Kolloid eritmalarning elektrokinetik xossalari. Reja

Qo`sh elektr qavatning tuzilishi xaqidagi nazariyalar

• 
  Gui va CHepmen ionlarning diffuz qavatda qattiq fazaning potentsial maydoni va Broun xarakati ta`sirida tarqalishi Bol’tsman qonuniga bo`ysunadi, deb faraz qildilar. SHunga asoslanib, qattiq fazadan x masofada qarshi ionlar kontsentratsiyasi Bol’tsman tenglamasi asosida quyidagicha topiladi:
  

  Bu erda W=ZF -bir mol’ ionni eritma ichida qattiq faza sirtidan x masofaga ko`chirish uchun zarur bo`lgan ish,

   F- Faradey soni, Z-ion zaryadi,  - masofa x bo`lgan joydagi potentsial.

• 
  Gui-CHepmen nazariyasi elektrokinetik xodisalarni yaxshi izox qilishga imkon berdi. Lekin u kolloidlarning qayta zaryadlanish xodisasini, valentligi bir xil bo`lsada, tabiatlari boshqa-boshqa bo`lgan ionlar ta`sirini tushuntirib berolmadi; u suyultirilgan kolloid eritmalar uchungina qo`llanila oldi; Gui-CHepmen tenglamasini kontsentrlangan kolloid eritmalar uchun butunlay qo`llab bo`lmadi. Bu qiyinchiliklarning xammasi O.SHtern nazariyasida bartaraf kilindi.
  
• 
  Qo`sh elektr qavatning tuzilishi xaqidagi 1924 yilda SHtern taklif qilgan nazariyada Gel’mgol’ts-Perren va Gui-CHepmen nazariyalari birlashtirildi va ikki farazni ilgari surdi. Birinchidan, xar qanday ion o`ziga xos aniq o`lchamga ega. Ikkinchidan, ionlar Van-der-Vaal’s kuchlari ta`sirida o`ziga xos ravishda qattiq faza sirtiga adsorbilana oladi. Lekin qarshi ionlar qattiq faza sirtiga ion radiusidan kattaroq masofaga qadar yaqinlasha olmaydi, chunki Van-der-Vaal’s kuchlari elektrik tabiatga ega bo`lmaganidan ularning ta`siri masofa kattalashishi bilan tezda susayib ketadi: bu kuchlar sirtdan taxminan 0,1-0,3 nm uzoq masofadagina o`z ta`sirini ko`rsata oladi.
  

SHtern nazariyasini

O. SHtern qo`sh elektr qavat sxemasi. AV-siyqalanish tekisligi

• 
  SHtern nazariyasini miqdoriy jixatdan quyidagicha ifodalash mumkin, ya`ni qattiq faza sirtidagi elektr zaryadining absolyut qiymati  adsorbtsion 1 va diffuzion 2 qavatlardagi zaryadlarning absolyut qiymatlari yig’indisiga teng:
  
• 
  Qo`sh elektr qavat tuzilishi xaqidagi nazariyani A. N. Frumkin va B.V.Deryagin yanada rivojlantirib, mukammallashtirilgan nazariya taklif etdilar. Ularning nazariyasiga ko`ra suyuq va qattiq fazalarning bir-biriga nisbatan xarakatlanish sirti (siljish tekisligi) qattiq fazadan ma`lum masofa uzoqda joylashgan bo`ladi.