Kirish. Sof joriy qiymat

Masalan: Kapital byudjetlashda IRR vs NPV

Kelgusi yillik pul oqimi bo'lgan yangi loyihani tasavvur qilaylik:

• 
  1-yil = - $ 50,000 (kapitalning dastlabki qiymati)
  
• 
  2-yil = $ 115,000 qaytish
  
• 
  3 yil = - loyihaning tashqi ko'rinishini o'zgartirish uchun yangi marketing xarajatlari 66000 AQSh dollari.
  

Bunday holda bitta IRR ishlatib bo'lmaydi. Eslatib o'tamiz, IRR - bu boshlang'ich investitsiya sharoitida ham chegirma stavkasi yoki loyihani buzish uchun zarur bo'lgan foiz. Agar bozor sharoitlari yillar davomida o'zgarsa, ushbu loyihada bir nechta IRR bo'lishi mumkin. Boshqacha qilib aytganda, o'zgaruvchan pul oqimlari va qo'shimcha kapital qo'yilmalar bilan uzoq loyihalar IRR qiymatining bir nechta farqiga ega bo'lishi mumkin.
IRR usulini afzal ko'rgan odamlar uchun muammolarni keltirib chiqaradigan yana bir holat - loyihaning chegirma darajasi ma'lum bo'lmagan payt. IRR loyihani baholashning to'g'ri usuli deb hisoblanishi uchun uni diskont stavkasi bilan taqqoslash kerak. Agar IRR diskont stavkasidan yuqori bo'lsa, loyihani amalga oshirish mumkin. Agar u quyida bo'lsa, loyiha bajarilmaydi deb hisoblanadi. Agar chegirma darajasi ma'lum bo'lmasa yoki biron bir sababga ko'ra biron bir loyihaga nisbatan qo'llanilmasa, IRR cheklangan qiymatga ega. Bunday holatlarda NPV usuli ustundir. Agar loyihaning NPV qiymati noldan yuqori bo'lsa, u moliyaviy jihatdan maqsadga muvofiq deb hisoblanadi.
Pastki chiziq.Ham IRR, ham NPV yordamida loyihaning maqsadga muvofiqligini va uning kompaniyaga qiymat qo'shishini aniqlash uchun foydalanish mumkin.

ADABIYOTLAR RO‘YXATI

Asosiy adabiyotlar:

1. 
   ElmirzayevS. Korporativmoliya. O‘quvqo‘llanma / O‘zROvaO‘MTVTMI. –T: “Iqtisod-moliya”, 2015.
   
2. 
   Жернакова М.Б. Деловое общение:учебник и практикум для СПО.– M.: «Юрайт», 2020.
   
3. 
   КузьминаЕ.Е. Предпринимательская деятельность:учебное пособие для СПО. – M.: «Юрайт», 2020.
   
4. 
   ToshmurodovaB.E., ElmirzaevS.E., AxmedovX.R. Korporativmoliyastrategiyasi. O‘quvqo’llanma / O’zROvaO’MTVTMI. –T: “Iqtisod-moliya”, 2013.
   
5. 
   Toshmurodova B., Elmirzaev S. Korporativ soliq menejmenti. O‘quv qo‘llanma. –T.: “MUMTOZ SO‘Z”, 2010
   
6. 
   Vahobov A., Malikov T. Moliya. Darslik. – T.: Noshir, 2011.