Кириш рввиПУ

Tiristor kuchaytiruvchi

Keyingi vaqtda boshkaruvchi kurilma sifatida boshkaruvchi diodlar yoki tiristorlar nomini olgan yarim utkazuvchi asboblarning bir turi kullanilmokda.Ular 4 kavatli tuzilmaga ega (p-n-p-n yoki n-p-n-p kabi) va uz xususiyati tiratronlarga yakin.

Yen kuchlanish berilganda 1.3 tiristorda (16.3.arasm) chiqishning asosiy juftligiga ikkita chetki p-n perexodlar tugri uynalishida yoqilgan buladi, markaziy – teskari. SHuning uchun tiristor oddiy ekvivalent sxemasini p-n-p va n-p-n (b,v rasm) kabi ikkita tranzistor shaklida namoyon etish mumkin.

Kam kuchlanishda En tiristor orkali markaziy perexod p-n karshiligi bilan belgilanadigan tok Iko utadi

Rasm 16.3.

Kuchlanish oshilish bilan En tiristor orkali uni teskari yokkanda tok kabi.Tiristor tavsifi ushbu xolatda 1 uchastkaga muvofik (3.g rasm). Toning ushbu uzgarishi tiristordagi kuchlanish pereklyuchenie Uper kuchlanishga yetmaguncha amalga oshaveradi. Unap kuchlanishda tiristor ochilishi xosil buladi va u orkali tok sakrash usulida oshadi. Bu usishi bilan triodlar emitter toklari va uning peredacha (uzatish) koeffitsienti oshadi. Agar kuchlanish Uper ga muvofik bulsa ax + ag summa birlikka teng buladi, tok cheksiz oshadi. SHuning uchun tiristor volьt-amper tavsifi 2-uchastkaga ega, u manfiy differentsial karshilikka ega. Tiristor ochilgandan sung kichik karshilik ega buladi va undagi kuchlanish tushishi Uost 2v dan kam (uchastor 3 tavsifi). Tiristor 2 chikarish (3.a rasm) boshkaruv (kirish) kuchlanishini uzatish uchun foydalaniladi. Boshkaruvchi (kirish) tok koeffitsientni a2 kushimcha oshiradi va shuning uchun Uper kuchlanish kattaligi kamayadi. Iy tokini oshishi bilan tiristor tavsifi uz shakli buyicha tugri yunalish diod tavsifiga yakinlashadi. Bunda tiratron kabi, boshkaruv kuchlanish olingandan sung boshkaruv elektrod 2 boshkaruvchilik xususiyatini yukotadi va asosiy zanjir kuchlanishdan olinishi bilan buzilishi mumkin. SHuning uchun tiristorni yokish va uni kullash sxemapsi tiratron uchun sxemaga uxshash. SHu bilan birga uning parametrlari oshadi.Uning asosiy afzalligi kuchlanishini tekis tushishi past moxiyatidadir.Ammo tok unlab amper bulganda xam 1V atrofida tiratronning 15-20 V ga nisbatan tashkil etadi.Ie munosabat va boshka afzalliklari tufayli tiristorlar nafakat tiratron ni sikib chikadi, balkim magnit kuchaytirgichlar bilan memalol rakobatlasha oladi, ie katorda tez xarakatlanuvchi bilan xam.