Кодексига шарх. Лар 'адоаат збекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я



Download 19,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet212/456
Sana20.03.2022
Hajmi19,77 Mb.
#504299
TuriКодекс
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   456
Bog'liq
MJTKga sharhlar

хукукбузарликлар 
тугрисидаги 
ишлар 
ички 
иШлар 
органлари, П оч­
та ва телекоммуникациялар агентлиги Давлат инспекцияси орган­
лари томонидан куриб чикилади (248, 263-моддалар).
XII б о б .  ФУКДРОЛАРНИНГ ТУРАРЖОЙ Х>К>%Г1АРИГЛ ТАЛЛУ^ЛИ, 
КОММУНАЛ ХИЗМАТ ВА ОБОДОНЛАШТИРИШ СОХДСИДАГИ
х у к у к б у з а р л и к л а р
 
у ч у н
 
м а ъ м у р и й
 
ж а в о б г а р л и к
157-м о д д а. Хисобга олиш тартибини хамда уйларга ва ту­
раржой биноларига кучиб кириш мудцатларини 
бузиш
Тураржой шароитини яхшилашга мухтож фукароларни хисоб­
га олиш, хисобдан чикариш ва фукароларга тураржой бериш тар­
тибини бузиш, уйларга ва тураржойларга кучиб киришнинг белги­
ланган мудцатларига риоя килмаслик, —
мансабдор шахсларга энг кам иш хакининг иккидан бир цис- 
мидан бир бараваригача микдорда жарима солишга сабаб булади.
1. Ушбу моддада назарда тутилган маъмурий хукукбузарлик- 
ларнинг тажовуз объекта уй-жой шароитини яхшилашга мухтож 
булган фукароларни хисобга олиш, уйлар ва тураржой бинола­
рига кучиб кириш муддатлари тартибини ташкил этади. Бу 
Хукукбузарликлар фукароларнинг Конституцияда белгиланган уй- 
жойга эга булиш 
ХУКУКИНИ 
поймол килади, шунинг учун хам 
мазкур хукукбузарликларни содир этганлик учун маъмурий жа­
вобгарлик белгиланган.
2. Уй-жой кодексида (каранг: Узбекистон Республикасининг 
Уй-жой кодексини тасдиклаш тугрисидаги Конуни. Олий Маж­
лис Ахборотномаси, 1-сон, 1999 йил. 4-модца) тураржой шарои­
тини яхшилашга мухтож булган фукароларни хисобга олишнинг, 
давлат ва жамоат тураржой фондларидан уй-жой беришнинг халк 
депутатлари махаллий кенгашлари, хокимиятлари, корхоналар, 
муассасалар ва ташкилотлар учун ягона тартиби белгиланган.
Тураржой шароитларини яхшилашга мухтож булган фукаро­
ларни хисобга олиш ва уй-жой бериш коидалари асосида турар­
жой шароитини яхшилашга мухтож булган фукароларни хамда 
навбатдан ташкари ва биринчи навбатда тураржой олиш
ХУКУКИдан 
фойдаланувчиларни уй-жой билан таъминлаш учун
260


