Klinik anatomiyasi, fiziologiyasi va tekshirish usullari

2.26  rasm.  Ikki  tomonlama  o’tkir 

gaymorit  bo’lganada  yuz  sohasi 

termogrammasi  (V.I.  Babiyak  2009 

y. I- tom, 106 bet.). 

---

48 

 

120°  teng  va  boshqa  endoskoplar  ishlatiladi.  Optika  yordamida  bajarilgan  burun 

bo’shlig’i  endoskopiya  tekshiruvi  bemorda  burun orqali nafas olishni buzilishi, bu-

rundan  uzoq  vaqt  ajralma  oqishi,  hid  bilish  qobiliyatini buzilishi, burundan takroriy 

qon  oqishi,  sababsiz  bosh  og’rishi  bilan  kechganda  ananaviy  old  va  orqa  rino s-

kopiyada olingan  ma’lumotlar  yetarli  bo’lmagan hollarda  o’tkaziladi. 

        Endoskopiya  tekshiruvi  4  mm  li  to’g’ri  burchakli  (0°)  yoki  30°  optik  endos-

kop  yordamida  boshlanadi,  asbob  burun  bo’shlig’i  tubi  bo’ylab  kiritiladi.  Bunda 

shilliq  qavatning  holati,  ajralmalarning  harakteriga  baho  beriladi.  Burun  dahlizida 

“old  burun  klapani”,  ya’ni  medial  tomondan  burun  to’sig’i.  pastdan  burun 

bo’shlig’ining  tubi,  tepadan  uchburchak  tog’ay  bilan  chegaralanga  bo’shliq  joy-

lashgan  (2.27  rasm).  Me’yorda  burun  klapanining  burchagi  uchburchak  tog’ay  va 

burun  to’sig’i  orasida  taxminan  15°  teng.  Ushbu  burchakning  kamayishi  va  burun 

klapanining  torayishi  burun  orqali  nafas  olishni  qiyinlashtiradi,  bunda  burun qano t-

larini  siljitib,  old  burun  klapanining  holati  haqida  aniq  ma’lumot  olish  imkonini 

bermaydi.  

  

  

Qator  hollarda  keng  pastki  burun  yolida  ko’z  yosh-burun  kanali  teshigini  ko’rish 

mumkin.  Endoskop  ichkariga  siljitilganda  pastki  burun  chig’anoqlari  orqa  uchla-

rining  holati  burun  atrofi  bo’shliqlarining  tekshirish  maydonidan  burun-halqumga 

oqib  tushayotgan  ajralmaning  xarakteri,  hamda  eshituv  nayining  halqum  teshigi 

holatiga  boha beriladi. 

        Endoskopik tekshiruvning keying bosqichi- o’rta burun yo’lini ko’zdan kechi-

rish.  4mm  yoki  2,7  mm  diametrga  ega  30°  yoki  70°  optikali  endoskop  ishlatiladi. 

Ko’pincha  endoskopiyada  o’rta  burun  chig’anog’ining  ostida  g’alvirsimon  labi-

rintning  yirik  kattakchasini-  bulla  ethmoidalisni  ko’rish  mumkin.  O’rta  burun 

yo’lidagi  yarim  oy  tirqishida  joylashgan,  uning  old  devorida  peshona 

bo’shlig’ining  tabiiy  chiqish  yo’li  ham  ochiladi.  Yuqori  jag’  bo’shlig’ining  tabiiy 

chiqish  yo’lini  har  doim  ham  ko’rish  imkoni  bo’lavermaydi,  shunki  u  odatda  il-

gaksimon  o’siqning    erkin  uchi  orqasida  yashiringan  bo’ladi.  Ba’zan  endos-

kopiyada  o’rta  burun  chig’anog’ining yirik old uchi aniqlanadi- concha bullosa, bu  

o’rta burun chig’anog’ini haddan tashqari havo bilan  to’lganligi  bilan  bog’liq.