KIRISH Mavzuning asoslanishi va dolzarbligi: Kanallarda sodir bо‘ladigan suv isrofini kamaytirish kabi muammolarni hal qilishda kanallarining foydali ish koeffitsiyentining oshirish, ularning ekspluatatsion va ta’mirlanish xarajatlarini kamaytirish ishlari hozirgi kunning dolzarb vazifalardan hisoblanadi chunki Respublikamiz qishloq xо‘jaligida sug‘oriladigan yerlarning 60 foizidan ortig‘ida nasos qurilmalari va stansiyalaridan foydalaniladi. Kanallarning ishlash rejimi buzilsa, ularda bо‘ylama va kо‘ndalang deformatsiyalarning sodir bо‘lishiga va nasos stansiyalarning bir meyorda ishlashiga tо‘sqinlik qilishiga olib keladi.
Sug‘orish kanallarini loyqa bosishdan himoya qilish, sug‘orish dalasiga tuproq unumdorligini oshiradigan foydali chо‘kindi zarralarining yetib borishini ta’minlash masalalari oqim tarkibidagi qattiq zarrachalar rejimini boshqarishni, oqim gidrodinamik parametrlarni aniqlash metodikasini ishlab chiqishni talab etadi.
Bu borada Respublikamiz Prezidenti va Xukumati tomonidan qabul qilgan Qaror va Farmonlarda yer va suv resurslaridan oqilona va unumli foydalanish, qishloq xо‘jalik mahsulotlarini yetishtirish, uni sifatini oshirishda ilg‘or tajribalarni qо‘llash muhim va strategik ahamiyatga ega bо‘lgan yо‘nalish hisoblangan.
Shuning uchun magistral va xо‘jalik ichki kanallarining sifatli, samarali loyihalash va ekspluatatsiya qilishda kanallardagi suv va chо‘kindi zarralar oqimining dinamikasini о‘rganish va nasos ish rejimini bir meyorda ushlash dolzarb muammolar hisoblanadi.
Ishning maqsadi:Bog‘langan va bog‘lanmagan gruntlardagi kanallarda sodir bo’ladigan deformasiya jarayonlari va oqiziqlarni transport qilish qobiliyatini о‘rganish va nasos stansiyalarining ekspluatatsion samaradorligini agregatlarni aniqlangan optimal ish rejimlarida ishlatish hisobiga oshirish bо‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqish.
Tadqiqot vazifalari: 1.Nasos stansiyalaridan foydalanish va ularga suv keltiruvchi kanallaridagi deformatsiyalarning ta’siri
2. Eksperimental tadqiqotlar natijalariga kо‘ra oqiziq zarrachalarining nasos ish rejimlariga ta’sirini baholash;
3. Nasos stansiyasiga suv keltiradigan kanallarda oqimning ruxsat etiladigan tezliklarini aniqlash va nasos qurilmalarining optimal ish rejimlariga doir usulni ishlab chiqish;