тураржой ажратиш тартиби белгиланган. Бу коидалар куйидаги- 
ларни белгилаб беради: фукароларнинг тураржой шароитини ях- 
шилашга мухтож деб эътироф килиш асослари; уларни хисобга 
олиш тартиби; фукароларга тураржой беришнинг навбат тарти­
би; ордерлар бериш, расмийлаштириш ва топшириш тартиби; 
ёток,хоналардан ёрдамчи уй-жой майдони бериш тартиби.
3. Кридаларда белгиланишича, халк, депутатлари махаллий 
кенгашлари хокимиятлари, корхоналар, муассасалар, ташкилот- 
ларнинг тураржойларга кучиб кириш муддати тураржой бинола- 
ри давлат комиссиялари томонидан фойдаланиш учун кабул кдииб 
олингандан кейин 30 кундан ортик, булмаслиги лозим.
4. Кодекснинг мазкур моддасида санаб Утилган маъмурий 
хукукбузарликнинг таркиби тураржой шароитини яхшилашга мух­
тож булган фукароларни хисобга олиш ва тураржой бериш крида- 
ларини бузишдан, шунингдек, тураржойларга кучиб кириш муд- 
датларига риоя кдлмасликдан иборатдир.
5. Хукукбузарлик субъектлари тураржой шароитини яхши­
лашга мухтож булган фукароларни хисобга олиш, хисобдан чи­
кариш ва фукароларга тураржой беришни амалга оширадиган 
мансабдор шахслар, шунингдек, фойдаланиш учун кабул килиб 
олинган уйларга белгиланган тартибда Уз вактида кучиб кириш 
учун жавобгар булган кишилардир.
6. Субъектив томондан курсатиб утилган харакатлар ёки хара- 
катсизликлар касддан ёхуд эхтиётсизлик оркасида кдлинган були- 
ши мумкин.
Уш бу моддада назарда тутилган маъмурий хукукбузарликлар 
тугрисидаги ишлар туман (шахар) судининг маъмурий ишлар 
буйича судьялари томонидан куриб чикилади (245-модца).
158-м о д д а. Давлат уй-жой фондини хусусийлаштириш 
коидаларини бузиш
Давлат уй-жой фондини хусусийлаштириш коидаларини бу­
зиш, —
мансабдор шахсларга энг кам иш хакининг уч бараваридан 
беш бараваригача микдорда жарима солишга сабаб булади.
1. Давлат уй-жой фондини хусусийлаштириш фукаролар ва 
нодавлат юридик шахсларнинг давлатдан давлат мулки булган 
уй-жойни сотиб олишидир.
2. Уй-жойни хусусийлаштиришнинг асосий принциплари ку- 
йидагилардир;
— 
уй-жойни хакини тулаб ва бепул беришни бирга кушиб 
олиб бориш;
261


— хусусийлаштирилиши лозим булган уй-жойни олишда фу­
каролар хукук^нинг тенглиги;
уй-жойни хусусийлаштириш шароитида барча фукароларнинг 
ижтимоий \имоя килинишини таъминлаш;
— уй-жойни хусусийлаштириш сохасидаги тадбирларни амалга 
ошириш устидан давлат ва жамоатчилик назорати («Давлат 
тасарруфидан чикариш ва хусусийлаштириш тугрисида»ги У збе­
кистон Республикасининг 1991 йил 19 ноябрдаги крнунига га ­
рант — Узбекистон 
Республикаси Олий Кенгашининг Ахбо- 
ротномаси, 1992, 1-сон, 43-модца).
3. Ушбу моддада назарда тутилган хукукбузарлик объекта 
давлат тураржой фондини хусусийлаштириш коидаларидир.
4. Объектив томондан мазкур моддада назарда тутилган 
Хукукбузарлик уй-жойни хусусийлаштиришнинг асосий прин- 
циплари ва коидаларини бузишга каратилган х;аракатларда ифо­
даланади.
5. Субъектив томондан мазкур хукукбузарлик гаразли ният 
билан ажралиб туради. Уй-жойни хусусийлаштиришни амалга 
оширувчи, тегишли хужжатларни тайёрловчи мансабдор шахе 
уй-жойни хусусийлаштириш коидаларини бузаётганини била- 
ди.
6. Мазкур хукукбузарлик субъекти Узбекистон Республика­
си давлат мулкини бошкариш ва тадбиркорликни куллаб-кув- 
ватлаш кумитаси худудий бошкармаларининг мансабдор шахс­
лари, шунингдек, уй-жойни хусусийлаштириш учун жавобгар 
булган хокимиятларнинг ходимларидир.
7. Кодекснинг 158-моддасида назарда тутилган маъмурий 
Хукукбузарлик тугрисидаги ишлар туман (шахар) судларйнинг 
маъмурий ишлар буйича судьялари томонидан куриб чикилади ' 
(Кодекснинг 245-моддаси).
159-м о д д а. Тураржойлардан фойдаланиш коидаларини, уй- 
жой фондидан техник фойдаланиш коидалари 
ва нормаларини бузиш
Тураржойларни саклаш ва улардан фойдаланиш, умум фойда- 
ланадиган жойларни санитария холатида саклаш коидаларини бу­
зиш, уй-жой фондидан техник фойдаланиш коидалари ва норма­
ларини бузиш, куп квартирали уйлардаги тураржойларда чорва 
молларини, худди шунингдек, одамларнинг саломатлигига хавф 
солувчи кайвонларни бокиш, —
фукароларга энг кам иш хакининг беш бараваридан ун барава­
ригача, мансабдор шахсларга эса — Ун бараваридан ун беш бара­
варигача микдорда жарима солишга сабаб булади.
262


