Kitobni sev unga do`st tutin.
Salohiddin yenglarini shimirgan holatda,sharillab suv oqayotgan ariqdan baliq tutishga urinardi.
Ariqda baliqlar bor edi,lekin Salohiddin qo`lini uzatgan zahoti baliqlar qochib ketadi.Ugoh so`kinar,goh maroq bilan yana baliq tutishga kirishar edi. Ariqdan qandaydir bir qog`ozlar oqib kela boshladi. Salohiddinning esa battar ensasi qotardi, qog`ozlarni ariq chetiga otib yuborar qog`ozlar esa ko`payib ketardi.
Salohiddin bundan hayratlanib ariqning boshiga turub,tiklanib qaradi.Uzoqdan qog`ozlar oqib kelar ohiri uvadasi chiqqan yarib betlari yo`q kitob keldi. Salohiddin uni ham olib chetga irg`itib
yubordi. Salohiddin baliq tuta olmagach uyiga ketdi.Saida opa o`sha payt do`kondan kartoshka va piyoz harid qilib kelgandi. Uyiga kirib oshxonada tura-tura gap boshladi.
-- Narigi ko`chadagi Gulsanam opaning qizi Mahfuza ko`cha boshida yig`lab o`tirar ekan.
-- Nega yig`layapsan Mahfuza desam.
-- Otam sovg`a qilgan kitobimni yo`qatib qo`ydim deb yig`lardi.
-- Mayli qizim hafa bo`lma biron yerda qo`ygandirsanda eslab ko`rgin.
-- Yo`q hamma yo`qlarni qaradim hech qayerda yo`q.
Mahfuza ho`rsinib – ho`rsinib yig`lardi.
-- Qizalog`im mayli yig`lama dadangga aytsang yena oberadi. –deya .Saida do`konga kirib ketdi.
Salohiddin o`yga toldi va onasining oldiga borib ariqda bitta kitob yirtilib oqib kelayotganligini aytdi. Onasi esa balkim shu kitobdir qo`ya qoldi.Salohiddin uyidan otilib chiqib ariq bo`yiga bordi. Borib qarasa kitob betlari quyosh nurida deyarli qurib bo`layotgan ekan. Barchasini yig`ib uyiga olib kelib,birma bir kitob varaqlarini yopishtira ketdi.
Yopishtirib bo`lingan kitob eskirgan o`xshab qoldi. Salohiddin uni qo`liga qisib narigi ko`cha tomon shoshdi. Mahfuzalar uyiga yaqinlashganda Mahfuzaning yig`lab o`tirganini ko`rdi.
U yugirib borib Mahfuzaning uyiga kirdi.Mahfuzaning 3 yosh ukasi Mahfuzaga
-- Appi shani titobingni yiytib-yiytib suva toshodim-deb turganini eshitdi. Mahfuza esa ukasini urmoqchi edi. Onasi kelib – Mahfuza deb qichqirdi. Salohiddin darxol yugurib borib kitobni Mahfuzaga berdi. Mahfuza kitobni ko`rib ham yig`lar,ham quvonardi.
-- U sen uchun juda azizmi ? ahir oddiy kitobku dedi Salohiddin.
-- Unaqamas bu kitob men uchun juda qadrli dadam tug`ilgan kunimga sovg`a qilganlar deb ho`rsinib ho`rsinib gapirdi. Mahfuza -- kitob ham sovg`a bo`ladimi dedi Salohiddin.
-- Sen bilmaysan bu kitob shunchaki kitob emas.u judayam ajoyib chunki kitobni o`qisang o`qiging kelaveradi.
-- Unda menga ham berib tur men ham bir o`qib beray.
Mahfuza kitobni betlarini bir bir ochib ko`rdi. Salohiddinga qarab – men bu kitobni 4 marotaba o`qiganman deyarli yodlaganman shunday bo`lsada yana o`qigim kelaveradi. – Mayli senga ham berib turaman o`qib bo`lganingdan keyin qaytarib berasan.
-- Xo`p deb Salohiddin uyiga keldi.
Salohiddin u kitobni o`qishni boshladi.
