2-Mavzu: Guruhiy konsultantning shaxsi va kvalifikatsiyasi.
Reja:
1. Guruhiy konsultantning shaxsiga qo’yiladigan talablar
2. Guruhiy konsultantning treningni tashkil etish mahorati.
3. Trening tashkil etishda ta’sir etuvchi omillar.
Kirish
1.Psixolog konsultant shaxsiga qo'yiladigan talablar ( axloqiy kodeks tamoyili ) ho Kochyunas varianti
Psixolog - konsultant shaxsiga qo'yiladigan talablar ( axloqiy kodeks tamoyili ) ho Kochyunas varianti . per par Psixologik konsultatsiya jarayonida mijoz maksimal darajada muloqotga jalb qilinganlikni sezishi , psixolog bilan hal qilinayotgan masalalami emotsional jihatdan to'liq va aniq his eta olishi lozim . Buning uchun psixolog - konsultant shaxsiga bir qancha talablar qo'yiladi . R.Kochyunas xorijiy adabiyotlarni tahlil qilar ekan , psixolog - maslahatchi rioya etishi lozim bo'lgan quyidagi axloqiy tamoyillarni keltirib o`tadi :
1. Psixolog - maslahatchi quyidagi vaziyatlarda o'z ishiga mas'uliyatli bo'lishi lozim :
-mijoz oldida ;
- mijoz oilasi oldida ;
-mijoz faoliyat olib boradigan tashkilot oldida ;
-maslahat jarayonining maqsadi haqida ;
-o'z malakasi haqida ;
-umuman , jamiyat oldida ;
-o'z kasbi oldida ,
2. Mijoz psixologik maslahat jarayoniga kirishish haqida ongli ravishda qaror qabul qilishi lozim . Shu tufayli konsultatsiya boshlanmasidanoq psixolog mijozga quyidagilar haqida imkon qadar ko'proq ma'lumot berishi lozim :
-maslahat uchun to'lanadigan haq haqida ;
Z -maslahat jarayonining taxminly davomiyligi , muddati haqida ;
-ayni vaziyatda konsultatsiyaning o'rni haqida ;
-konsultatsiya chog'ida mijoz holatida vaqtinchalik yomonlashuv bo`lishi mumkinligi haqida ;
-sir saqlanish me'yorlari haqida .
Psixolog - konsultant faoliyatini nazorat qiluvchi AQSH milliy assotsiatsiyasi faoliyatini quvchi varianti . Psixolog - konsultantning shaxsiy va kasbiy xususiyatlarini o'rganish borasida juda ham ko'p tadqiqotlar olib borilgan bo'lsa - da , bu borada aniq bir to'xtamga kelish . qiyin .AQSh milliy assotsiatsiyasi tomonidan quyidagi shaxsiy sifatlar psixolog maslahatchida bo'lishi lozimligi keltiriladi :
-Insonlarga nisbatan chuqur qiziqishning hosil bo'lishi va ular bilan muloqotdagiN. Strupp mijozlar tomonidan bildirilgan fikrlardan kelib chiqib , " Yaxshi psixolog - diqqat - e'tiborli , tinglashni biladigan , iliqlik , ko`ngilchanlik , do'stona maslahatlarda donolik sifatlariga ega bo'lishi lozimligini ta'kidlaydi . Psixokorreksion tadbirlarni amalga oshiradigan psixologlarga qo'yiladigan talablar Proffesional va shaxs sifatida ta'lim tizimida ishlovchi amaliy psixologlar juda ko'p . Kunlar kelib ular yana ham ko`payadilar . Ular o'z faoliyatlarini ta'lim tizimining barcha muassasalarida ; bolalar uylarida va bolalar bog'chasida , umumta'lim maktab va Internatlarda , litseylar va maxsus maktablarda , gimnaziyalar va kollejlarda va xususiy maktablarda
, reabilitatsiya , korreksiya rivojlanish , tibbiy psixologik - pedagogik yordam ko'rsatish markazlarida faoliyat ko'rsatmoqdalar . Amally psixolog qayerda ishlamasin doim ta'kidlab kelganimizdek , Jamiyatda turli haq - huquqli , turll yoshdagi , har biri alohida Individual noyob shaxs xususiyatlariga ega va o'ziga xos fe'l - atvorli insonlar bilan ish olib boradilar . Biroq psixolog ham inson . U qanchalik yorqin kamolga ega bo'lsa , u shunchalik o'z sohasining o'tkir mutaxassisi bo`ladi , chunki amaliy psixolog qaysidir darajada o'z atrofidagi insonlarning eng yaqin rivojlanish zonalariga ta'sir ko'rsata oladi . Bu ta'sir doiralarining kengligi turlicha bo'lishi mumkin . Shu tufayli amally psixologning ish faoliyatini tushunish va baholash ancha qiyindir . Uning kamchiligi yana shundaki , ko`pchilik bu faoliyatni uni ayrim mavjud tashqi ko'rsatkichlari bo'yicha baholaydilar . Amaliy psixolog ta'limotining ajoyib inson sifatidagi professional farqlari quyidagilardan iborat :
-Qiziqishlarining cheksizligi va mustaqil o`z fikriga ega bo'lishi ;
-Turli aloqalarni o`matishi va uni aqlan qo'llab - quvvatlay olishi ;
-Odamlamni o'ziga jalb qila olishi ;
-Muloqot jarayonida o'z his - tuyg'ularini jilovlay olishi ; -
-O`zini va boshqalarni anglashiga bo'lgan intilishlari .
