Keywords: Highland settlement, zoning Peace, settlements problems, Giresun Karagöl
Mountain
Giriş
7143 Sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18/05/2018 tarihinde Resmi Gazete'de
yayımlanarak, kamuoyunda "İmar Barışı" olarak adlandırılan süreç uygulanmaya
başlanmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu'na eklenen geçici 16. maddeyle, imar düzenine aykırı
yapıların "Yapı Kayıt Belgesi" ile kayıt altına alınması amaçlanmıştır. Yapı Kayıt Belgesi,
kentsel dönüşüm uygulamalarının finansal kaynağını yaratmak üzere, imar düzenine aykırı
yapıları kayıt altına alırken yapı sahiplerine de kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçen
süre içerisinde yapıyı kullanma hakkı vermektedir (Özkaya Özlüer, 2018).
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde İmar Affıyla ilgili daha önce de çok sayıda Kanun
çıkmıştır. 1948 – 2018 tarihleri arasında imar affına yönelik 20 adet kanun değişikliği
yapıldığı görülmüştür (Tercan, 2018). 70 yıl içerisinde imar affı ile ilgili 20 adet yasal
düzenlemenin yapılması oldukça yüksek bir değerdir. Başka bir ifade ile her üç buçuk (3,5)
yılda bir konu ile ilgili mevzuat değişikliğine gidildiğini göstermektedir. Bu değerler,
devletin bir yandan hazine arazilerinin işgali ile sonuçlanan kaçak yapılaşmayı yasaklarken
bir yandan da bu yasakları affettiğini açıkça göstermektedir.
Daha çok şehirlerdeki gecekondulaşmaya yönelik olarak yapılan bu aflardan kırsal
alanlar da nasibini almış, kırsal yerleşme kategorisinde yer alan yayla yerleşmeleri de çoğu
zaman mevzuat değişikliği kapsamına girmiştir. 2018 yılındaki Kanun değişikliği bu
durumun en son örneğidir (7143 Nolu Kanun, 2018). Yaylalar tarım ve hayvancılık
ekonomisine dayalı olarak ortaya çıkan geçici yerleşme şekilleridir. Konar göçer bir
anlayışla ortaya çıkan bu yerleşmeler, ekonomik faaliyetlerin yanında sosyal ve kültürel
hayata ait pek çok unsuru da içerisinde barındırmaktadır.
Kırsal nüfusun tarımsal hayattan uzaklaşması ve geçimini sağlamak için şehirlere
göç etmesi nedeniyle yayla ve yaylacılık faaliyetlerinde azalmalar görülmüştür. Ancak şehir
Uluslararası Yaylacılık ve Yayla Kültürü Sempozyumu, 26 - 28 Eylül 2019 - Giresun
International Symposium on Transhumance and Upland Settlement Culture, 26
th
- 28
th
of September 2019 – Giresun
129
hayatının olumsuz etkilerinden bireylerin son yıllarda tekrar yayla yerleşmelerine yöneldiği
görülmüştür. Sıcak ve bunaltıcı yaz aylarını doğa içerisinde geçirmek isteyen bireyler,
ekonomik durumlarının da iyileşmesiyle birlikte, yeni meskenler inşa etmeye başladığı
görülmüştür. Bu meskenlerin büyük bir çoğunluğu hazine arazileri üzerine kurulmuş olup
imara aykırı ve kaçak yapılardır.
Kontrolsüz bir şekilde inşa edilen bu yapılar çeşitli sorunları da beraberinde
getirmektedir. Görüntü kirliliği, evsel atık kirliliği, doğal afetlere karşı dirençsizlik, ekolojik
dengenin bozulması, mera arazilerinin azalması, büyük ve küçükbaş hayvan geçiş yerlerinin
daralması veya yok olması bu sorunların başında gelmektedir. Tüm bu sorunlara rağmen
geçmiş yıllarda getirilen imar aflarının Giresun’daki yayla yerleşmelerine nasıl bir yansıması
olduğu bilinmemektedir. En son 2018 yılında yürürlüğe konulan ve imara barışı adı altındaki
imar affının Giresun yaylaları üzerinde etkisi olup olmadığının tespit edilmesi bu
araştırmanın amacını oluşturmaktadır.
Yöntem
Araştırma Giresun iline bağlı Karagöl Dağının batısında yer alan üç yaylada
gerçekleştirilmiştir (Harita -1). Araştırmaya dahil edilen yaylaların adları verilmemiş, bunun
yerine her bir yaylaya kodlar verilmiştir. Bu kodlar; K-B-1 (Karagöl Dağının batısındaki
birinci yayla), K-B-2 (Karagöl Dağının batısındaki ikinci yayla) ve K-B-3 (Karagöl Dağının
batısındaki üçüncü yayla) şeklinde verilmiştir.
Do'stlaringiz bilan baham: |