Kirish Kurs ishi mavzusining dolzarbligi

2. Monopoliyaning xususiy jixatlari

Monopoliyaning salbiy tomonlari haqida oldindan ta’kidlab kelingan va bir qancha buyuk iqtisodchilar bu haqida o’z fikrlarini bildirib o’tishgan. Buning yorqin misolisifatida quyidagilarni keltirishimiz mumkin: arnold xarberger⁴ fikriga ko’ra bozorda monopoliyaning mavjud bo’lishi jamiyat boyliklarining bir qismini qaytmas xarajatlar (deadweight loss (dwl))ga aylantiradi. Bu fikr o‘z tasdig‘ini topgan.

5-rasm.jamiyatning qaytarib bo’lmas yo’qotishlari.

• 
  Xavri leybenstayn monopoliyada samaradorlikni oshiruvchi stimul yo’qligini ta’kidlaydi.
  
• 
  Richard pozdner esa monopolist monopol hokimiyatini ushlab qolish uchun qo’shimcha keraksiz sarf-xarajatlar qilishini va bu harajatlar odatda iste’molchining zimmasiga tushushini, hamda natijada bu aholi daromadlarining kamayishiga olib kelishini aytib o’tgan.
  

Monopolistik faoliyat iqtisodiy rivojlanishiga ancha jiddiy ta’sir ko‘rsatishi, taraqqiyot yo‘liga g‘ov bo‘lishi ham mumkin. Shunga ko‘ra, bugungi kunda deyarli barcha mamlakatlar iqtisodiyotida monopoliyalarni davlat tomonidan tartibga solish choratadbirlari qo‘llanilib, bu monopoliyaga qarshi siyosat deb ataladi.