|
-
poydevor; devor “tana”si; suv ketish joyi.
Poydevor bu devor “tana”si o’rnatiladigan asosdir. 30 sm balandlikdagi
devorlar uchun poydevor o’rnatilmaydi. 1 metrdan baland bo’lgan devor uchun
mustaxkam poydevor lozim (devor balandligining 1/3 nisbatida). Tirgak devor
qiyaligi devorning balandligiga uning uzunligi nisbatidan kelib chiqadi.
Poydevorlarni tosh, shag’al, qum, ba’zan zichlangan og’ir yoki sement
qorishmasi bilan mustaxkamlangan loydan qilinadi.
Teskari tomondan grunt bosimini ushlab turish uchun devor konstruktsiyasi
mustaxkam bo’lishi kerak. Devorga bosim yog’ingarchilik ko’p bo’ladigan va qor
erish paytida yerning suv bilan to’yinganligida ko’p marta oshadi. SHuning uchun
devor konstruktsiyasida maxsus drenaj teshiklari bo’lgan suv ketish joyi bo’lishi
lozim. Devorning yuqori qismini suv ketish chizig’i tomonga qiyalatib ornatiladi.
Suv ketish joyini devorning pastki qismidan chiquvchi shag’aldan va drenaj
quvurlaridan qilinadi. Devor “tana”si orasida va yonidagi gruntga yirik zarrali qum
sepiladi, poydevorda devor bo’ylab ortiqcha namlikni yig’ib, ketkazish uchun
asbosement yoki keramik quvur (100 mm diametrli) o’tkaziladi.
Tirgak devorga zina o’rnatish, skameyka, chiroqlar, fontan va boshqa
dekorativ elementlar o’rnatish mumkin.
Devorning old qismi yuzani pardozlash ashyolari bilan bezatiladi: plitka,
mayda shag’al, tosh, yirik galka va b.
Tirgak devor gulli o’simliklar bilan birga terrasa kompozisiyalarining
aksenti, fon yoki shunchaki aloxida gazon hududlari va maydonchalarni chegaralab
turishi
mumkin.
Vertikal
ko’kalamzorlashtirishni chirmashib o’suvchi
o’simliklardan tashkil etish mukin. Bu xolda devorga oldindan tayanchlar
o’rnatiladi, chunki betonning silliq yuzasida o’simliklar o’sishi qiyin bo’ladi.
Tirgak devorlarni yaratishda tanlangan ashyo xam muhim ahamiyatga ega.
Gishtli devorlar
bog’ning shakl strukturasini ajratib ko’rsatadi, shuningdek,
gisht unchalik kimmat bo’lmaydi, lekin uni terishda qiyinchiliklar tug’ilishi
mumkin. Gishtlarni joylashtirishda vertikal choklar keyingi qator choklariga ustma-
ust tushmasligi lozim. SHuningdek, gishtli devorni xar xil terish orqali turli
ko’rinishlarda qurish mumkin. Gishtli devorni maxsus plitka, tabiiy yoki sun’iy tosh
bilan yuzasini pardozlash mumkin. Bu xolda toshlar tutashgan joydan eritma
o’tishiga yo’l qo’ymaslik kerak.
Tabiiy toshli devorlar
juda chiroyli ko’rinadi. Buning uchun oxak, plita,
slaneq, granit, gneys, porfir, dolomit, valun yoki daryo galkasini qo’llash mumkin.
Xarchil o’lchamdagi toshlarini bir-biriga shunday o’rnatiladiki, ular o’zaro zich
joylashishi lozim. Ko’pincha toshlarni mustaxkamlovchi eritma qo’llanilmaydigan,
orasini grunt bilan to’ldirib, tog’ o’simliklari ekish mumkin bo’lgan quruq terish
qo’llaniladi.
Yog’ochli tirgak devorlar.
Quruq tirgak devorlar uchun yog’ochdan
foydalanish mumkin. Ular ko’p muddatga yaroqli bo’lmasa xam zamonaviy
landshaft dizayni nuqtai nazaridan qulayroq xisoblanadi. Yog’och to’sin yoki torf
bloklar kichik muntazam bog’chaga to’g’ri keladi, lekin ular istiroxat bog’i yoki
tabiiy, yarimyovvoyi bog’ uchun juda mos.
Dekorativ beton bloklardan tashkil topgan devor.
Bu, qoida bo’yicha,
monolit beton (yog’och qolip qo’llangan). Beton devorga metall to’r o’rnatiladi,
keyin tabiiy yoki sun’iy tosh bilan yuzasi qoplanadi. Beton bloklarni qo’llash
nafaqat narxini arzonlashtiradi, balki devorni mustaqil qurishni osonlashtiradi.
Qurilishda egri chiziqli shakldagi devorlar qulayroqdir. SHuningdek, xar xil
shakldagi teshikli beton bloklar xam mavjud.
Sun’iy toshli bloklar.
Bunday bloklarni ishlab chiqarishda betonga odatiy
qo’shimcha o’rniga tosh mayda zarrachalari qo’shiladi. Yuzasi silliq xam, g’adir-
budir xam bo’lishi mumkin. Sun’iy bloklar nafaqat to’siq va tirgak devorlar uchun,
balki skameykalar, ochiq o’choqlar, o’simliklar uchun idish, pergolalarda va
x.k.larda xam qo’llash mumkin.
Yuqorida sanab o’tilganlarning qaysi birini tanlash lozim? Albatta, bog’ning
umumiy arxitekturaviy ko’rinishiga mos keladiganini.
Tirgak devorlar qanday xollarda zaruriy konstruktsiya xisoblanadi? Agar
aloxida joylarda tirgak devorlar dekorativ rol o’ynasa, suv xavzalari va daryolar
bo’yida ular eng kerakli elementdir. Qirgoqlari mustaxkamlanmagan suv
xavzalarida suv doim xira bo’ladi, qiyaligi esa eruvchan va sirpanchiq bo’ladi.
Tirgak devorlarni suv tagidan, keskin qiyali qirg’oqlarda gruntni maxkamlab
o’rnatiladi. Suv xavzalari bo’ylari va jarliklarda ko’chkilar ko’p uchraydi va bu
xolat kutilmagan natijalarga olib kelishi mumkin. Balandligi 3 metrgacha bo’lgan
farqlarda keskin qiyaliklarni qurishni tirgak devorlarsiz amalga oshirib bo’lmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