-O'z sohasidagi professional kompetensiya chegarasini bilishi ;
-O'zini sa'y – ha
rakati va o'ziga nisbatan javobgarlik hissini anglashi ;
-O`zining xulq - atvori va qilayotgan ishi nimaga olib kelishini anglab yetishi . sabrlilik ( M. Buber ( 1961 ) ushbu omilni insonlardagi ba'zi noodatiy og'ishish belgilariga emas , balki ularining turmush tarziga qiziqish sifatida izohlaydi ) .
-o'zga insonlarning xulq - atvori va ustanovkalariga ta'sirchanlik .
-emotsional turg'unlik va ob'ektivlik .
-boshqa insonlarning ishonchini uyg'ota olish qobiliyati .
-o'zga kishilar xuquqini hurmat qilish .
AQSH mutaxassislar komiteti varianti . AQSH mutaxassislar komiteti psixolog - maslahatchi shaxsida mavjud bo'lishi lozim bo'lgan quyidagi 6 xususiyatni keltirib o'tadi :
-odamlarga nisbatan Ishonch ;
-boshqa shaxs qadriyatlarini hürmat qilish ;
-sezgirlik , ziyraklık : oldindan xulosa chiqarmaslik ;
-o'z - o'zini tushunish ;
-kasbiy burchning shakllanganligi .
Ingliz mualliflari tomonidan taklif etilgan variant ( " ideal " xususiyatl
ar - " zararli " xususiyatdir ) .
L.Wolberg ( 1954 ) psixolog uchun lozim bo'lgan quyidagi • xususiyatlarni taklif etadi : Xushyorlik , xolislik ( o'zini mijoz bilan bir deb bilmaslik ) , moslashuvchanlik , empatiya va shaxsiy jiddiy muammolarning mavjud emasligi . Konsultant uchun zararli bo'lgan xususiyatlarga avtoritarlik , passivlik va tobelik , odanovilik , mijozdan o'z ehtiyojlarini qondirish
da foydalanishga moyillik , mijozning turli istaklariga sabrli bo'lmaslik , moddiy masaladagi nevrotik ustanovka . A.Gombs boshqa olimlar bilan hamkorlikda olib borgan tadqiqotlari natijasida psixolog - maslahatchi boshqalarni biror predmetga emas , balki mas'uliyatni o'z bo'yniga olib o'z muammosini hal qila oladigan insonga tenglashtiradi , deb ta'kidlaydi .Psixologik xizmat xodimlarining mas'uliyati . Mazkur xizmat ARAT Rivojlantiruvchi va psixokorreksion ishlar psixolog tomonidan har xil shakllarda , vaziyatlarda va qilinadi :
a ) Amaliy psixologning maxsus Ishi , mashg'uloti ayrim bolalar , o'quvchilar va talabalar bilan alohida o'tkazilishi rejalashtiriladi ;
b ) Psixologlarning boshqa bir faoliyati maxsus ravishda amalga oshirilib bolalar , o'quvchilar , talabalar guruhlariga tarbiyaviy ta'sir o'tkazishga yo'naltirilgan bo'ladi ;
v ) ota - onalar , pedagogik jamoa ishtirokida tarbiyaviy tadbirlar tarzida mashg'ulotlar olib borish nazarda tutiladi .
