Kirish qismi Adabiyotlar sharhi

3.1Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологпялари илмий тадқиқот институти Хоразм илмий-тажриба станциясининг илмий фаолияти тўғрисида
Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти Хоразм илмий-тажриба станцияси Ўзбекистон Ғўза селекцияси ва уруғчилиги илмий-тадқиқот институти Хоразм филиали ва Ўзбекистон Пахтачилик илмий-тадқиқот институти Хоразм филиалининг хуқуқий вориси ҳисобланиб, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2014 йил 10 февралдаги ПҚ-2125 сонли “Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги илмий-ишлаб чиқариш маркази фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарори, Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг 2014 йил 13 февралдаги 33- сонли ва Ўзбекистон Қишлоқ хўжалиги илмий-ишлаб чиқариш марказининг 2014 йил 14 февралдаги 6-сонли ҳамда Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институтининг 2015 йил январдаги буйруқлари аососида қайтадан давлат рўйҳатидан ўтказилган. Ғўза генетикаси, селекцияси, уруғчилиги, уруғшунослиги, пахта ва унга издош экинларни етиштириш агротехнологияларининг илмий-амалий асосларини такомиллаштириш юзасидан илмий тадқиқотлар олиб бориш ҳамда шу асосда илмий-техник маҳсулотлар ишлаб чиқиш станциянинг асосий вазифаси ҳисобланади. Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти Хоразм илмий-тажриба станцияси вилоят шароитида ғўзанинг тезпишар, вилтга чидамли, тола чиқими ва сифати юқори, андоза навларга нисбатан 10-15 % кўп ҳосил берадиган, амал даври 110-115 кунни ташкил этадиган, механизация ёрдамида парваришлаш ва ҳосилни йиғиб-териб олишга мослашган янги нав ва тизмалари яратиш устида ишлар олиб борилмоқда. Илмий-тажриба станциясида жами 5 нафар илмий ходимлар фаолият кўрсатади, шундан 1 нафари фалсафа доктори, 1 нафар фан номзоди, 1 та катта илмий ходим ва 2 та кичик илмий ходимлардир. Ғўза генетикаси, селекцияси, уруғчилиги, уруғшунослиги, пахта ва унга издош экинларни етиштириш агротехнологияларининг илмий-амалий асосларини такомиллаштириш юзасидан илмий тадқиқотлар олиб бориш ҳамда шу асосда илмий-техник маҳсулотлар ишлаб чиқиш станциянинг асосий вазифаси ҳисобланади. Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти Хоразм илмий-тажриба станцияси вилоят шароитида ғўзанинг тезпишар, вилтга чидамли, тола чиқими ва сифати юқори, андоза навларга нисбатан 10-15 % кўп ҳосил берадиган, амал даври 110-115 кунни ташкил этадиган, механизация ёрдамида парваришлаш ва ҳосилни йиғиб-териб олишга мослашган янги нав ва тизмалари яратиш устида ишлар олиб борилмоқда. Хоразм илмий-тажриба станциясида кейинги йилларда селекционер олим биология фанлари номзоди Ибрагимов Х.А. ва бошқалар томонидан бир қатор ғўза навлари, жумладан СП-38, СП-40 ва СП-41 навлари яратилиб ҳозирда Давлат нав синаш комиссияси нав синаш участкаларида синовдан муваффақиятли ўтмоқда. 2019 йилда ғўзанинг янги СП-38 навига республика Интелектуал мулк агентлиги томонидан патент берилди (№ NAP 00242, 26 декабрь, 2019 й.). Ушбу нав 2020 йилдан Хоразм вилояти учун истиқболли нав сифатида Давлат реестрига киритилди. Шунингдек, янги СП-40 ва СП-41 навлари Республика интеллектуал мулк агентлигига патент олиш учун хужжатлари расмийлаштирилиб топширилди ва 2020-2021 йилларда патент синовида муваффакиятли синовдан ўтмокда. СП-40 нави 2021 йилдан Хоразм вилояти учун истикболли навлар каторига киритилди. Жорий 2021 йилда ғўзанинг янги истиқболли СП-38 навининг 300 та якка танлов ва 50 та оилавий терим материаллари, шунингдек, янги истиқболли СП-40 навининг 300 та якка танлов ва 50 та оилавий терим материаллари янги навларнинг дастлабки уруғини кўпайтириш кўчатзорлари ташкил қилиниб, бирламчи уруғлик материаллари тайёрланмоқда. ПСУЕАИТИ нинг Хоразм илмий-тажриба станция илмий ходимлари томонидан 2011-2021 йилларда 19 та мақола, 17 тезис ва 5 та илмий тавсия чоп қилинган.