Mahfuza 8-sinfda o`qirdi, Salohiddin esa 5-sinfda o`qiydi. U kitobni ochib o`qib boshida biroz zerikdi 10 bet o`qigach yopib qo`yib, do`stlari bilan ko`chada o`ynadi. Kech tushgach uyiga kirib qo`llarini yuvib ovqatlandi va onasiga – men charchadim endi uhlayman deb uyiga kirib karovatiga uzala tushub yotdi. Uyquga endi ketgan edi tush ko`rdi tushida Mahfuza – meni kitobimni ber , meni kitobimni ber deb baqirdi. Salohiddin uyg`onib ketdi va o`rnidan turib tokchadagi kitobni qaradi, kitob turibdi. Uni ochib o`qiy boshladi, alla mahalgacha kitob o`qidi. Kitobni o`qish jarayonida Salohiddin miriqib yig`lar, gohida esa kular shu zayilda kitobni o`qib uhlab qoldi. Ertasi kuni Salohiddin maktabga bordi,shu kuni qiziq voqea sodir bo`ldi.Adabiyot fanidan Salohiddin o`qib o`tirgan asarga kelgan edilar. Ustozi ularga yozuvchi haqida ma`lumotlar berdi asaridan parchalar aytdi.Salohiddin birdan shoshilib o`rnidan turdi – ustoz –ustoz men o`qiyotgan huddi shu “ Dunyoning ishlari” asari edi juda qiziqarli ekan, kecha men rosa o`qidim keyin esa uhlab qolibman.—Ustozi unga qani bo`lmasa,Salohiddin o`qigan yerlaridan aytib beradi dedi. Salohiddin darsda qatnashmas edi. Ustozi esa u birdan gapirganiga hayratlanib juda quvondi va Salohiddinni o`rtaga chiqarib so`zlatdi. Salohiddin esa o`qigan joylarini sodda qilib gapirib berardi.Ustozi esa juda quvondi.Salohiddin aytib bo`lganidan keyin ustozi uni rosa maqtadi, ota-onasiga raxmatlar aytdi va kundalik daftariga “5” baho qo`yib berdi.
O`sha kuni Salohiddain o`zida yo`q hursand quvonch bilan uyiga keldi va onasiga kundaligini ko`rsatdi – onasi qara bolam o`qisang sira kam bo`lmaysan bola,
Axir aytishadiku :
Kitob –bilim bulog`i
O`quvchining o`rtog`i
hali maqolchi maqolchi : Kitob – aql qayrog`i deb bejizga aytishmagan ko`p kitob o`qisang bilimli bo`lasan,bilimlaring oshib ziyoli bo`lasan – bolam .
Salohiddin qornini to`yg`izib yana kitob o`qidi. Kitobni uch kunda o`qib bo`ldi. Ustoziga har bir hikoyasini so`zlab berdi.
Ustozi esa Salohiddinni o`rtaga chiqarib rosa maqtadi va Salohiddinga qarab – “Bilimdan ortiq boylik yo`q” bolam dedi: O`shandan boshlab Salohiddin o`zgardi kitobga bo`lgan mehri oshdi. Shu kunlar orasida Salohiddinning tug`ilgan kuni ham yaqinlashib qoldi.Dadasi Salohiddinni chaqirib bolam senga tug`ilgan kuningga bir ajoyib veloseped oberaymi? – dedi. Salohiddin biroz sukut saqlab – “Yo`q menga veloseped kerakmaydi, o`zimda borku eski bo`lsa ham yuradi, menga kitob sovg`a qiling “- dedi. Dadasi biroz esangirab qoldi va rosa quvondi, hatto “ Mening aqilli o`g`lim”- deb ham qo`ydi Dadasi Salohiddinga tug`ilgan kuniga ajoyib kitoblar sovg`a qildi. Salohiddin rosa quvondi va kitoblaridan birini olib Mahfuzalarnikiga ketdi. Mahfuzaning o`zi kitobi bilan unga yana dadasi olib bergan kitoblardan birini sovg`a ham qildi va Mahfuzaga raxmatlar aytib unga minnatdorchilik bildirdi.
Xorazm viloyati Bog`ot tumanidagi 17-son umumta`lim maktabi 5-sinf o`quvchisi
Yusupova Osiyo Maxmud qizi.
O`qituvchi: Bobojonova Nurxon.
Do'stlaringiz bilan baham: |