1. Кодекснинг Мазкур моддасида назарда тутилган маъмурий 
Хукукбузарликларнинг объекти тураржой биноларидан фойдала­
ниш, уй-жой хоналари ва му\андислик жщозларидан фойдала- 
нишнинг белгиланган тартибидир;
уни бузиш уй-жой. хужалигига зарар етказади, унда истико­
мат килувчиларга нокулайликлар яратади.
2. 
Тураржой 
биноларидан ва 
коммунал 
хизматлардан 
фойда­
ланиш коидаларига тааллук^и асосий коидалар Узбекистон Рес- 
публикаси Президентининг 1993 йил 15 июндаги «Узбекистон 
Республикасида коммунал хизмат курсатишни бошкаришни та- 
комиллаштириш тугрисида»ги 617-сонли Фармонида 
(Узбекис­
тон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси, 1993, 7- 
сон, 278-моддагаи 
каранг) 
ва 
Вазирлар 
Махкамасининг 1993 
йил 
12 
октябрдаги «Узбекистон 
Республикаси Коммунал хужалиги 
вазирлиги тугрисида»ги низомни тасдикдаш х,ак,ида»ги 490-сон- 
ли карори ( 
Узбекистон 
Республикаси Хукуматининг^кдрорлари 
туплами, 1993, 
10-сон, 
36-модда)да, шунингдек, 
Узбекистон 
Республикасининг уй-жой кодексида (Тошкент, «Адолат», 1999 
й.) баён килинган.
Бу коидаларда тураржой биноларидан фойдаланиш коидала­
ри муайянлаштирилиб, уларда тегишли тартиб белгилаб берил­
ган. Коидалар куйидаги булимлардан ташкил топган: умумий 
Коидалар; тураржой биноларидан фойдаланиш; уй-жойни ва уй 
якднидаги худудни сакдаш коидаларига риоя килиниши учун 
жавобгарлик.
3. Ш архланаётган моддада назарда тутилган маъмурий 
хукукбузарликлар коидани бузувчи ^аракат ёки харакатсизлик 
тарзида; тураржой хоналаридан уз вазифасига мувофик фой- 
даланмаслик; уй-жой фондига ёки мухандислик жи^озларига 
шикает етказиш; яшаш хоналари ва ёрдамчи хоналар, балкон- 
лар ва лоджияларни кайта режалаштириш ёки кайта жихозлаш- 
да ифодаланади.
4. Коидалар санитария-гигиена коидаларига риоя килиш, 
яшаш хоналари ва ёрдамчи хоналарни ораста саклаш,. йулаклар- 
да, лифт кабиналарида, зинапояларда ва умум фойдаланадиган 
бошка жойларда тозалик ва тартибни саклаш мажбуриятини бел­
гилаб беради.
5. Хукукбузарлйкларга яна ободонлаштириш объектларини, 
болалар ва спорт майдончалари ускуналарини, скамейкаларни, 
майсазор тусикларини шикастлантириш ва шу кабилар киради.
6. Кодекснинг ушбу модцаси уй-жойдан, яшаш хоналари ва 
мухандислик жихрзларидан фойдаланиш коидаларини бузган­
лик учун хам жавобгарлик белгилайди. Хозирги вактда уй-жой 
фондидан техникавий фойдаланиш коидалари ва нормалари
263


