillik konsepsiyasining Rumiyga xos talqini

Jaloliddin Rumiy barcha tasavvuf ahli bilan uyg’un holatda komil inson haqida fikr yiritgan va buni o’z asarlarida zikr qilgan.Uning asarlarida asl inson ,xos inson va haqiqiy inson tushunchalari mavjud. Ular orasida haqiqiy inson – komil insondir deyiladi. Jaloliddin Rumiyning komil inson haqidagi qarashlari ancha yuksak darajada va majoziy usulda bayon qilinishi , ahli sunnat qoidalariga mos kelishi bilan boshqa ta’limotlardan farqlanadi.Komil inson deganda Rumiy avvalambor payg’ambarimiz Muhammad alayhissalomni tushunadi. Shuningdek, komil inson bo’lish mezonini ham payg’ambarga qanchalik ergashish nisbatiga qarab baholaydi.

Komillik masalasi Rumiyga ko’ra mavhum ya’ni abstrakt tushuncha emas. Balki, insonni komillikka darajama – daraja ko’tarilib norish qobiliyatidir.Bu qobiliyat esa tarbiya vositasidagina amalga oshadi. Buning uchun tarbiya to’g’ri yo’lga qo’yilmog’I lozim.Bu haqida Rumiy masnaviysida jafariylarga insonlarning taqdiri va fe’llari yuzasidan bergan raddiyasida atroflicha yoritib o’tadi.Rumiyning komil inson haqidagi konseptual yondashuvi o’zicha mavjud bo’lgan konsepsiyalarning yuksak darajada qayta ishlangan sintezi hisoblanadi.

Rumiyning komil inson haqidagi qarashlari:

Komil inson- asliga qarab intiluvchi va bu yo’lda yuksalgan inson.

Komil inson- olloh bilan uyg’un insondir.

Komil inson-O’zligini unurib ilohiy ishqqa cho’mgan insonn.

Rumiyning komillik haqida fikrlari tizimli bo’lib biri ikkinchisini taqazo etadi.

Komil inson- o’z nafsini jilovlagan , o’zini nazorat qila oladigan inson.

Komil inson – insoniy va ilohiy haqiqatni anglagan insondir.

Sabringiz va E’tiboringiz uchun tashakkur