Тўртинчи шаклида – тишлар чиқиш давридан ялтироқлигини йўқотган, баъзи жойларда эмаль йўқ.
-Мармар касаллиги- кам учрайдиган касаллик. Скелет суяклари деформасциол остиосклерозида учрайди.Клиник жихатдан хафли ва хафсиз кечувчи турлари фарқланади.
Хафсиз кечадиган бутун скелет склерози билан бирга жағ суяклари склерози ва тишлар чиқишининг аномолиялари кузатилади. Тиш эмали тиш чиққан захотиёқ бўрсимон тусга кириб, кейинчалик мўртлашиб тез парчаланиб кетади. Тишлар ҳам тез парчаланишга учрайди.
Касаллик ҳафли кечганда – бутун склет склерози (билан) бирга қон яратиш тизимида эрта ва яққол бузилишлар бўлади (анемия). Кўриш ўткирлиги пасаяди, пастки жағда остеомиелит ва суякларнинг синиши билан характерланади.
- Тугалланмаган дентиногенез – дентин ривожланишининг ирсий бўлган бузилиши. Клиник тиш илдизларининг тўлиқ ривожланмаганлиги ёки бўлмаслиги, ҳамда тишлар қимирлаши, тезда тушиб кетиши билан характерланади.
-Стентон-Капдепон синдиромида клиник жихатдан куйидаги бузилишлар кузатилади: тиш тожи рангининг ўзгариши, эмальнинг йўқотилиши, яққол кўринадиган емирилишлар, кейинчалик итш йўқотилишига олиб келувчи юқори даражадаги тишларнинг синувчанлиги.
- Тиш ирсий касалликларининг даволашда ишлатилади: ремэритмалар, NaF билан ишлов бериш .Ортопедик даво.
-Тугалланмаган амелогенезни даволашда бор бўлган эмальни сақлаш учун реминерилизацияловчи эритмалар, NaF нинг 0.2-0.05 % эритмалари билан системалаштирилган ишлов бериш.
-Тугалланмаган дентиногенезда беморлар тишларининг қимирлашига вақтли тушиб кетишига шикоят қилишади.
- Тугалланмаган амилогенез ирсий касалликлар турига киради.
- Биринчи шаклида сариқ ёки жигарранг тусдаги силлиқ ялтироқ эмал кузатилади.
- Стентон – Капдепон синдироми бўлган беморлар R-тасвирда нормал шаклланган тиш илдизлари кўринади, лекин нозик ва калтароқ бўлиб, тиш бўшлиғи тож ва илдиз қисми торайган бўлади.
Мармар касаллиги – туғма оилавий касаллик. Кам учрайдиган касаллик бўлиб,кўп суякларнинг диффуз остеосклерозида кузатилади.
Бемор сўровида аниқлаш керак: бемор шикояти, бошидан ўтказган касалликлари, мехнат шароити, аллергик анамнез. Тўғри ўтказилган сўров касалликнинг тўғри ташхислашга асос бўлади. Кейинчалик ташхис объектив текшириш усуллари тасдиқланади. Шу билан бирга сўровнинг қиймати ҳам мухимлигини унутмаслик керак.
Оғиз кўриги оғиз дахлизидан бошланади. Лаблар бўш кўйилиб тишлар жипслашган холатда бўлади.
Биринчи навбатда лаб қизил хошияси ва оғиз бурчаги кўрилади. Рангига этибор берилади, қилиқ ва қатқалоқлар бор йўқлигига эътибор берилади.Кейин (оғиз) хусусий оғиз бўлиғи кўрилади. Умумий кўрик ўтказилади, шиллиқ қават ранги ва намлигига эътибор берилади. Тил кўригида ўнг ўлчами рельефи, сўрғичлари ҳолати аҳамиятга эга. Оғиз бўшлиғи туби текширувидашиллиқ қавтга диққат қилинади.
Қўшимча текширув усулларидан ЭОД дан фойдаланилади.ЭОД пульпа ва тиш атрофи тўқимаси холати хақида тўлиқ малумот беради.
Пульпанинг нормал ва потологик холатида қўзғалиш бўсағаси кўрсаткичлари ўрганилган.Соғлом тишлар 2-6 мка токка жавоб беради.Элетр қўзғалувчанлигини 20-40 мка гача пасайиши пульпада яллиғланиш жараёнидан далолат беради. Пульпанинг 60 мка га жавоб бериши тож пульпаси некрозини кўрсатади. Агар илдиз пульпасида ҳам некроз бўладиган бўлса тиш 100 мка дан юқори бўлган токка нисбатан жавоб беради.Перодонтда яққол морфологик ўзгаришларда тиш 200 мка дан юқори токка нисбатан жавоб реякцияси кўрсатади.
Стомотологияда кўпинча оғиз ичи яқин фокусли кантакт рентгенография қўлланилади. Тиш илдизи каналларини даволашда рентгенография врач учун жуда мухим бўлган малумотларни беради (рентгенологик тасвир бўйича каналларни йўналиш, тўлганлик даражаси, ўтивчанлиги аниқланади.Тиш атрофи тўқималаридан суякдаги паиолагик жараёни, унинг структурасини аниқлаб беради).
Текшириш усули асосида ўтаётган рентген нурларнинг текширилаётган суяк соҳасида ушланиб қолишига, тўқиманинг зичлигига боғлиқ. Тиш эмали зич соя беради. Дентин ва цемент – нисбатан очроқ рангда кўринади.
Тиш кариеси(кариози) оғиз бўшлиғида тишнинг ҳар қандай қисмида пайдо бўлиши ва ривожланиши мумкин. Тишларни тузилиши ва кимёвий ҳолатига кўра алоҳида бир қисми айнан кариесга “кўпроқ мойил” ёки “кариесга чалиниш даражаси паст” тишлар сифатида таърифлаш фикри мавжуд эмас. Тиш кариеси айнан тиш суягининг “ҳимоя қатламида”, тиш биофильми имкон яратган қисмда жойлашиб олиб, вақт ўтиши билан ўша ерда ўса бошлайди. Тиш юзасидаги ковак, ёриқлар ва тишнинг чуқур қисми асосан тишнинг емирилиши давомида, милк четларининг энсага туташган қисмлари атрофи тиш кариесини юзага келиши ва ривожланишига имкон яратувчиларидир.
Do'stlaringiz bilan baham: |