мавжуд. Мазкур хужжат куйидаги булимлардан ташкил топган: 
умумий кои дал ар, тураржойдан фойдаланиш ташкилоти хизмат 
кУрсатадиган ^удуддан фойдаланиш коидалари, уйларни кайта 
жи^озлаш ва режалаштириш. Бу хужжатда мавжуд коидаларни 
бузиш айбдор шахсларнинг маъмурий жавобгарлигига сабаб 
булади.
7. Шар>у
1
анаётган модданинг бузилиши кдсдцан ёки эхтиёт­
сизлик оркасида содир килинган булиши мумкин.
8 .
Бу 
х у к у к . б у з а р л и ю т а р н и н г
субъектлари фукаролар ёки ман­
сабдор шахслардир.
9. Агар уй-жойни ижарага олувчи, унинг оила аъзолари ёки у 
билан бирга яшовчи бошкд шахслар мунтазам равишда бинони 
бузиб ёки шикастлантириб келсалар, ёхуд ундан вазифасига кура 
фойдаланмасалар ёинки яшаш коидаларини мунтазам равишда 
бузишлари билан битта хонадонда ёки уйда узлари билан бирга 
яшовчиларга нокулайликлар келтириб чикарсалар, огохланти- 
риш ва жамоатчиликнинг таъсир курсатиши натижасиз булиб 
чикса, айбдор шахслар Уй-жой кодексига мувофик, суд тартиби­
да тураржойдан чикариб юборилиши мумкин.
10. 159-моддада назарда тутилган маъмурий хукукбузарлик­
лар тугрисидаги ишлар туман (ша^ар) судининг маъмурий иш­
лар буйича судьялари томонидан куриб чикилади (245-модда).
160-м о д д а. Уй-жойларни куриш коидаларини бузиш
Фукароларнинг уй-жойларни, хужалик ва рузгор биноларини 
куриш коидаларини бузиш, —
энг кам иш хакининг беш бараваридан ун бараваригача мик­
дорда жарима солишга сабаб булади.
1. Кодекснинг ушбу моддасида назарда тутилган хукукбузар- 
лик тажовузи объекти уй-жойлар, хужалик ва рузгор бинолари­
ни КУРИШ юзасидан давлат томонидан урнатилган тартибдир. 
Узбошимчалик билан иморат куриш шахдрлар ва ахрли яшайди- 
ган бошка жойларни режалаштириш ва уй-жойлар куришнинг 
тасдикланган режаларини амалга оширишни кийинлаштиради, 
натижада шахар киёфасига путур етади, бузилган режани тик­
лаш учун зарур моддий харажатлар килинади.
2. Конунчилик уй-жойлар, хужалик ва рузгор биноларини 
куришнинг алохида тартибини белгилаб беради.
3. Давлат корхоналари ва муассасалари, кооператив ва жамо­
ат ташкилотлари хамда айрим фукароларга халк депутатлари ша- 
^ар ёки туман кенгаши ^окимиятлариДан ёзма рухсатнома ол- 
гунга кадар курилишга киришиш такикланган.
264


4. М улкчилик шаклидан катьи назар, муассасалар, корхона­
лар ва ташкилотларнинг рахбарлари ва якка тартибдаги иморат 
курувчилар тегишли тарздаги ёзма рухсатномасиз узбошимчалик 
билан иморат курганликлари учун белгиланган тартибда жавоб­
гар буладилар.
5. Кодекснинг шар\ланаётган моддаси уй-жойларни, хужа­
лик ва рузгор биноларини куришни узбошимчалик билан амалга 
оширган фукаролар учун маъмурий жавобгарликни белгилайди. 
Субъектив томондан бу тегишли рухсатномага эга булмай туриб, 
бундай иншоотларни куриш сох,асидаги хдракатлардир.
6. Мазкур х,аракатлар касддан килинган х,аракатлардир. Шахе 
гарчи бунга рухеати булмаса хам объект куриш максадида кури- 
лишни атайлаб амалга оширади.
7. Х,укук,бузарлик субъекти фукародир.
8. Тегишли ёзма рухсатномага эга булмай туриб, узбошимча­
лик билан уй-жой куришга киришганлар дархол хокимиятнинг 
тегишли ёзма рухсатномасини олганга кадар курилишни тухта- 
тишлари ва бир ой муддат ичида узлари курган барча иморат- 
ларни ёки унинг бир кисмини уз кучлари билан ёки уз хисобла- 
ридан буздиришлари ва ер майдонини тартибга келтириб 
куйишлари ло зи м .,
Узбошимчалик билан иморат курувчи курилишни тухтатиш ва 
иморатни бузиб ташлаш тугрисидаги хокимиятнинг талабларини 
бажармаган такдирда хокимият коммунал хужалик булимига узбо­
шимчалик билан курилган иморатни ёки иморатнинг бир к,исми- 
ни бузиб ташлаш хакида фармойиш беради. Ички ишлар органла­
ри (милиция) иморатни бузиб ташлаш тугрисидаги хокимиятнинг 
фармойиши бажарилиши учун кумаклашмоги шарт.
9. 160-моддада назарда тутилган маъмурий хукукбузарлик 
'тугрисидаги ишлар туман (шахар) судининг маъмурий ишлар
буйича судьялари томонидан куриб чикилади (245-модда).
161-м о д д а. Шадарларни ва бошка ахоли пунктларини обо- 
донлаштириш коидаларини бузиш
Шахарлар ва бошка ахоли пунктларининг худудларини обо- 
донлаштириш коидаларини бузиш, шунингдек, тозалик ва санита­
рия тартибини таъминлаш коидаларига риоя килмаслик, —
фукароларга энг кам иш хакининг иккидан бир кисмидан бир 
бараваригача, мансабдор шахсларга эса — бир бараваридан икки 
бараваригача микдорда жарима солишга сабаб булади.
1. 
Кодексга 161-модданинг киритилишига сабаб шуки, К о ­
декснинг 6-модцасида халк депутатлари вилоят ва Тошкент ша­
265


