Ko’kalamzorlashtirish funktsiyalari. Shaharni ko’kalamzorlashtirish toifalari, me’yorlari

 
 1-rasm.Har 
xil 
kattalikdagi 
ko‘kalamzorlar 
ob’ektlarining 
sog‘lomlashtivchi ahamiyati:
A – 
o‘simlik chiziqlarining gazdan himoyalovchi 
ta’siri: 
1 – 
gaz bilan to‘yinganlik darajasining ko‘kalamzorlashtirilmagan 
hududda pasayishi (dastlabkidan % nisbatda), 
2 – 
xuddi o‘sha ko‘kalamzor 
chiziq ta’sirida; 
B – 
o‘simliklarning shovqindan himoya qilish xususiyati: 
1 – 
amaldagi sanitar me’yor, 
2 – 
ochiq hududda shovqin darajasining pasayishi, 
3 – 
xuddi o‘sha o‘simliklar chizig‘i bilan, 
4 – 
noqulay shovqin hududi, 
5 – 
o‘simliklar chizig‘i ortidagi noqulay shovqin hududi; 
V – 
qulay hudud 
o‘lchamlarining ob’ekt o‘lchamlariga bog‘liqligi (%): 
G – 
ko‘kalamzorlashtirish 
vositalarini shovqindan himoyalovchi sifatida qo‘llash: 
1 – 
1,5 m o‘lchamli 
tepalikdagi o‘simliklar, 
2 - 
1,8-2 m balandlikdagi beton devor bilan birga 
qo‘llanilgan o‘simliklar chizig‘i. 
Ko‘kalamzorlashtirilgan hududlarni funksional qismlarga bo‘lishda uchta 
kategoriyaga bo‘linadi:
•
Umumiy foydalanish - 
shahar tashqarisidagi o‘rmon-parklar, shahar va tuman 
parklari. Turar-joy tumanlari bog‘lari, skverlar, bulvarlar; ko‘chalar, maydonlar, 
qirg‘oq bo‘yi o‘simliklari, xiyobonlar; 
•
Foydalanish cheklangan 
- kvartal ichidagi bog‘lar, uylar hovlilaridagi 
ko‘kalamzorlar, jamoat va sanoat binolari hududlaridagi o‘simliklar; 
•
Maxsus vazifali – 
sanitar-himoya, suv muhofaza qismlari, botanika va 
zoologiya bog‘lari, pitomliklar, qabristonlar. 
Joylashish xarakteri
 
bo‘yicha shahar tashqarisidagi va shahar ichkarisidagi 
yashil massivlarga bo‘linadi.

---

Shahar tashqarisidagi massivlar – 
o‘z navbatida, umumiy foydalanishga 
mo‘ljallangan va cheklangan foydalanishga mo‘ljallangan shahar atrofi 
ko‘kalamzorlariga ajratiladi.
Shahar ichkarisidagi massivlar – 
umumiy, cheklangan va maxsus foydalanish 
uchun mo‘ljallangan ko‘kalamzorlardan iborat. Umumiy yo‘nalishdagi parklar - 
madaniyat va istirohat bog‘lari, turar-joy tumanlari va kichik tumanlar bog‘lari, 
skverlar, bulvarlar, xiyobonlar hamda ixtisoslashgan bog‘lar
- 
bolalar, sport, 
botanika bog‘lari, zooparklar va h.k.lar shahar ko‘kalamzorlari tizimini tashkil etadi.