Rivojlantiruvchi va psixokorreksion ishlar dasturini shunday tuzish kerakki , unda korreksion ishga jalb qilinuvchilar guruhining qadriyatga yo'nalganligi , etnopsixologik va etnomadaniyat xususiyatlari o'z aksini topsin : dasturni xalq , etnos , millat , elat tarixi , an'analari , rasm - rusumlari , udumi , odati , stereotipi kabilarni hisobga olgan holda tuzish maqsadga muvofiq , hunar - texnika bilim yurtlari o'quvchilari bilan murabbiylar o'rtasidagi nomutanosiblikni yo'qotish maqsadida maxsus mashg'ulotlar o'tkazish :
ulardagi o'qishdan , ijtimoiy muhitdan , egallagan o'rnidan , mavqeldan qoniqmaslik hissini kamaytirish uchun trening , Ishchanlik o'yinlari , psixodramadan foydalaniladi , emotsional zo'riqishning oldini olish va uni kamaytirish niyatida maxsus xonalar Jihozlash ( xona Jahon standartlariga javob berishi , boshqaruv pulti , ekran vositalari , audiotrening , sotsial trening , texnik nazariyasi , modellari va tiplari xususidagi tasavvurlar , guruhlarning ijtimoiy AKATV psixologik xususiyatlari to'g'risidagi zaruriy bilimlar . Professional tayyorlikga nisbatan 3 ta asosiy yondashuv mavjud :
1 ) Bir nazariyaga tayanib ishlash , bir hil yondashuv ; 2 ) Eklektizm - turli nazariyalarga yondashish ; 3 ) Umumly yondashuv . Bir yondashuvga tayanish predmetga chuqurroq kirishga , amaliy va nazariy bilimlarga mukammal ega bo'lish imkonini berish bilan birga aynan o'sha yondashuvga xos ba'zi bir cheklovlarni qo'yishi mumkin . Eklektizm - bunda psixolog turli nazariy va amaliy bilimlardan foydalanadi . Bunday mutaxassisning ishi samarali bo'lishi mumkin ( ayniqsa boshlang'ich bosqichda ) , lekin vaqt o'tib tayanch bilimlari kamlik qilgani bois qiyinchiliklarga duch keladi . Umumiy « kontinual yondashuy bu professional yondashuv bo`li
b , bunda mutaxassis bir nazariyaga yondashib uni mukammal o'rganadi , professional fundamentga ega bo`lgach , tayanch nazariya chegarasidan tashqariga chiqa boshlaydi , bunday professional biron bir nazariyaning konseptual tasavvurlaridan foy
dalangan holda , texnika va amaliy yondashuvni boshqa nazariyalardan olishi mumkin . Tayyorlikning amaliy komponenti . Tayyorlikning amaliy komponentining mohiyati aniq korreksion metod va metodikalami egallashdan iborat . Konkret metod ARATOA va metodikalami chuqur o'zlashtirish shaxsning kasbga doir deformatsiyasini oldini olishga yordam beradi . Har bir psixologda kasbiy salohiyatini tiklash va rivojlantirishda goho ongli , goho angsiz qo'llaydigan , umumiy va maxsus usullar turkumi bo'lishi mumkin . o`zlaridagi
salbiy hisiyotlarni psixologga ayta olishi : o'z his - tuyg'ularini erkin ifoda etish imkoniyati kiradi . Zotan psixologlar o'z mijozlaridan salbiy hissiyotlarni o'zlashtirishlari mumkin , " dard bosishi " , ular esa yig'ilib qolish xususiyatiga egadirlar . Aynan shuning uchun ham psixologlar o'z hissiyotlarini ba'zi - ba'zida
etodikalarga ega bo'lishi lozim ) . Korreksion ta'sirga kasbiy tayyorgarlikning uch komponentli strukturasi Korreksion ta'sir ko'rsatishda kasbiy tayyorlikning asosiy mezonlari :
Nazariy mezon - korreksion ishlarning nazariy asosini bilish . Shaxsiy tayyorlik - psixolog o'zining shaxsiga doir muammolarini hal qilganligi , ayniqsa , mijozning muammolariga o'xshash muammolar . Alohida korreksion ishlari yurituvchi psixolog , tayanch fundamental tayyorlikka ega bo'lib , korreksion ta'sir eta olish metodlarini bilishi kerak . Nazariy mezon deganda quyidagilar nazarda tutiladi : psixologik taraqqiyotning ontogenezdagi umumiy qonuniyatlarini bilish , psixologik taraqqiyot davrlari xususidagi bilimlarga ega bo'lish ta'lim va taraqqiyot , ular o'rtasidagi qiyosiy o'xshashlik va tafovutlarni bilish , shaxsBunday istaklarning asosiy qismini yolg'iz qolish xohishi tashkil qiladi . Shaxsiy KATUPEL tayyorlikning mavjud emasligi korreksion ishlarda psixologik to`siqqa aylanishi mumkin . Agar psixologni yoshlikda qattiq urishgan yoki jazolashgan bo'lsa , u shaxsiyatga tegish kabi kamsitilishni boshidan kechirgan bo'lsa unda mijozni kamsitmaslik kabi korreksion qoidaga bo'ysunmasligi mumkin . Kattalar bu qoidani noto'g'ri deb bilmasliklari mumkin . Masalan : me
ni ham yoshlikda urishishgan , Jazolashgan , lekin men yaxshi inson bo'ldim deb hisoblashishlari mumkin . Bu holatda psixolog va mijoz o'rtasida psixologik rezonans paydo bo'ladi .
Do'stlaringiz bilan baham: |