Kirxgof qonuni

Aim.uz

Kirxgof qonuni

Kirxgof muvozanatli issiqlik nurlanishi xossalarini nazariy ravishda tekshirdi. Kirxgof termodinamik yo‘l bilan doimiy temperaturada nurlanish energiyasining spektral zichligi ρ_ν nurlanayotgan jismning fizikaviy xossalariga bog‘liq emasligini ko‘rsatdi, jismning nur chiqarish va nur yutish qobiliyati orasidagi muhim bog‘lanishni aniqladi. Bunday bog‘lanishni ko‘rib chiqish uchun quyidagi tizimni qarab chiqaylik. Ikki jismdan iborat izolyasiyalangan tizim bo‘lsin. Jismlarning temperaturalari turlicha bo‘lib, ular faqat nur chiqarish yoki nur yutish bilan energiya almashadilar. Ma’lum vaqt o‘tgandan so‘ng bunday sistemada issiqlik nurlanishi muvozanati vujudga keladi. Har ikki jismning nur chiqarish qobiliyati E^' , E^'' nur yutish qobiliyati esa A^', A^'' bo‘lsin. Faraz qilaylik, birinchi jism 1 m² yuzadan 1 sekundda ikkinchi jismga qaraganda n marta ko‘proq energiya chiqarsin:

E^' = nE^''	(1.2)
U vaqtda birinchi jism ikkinchi jismga qaraganda n marta
ko‘proq energiyani yutishi ham kerak, ya’ni:
A^' = nA^''	(1.3)

Bunga teskari holda birinchi jism, ikkinchi jism hisobiga qiziy boshlaydi (yoki soviy boshlaydi), uning temperaturasi o‘zgaradi. Bu esa issiqlik muvozanati shartiga ziddir. (1.2) va (1.3) tengliklardan quyidagi ifodani yozish mumkin.

E^'	=	E''	(1.4)
A^'		A''

Agar izolyasiyalangan tizim nur chiqarish qobiliyati E^', E^'', E^''',… va nur yutish qobiliyati A^', A^'', A^''',… bo‘lgan ko‘p sondagi jismlardan iborat bo‘lsa va bu jismlardan biri absolyut qora jism bo‘lsa, yuqoridagi mulohazalarga asosan quyidagi ifodani yozish mumkin bo‘ladi:

E'	=	E'	=	E'''	= ××× = 	(1.5)