46
Kitob tayyorlash jarayoni
.
uchun qoldirilgan matoni, so‘ng forzatsni yopishtirib 1 — 2 soatga bostirib
qo‘yamiz. Tayyor bo‘lgan muqovani kitobning mazmuniga mos tarzda
bezak, yozuv bilan bezatishimiz ham mumkin. Bunday kitob uzoq yillar
o‘zining sifatini saqlab qoladi. Shuningdek, muqovalangan jurnallar ham
ishonchli himoyalangan boiadi. Xuddi shuning uchun ham yirik
kutubxonalarda kitoblar vaqti-vaqti bilan ta’mirlab turiladi, jurnallar ham bir
necha soni birlashtirilgan holda qalin muqovada saqlanadi.
IV- Mustaxkamlash.
Savollar:
1.
Maket nima, u nima uchun tayyorlanadi?
2.
Kitob uzoq vaqt yaxshi saqlanishi uchun nima qilish kerak?
3.
Muqovalaming qanday turlari mavjud?
V- Uyga vazifa.
Mustaqil tarzda kitobning badiiy-grafik elementlaridan maket
tayyorlang I hamda unga badiiy bezak bering.
VII – mavzu:
Sana:
Sinf:VII
Fan: Tasviriy san’at
Mavzu: Kitob san’atining turli badiiy-grafik elementlari (zastavka,
badiiy harf, illyustratsiya va hokazo) bajarish
I Darsning maqsadi:
47
a) ta’limiy: O’quvchilarga kitob san’atida uchraydigan turli badiiy-
grafik elementlar haqida tushunchalar berish.
b) tarbiyaviy: O’quvchilarda kitobga nisbatan qiziqish va muhabbatni
shakllantirish, kitobni sevishga o’rgatish.
s) rivojlantiruvchi: O’quvchilarning
II Dars tipi: Darsni mustahkamlash va amaliy mashqlar.
III Dars uslubi: tushuntirish, ko’rgazmalilik, savol-javoblar, amaliy
mashqlar, namoyish qilish, suhbat.
IV Dars jihozi: Hozirga zamon avtomobillarning turli rusumlaridan
namunalar. O’tmish va hozirdagi liboslar eskizlari. Interyer
ko’rinishlari.Darslik, ish daftari.
V Darsning tuzilishi:
1. tashkiliy qism 2 daqiqa
2. o’tilgan mavzuni so’rash va baholash 3 daqiqa
3. yangi mavzuni tushuntirish 10 daqiqa
4. amaliy mashqlar 20 daqiqa
5.darsni mustahkamlash 3 daqiqa
6. darsni yakunlash, uyga vazifa berish. 2 daqiqa
VI DARSNING BORISHI
O’quvchilar bilan salomlashish, davomatni olish, kun, oy, yil, fasl,
yil-ning nomlanishi va ob-havo haqida ma’lumotlarni olish. Darsni
jihozlash, ko’rgazmali va teznik vositalarni taxt qilish, sana va dars
mavzusini sinf doskasida yozish. Otilgan mavzuni o’quvchilardan
so’rash, uy vazifasini baholash.Oquvchilarning darsga tayyorgarligini
aniqlash.
48
VII DARSNING BAYONI
Aziz o’quvchilar bugun biz siz bilan inson uchun eng zarur
bo’lgan soha, ya’ni kitob san’ati haqida so’z yuritamiz.Siz bu darsda
kitob grafikasisan’atining xususiyatlari. Kitobat san’ati tarixi,
o’zbekiston kitob sgrafikasi san’atining rivojlanishida hissa qo’shgan
kitob grafikasi rassomlari va ularning ishlari haqida ma’lumotlarga
ega bo’lasiz. Bundan tashqari, kitob o’zi nima, kitob qanday
tayyorlanadi, uni tayyorlashda qanday kasb egalari bo’ladi, hamda
kitobning badiiy grafik elementlari bilan tanishasiz.
Grafika tasviriy san’atning eng ommalashgan turi.San’atning bu
turi bilan kattayu kichik shug’ullanadi.Chunki u hamma bop. Kimdir
o’z fikrini bayon etish uchun, kimdir tasavvurlarini oydinlashtirish
uchun, yana kimdir xayol surib o’tirib qandaydir tasvirlar chizadi.
“GRAFIKA” so’zi (grekcha “grafphike” – “yozayapman”,
“chizayapman”) ma’nosini anglatadi.Kitob bezash san’ati ham
tasviriy san’at sohasi, ham texnikaviy soha. Chunk, u tasviriy
san’atning materiallari, ashyolari, qurillari va tasvir usullariga
asoslanadi. Ikkinchi tomondan, kitob bezovchi rassom o’z asarini
nashr etlayotgan kitobni bosmadan chiqarish taxnologiyasidagi o’ziga
xos shartlarga amal qilgan holda yaratadi.Kitobni yaratish jarayoni
uning maketini tayyorlashdan boshlanadi. Unda kitobning umumiy
tuzilishi, kompozitsiyasi, undagi elementlarning soni va xarakteri aks
ettiriladi. Kaket sosida kitobning badiiy elementlarining originali
ishlanadi.
Hozir kitobat san’atining asosiy badiiy- garafik elementlari bilan
tanishib chiqamiz.
Kitob elementlari ichida eng qadimiylaridan biri, shubxasiz
muqovadir. Asarning asosiy g’oyasini ochib beruvchi, uning obrazi,
yo’nalishini tasvirlovchi muqova asrlar davomida turli shakllarda
tayyorlanib va ishlanib kelinadi. Ular taxta, teri, karton qog’oz,
plastmassa materiallardan tayyorlanishi mumkin.
49
Supermuqova ayrim kitoblardagina bo’ladi.U oddiy shriftli,
badiiy bezakli, naqshinkor, foto bezakli bo’lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |