Kirish qismi Adabiyotlar sharhi

Adabiyotlar sharhi
Limon kislotasi organik kislotalar turkimiga kirib, oziq ovqat sanoatida mahsulotlarga tam maza va hid berishda foydalaniladi.
Oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish texnologiyasining asosini
tashkil qiluvchi biokimyoviy va mikrobiologik jarayonlarning nazariy
tomonlarini o ig an ish g a ko‘piab olimlar katta qiziqish bilan qaraganlar.
Rus olimlari V.L.Omilyanskiy, V.A.Nikolayev, G.L.Seleber va
boshqa tadqiqotchilar non ishlab chiqarishda ishtirok etadigan
mikroorganizmlami o ‘rganishdi va xamirni achish jarayonining ilmiy
asosini yaratishgan,
Xulosa qilib shuni aytish lozimki, ekspertlami baholashlaricha,
yaqin yillarda biotexnologiya qishloq x o ‘jalik mahsulotlarini 15-20% ga
ko‘paytiradi. AQSH, Kanada kabi mamlakatlarda energiya olishning
biosistemasi, energiya ishlab chiqarishni 10-15% ni ta’minlay olsa,
Braziliya, Xitoy, Hindiston, Fillipin kabi mamlakatlarda energetikani
asosini tashkil qiladi. Tabiatni asrash y o ‘lida yaratilgan texnologiyalar,
hoziroq oqova suvlami kimyoviy moddalardan samarali tozalash,
tuproqlarda va akvatoriyalarda neft va neft mahsulotlaridan tozalash
bo‘yicha bioremediatsiya usullarini olib borish imkoniyatiga ega.
SogMiqni saqlash sohasi viruslarga va shishga qarshi faollikka ega b o ig an samarali preparatlarga, neyrotrop preparatlarga, yangi avlod
vaksinalarga hamda genetik kasalliklarni diagnostika qilish usullariga
ega boiadilar.
Shuni ham ta’qidlash muhimki, mikrobiologiya sanoati, dunyoda
eng ilmiy hajmdor tarmoqlar sirasiga kiradi
ПСУЕАИТИ Хоразм ИТС да 2012-2014 йилларда ўтказилган ҚХА–8–026. “Хоразм воҳасида экилаётган ғўза навларига нисбатан тезпишар, серҳосил, шўрга чидамли янги нав ва тизмаларнинг қимматли хўжалик белгиларини қиёсий ўрганиш ҳамда юқори кўрсаткичга эга бўлганларини Давлат нав синовига тавсия этиш” амалий лойиҳаси доирасида ғўзанинг Порлоқ-2 (ген-нокаут) нави иштирокида навлараро чатиштиришда 2014 йилда қуйидаги Наманган-34× Порлоқ-2, Порлоқ-2 × Наманган-34, Порлоқ-2 × кат.№012090 ва кат.№012090 × Порлоқ-2 дурагай жуфтликлари олинган. Шунингдек, 2015-2017 йилларда ўтказилган ҚХА-8–066-2015. “Эколого-географик узоқ шаклли дурагайлар ва тизмалар асосида Хоразм вилояти шароитига мос янги ғўза навларини яратиш” лойиҳаси доирасида ғўзанинг Порлоқ-2 (ген-нокаут) нави иштирокида навлараро чатиштиришда 2015 йилда қуйидаги Порлоқ-2 × кат.№ 011592 ва Порлоқ-2 × Гибискус + кат.№ 011592 дурагай жуфтликлари олиниб, ушбу дурагайларнинг F₁- F₃ дурагай авлодлари ўрганилган ва F₂ авлодидан бошлаб якка танлаш ишлари олиб борилган.
2018-2020 йилларга мўлжаллаб ўтказилган ҚХ-А-ҚХ-2018-162, “Хоразм вилояти шароитига мос ғўзанинг тезпишар, серҳосил, юқори тола сифатига эга бўлган дурагай ва тизмалар асосида янги навлар яратиш ҳамда юқори кўрсаткичга эга бўлганларини Давлат нав синовига тавсия қилиш” лойиҳаси доирасида ўтказилган тадқиқотларда селекция кўчатзорларида (F₄-F₆) ушбу комбинациялардан юқори авлод дурагайлари олинди. Ушбу дурагайлар авлоди жуда серҳосил, тезпишар, шунингдек, юқори тола сифатларига эга, улар орасида толасининг узунлиги ўртача 34,5-36,2 мм, тола чиқими ўртача 38-40 % ва битта кўсакдаги пахта вазни ўртача 6,7-8,4 г. ни ташкил қилади.
Ғўзанинг ген-нокаут нави иштирокида олинган интрогрессив юқори авлод дурагайларидан PHYA1 гeн конструкциясига эга оилаларни маркер ассоцирланган селекция усуллари ёрдамида танлаш орқали толаси IV типга мансуб, тола чиқими 40 %, тезпишар ва ҳосилдорлиги юқори, турли ташқи омилларга чидамли бўлган янги навларни яратиш кўзда тутилмоқда.