х;ар кенгашининг ва улар хокимларининг конун хужжатлари би­
лан белгиланган доирада коидалар белгилаш ХУКУКИ жорий кдлин- 
ган булиб, уларни бузганлик учун жавобгарлик келиб чикади.
Шахарлар ва ахдли яшайдиган пунктларни ободонлаштириш 
тартиби, белгиланган коидалари маъмурий хукукбузарликнинг та­
жовуз объекта хисобланади, уларни юкорида курсатиб утилган халк; 
депутатлари кенгашлари ва уларнинг хокимлари белгилайдилар, 
бу ко ид ал ар ни бузиш ахоли пунктининг киёфасига путур етказа­
ди, унда яшовчилар учун нокулайликлар келтириб чикаради.
2. 
Юкорида санаб утилган давлат хркимияти махаллий орган­
лари ва хокимларининг карорлари билан ободонлаштириш, то- 
залик ва тартиб масалалари юзасидан: 
х У Д У Д Д а р н и
йигиштириш- 
ни ташкил этиш, ер ости иншоотлари утказиш ва 
1
фйта ташкил 
этиш ишларини амалга ошириш, уйлар, хонадонларни ракамлаб 
чикиш тартиби тугрисида, белгиларни жойлаштириш, уй-жой­
ларни, биноларни, иншоотлар ва шу кабиларни кисмларга ажра­
тиш ва бузиш коидалари жорий килинади.
Уй-жойлар, маъмурий ва саноат бинолари хамда бошка объект­
ларнинг сакланиши учун жавобгар булган ташкилотларнинг рах­
барлари ва мансабдор шахслар, шунингдек, ер участкаларининг 
фойдаланувчилари куйидагиларни бажаришлари шарт: бинолар 
ва иншоотларнинг олд томонларини, тусикларни, экранлар, бал- 
конлар ва лоджияларни, 
ховли 
ва куча хУДУДларининг асфальт 
ва бошка катламларини таъмирлаш ва буяш ишлари уз вакгида 
амалга оширилишини таъминлаш; фукаролар ва ташкилотлар­
нинг балконлар ва лоджияларни узбошимчалик билан кайта жи- 
хозлашига, 
хУДУДларни 
узларича кавлашларига, саройлар, гараж- 
ларни, штакет ва бошка тусикларни вилоят ахамиятига эга булган 
шахарларнинг бош меъморчилик-режалаштириш бошкармаси 
билан келишмасдан туриб куришларига 
йул 
куймаслик.
Уй-жой ташкилотлари ва уларнинг мансабдор шахслари хамда 
шахеий мулк хУКУКВДаги уй-жойларга эгалик килувчи фукаролар 
шахарларнинг худудларини йигаштиришни ташкил этиш коида­
ларига риоя килишлари лозим.
Ваколатли органларнинг махсус рухеатига эга булмай туриб, 
Узбошимчалик билан эълонлар ёпиштириш, рекламалар, ахборот 
ва маълумотномалар стендларини, лавхалар, газ-нурли курилма- 
лар, афишалар ва шу кабиларни жойлаштириш такикланади.
КУчаларда ер ости иншоотларини утказиш, кайта куриш ва 
таъмирлашда ер кавлаш, ёгочлар, деворлар, тусикдар урнатиш 
билан боглик барча иш турлари ваколатли органларнинг рухеати 
билан амалга оширилиши лозим.
Шахар кучаларида ва майдонларида чакана савдо объектла- 
рини жойлаштириш амалдаги намунавий лойихалар асосида ва
266


ваколатли органлар билан келишилган жойларда амалга ошири-
I. лиши керак.
Ишлаб чикдриш, савдо, коммунал ва маданий-маиший кор- 
хоналарнинг рахбарлари уз корхоналарининг йулаклари, цокол- 
лари, витриналари, лавхалари, реклама ва бошка жихозларини 
тоза ва соз холатда саклашни, кечкурунги вактларда барча вит- 
риналарнинг ёритилишини таъмин этишлари шарт.
Трамвай деполари, троллейбус, автобус ва таксомотор парк- 
лари, автобазалар, гаражларнинг маъмурияти, барча турдаги транс­
порт хайдовчилари, шунингдек, шахеий мулк 

Download 19,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   456




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish