Alaliyalibolalarningtasavvurxususiyatlarigaqaratilgantavsiyalar
Alalik bolalarning mnestik jarayonlariningrivojlantirishga qaratilgan ishlaravvalambor , ularni kuzatish , ular ustida eksperiment ishlarini olib borishdaniborat .Ularning nutqidsgi buzilish ustida ishlash bilan birga , bilish jarayonlarningtarkibiy qismi bo‟lmishxotira , tafakkur , tasavvur , idrok , diqqati ustida parallelravishdaisholibborishmuhimsanaladi.
Birinchi navbatda , bunday bolalarning psixologik-ruhiy xususiyatlariga e‟tiborberish zarur . Har qanday nuqsonli bolaning ruhiyatida ma‟lum bir o‟zgarishlargauchraydi . Shuningdek psixologik orqada qolishlar , stress , ruhiy buzilishlar ,sotsiofobiyalar,atrof–muhitdanqochish,muloqotgaintilmaslikkabixususiyatlarkuzatiladi .
Stress- boladagi o‟z nutqidagi kamchilik natijasida, atrofdagilar bilankommunikatsiyaga kirisha olmasligi natijasida kelib chiqadi . Asosan , muloqotgakirisha olmaslik , tashqi muhitdan o‟zini uzilib qolganligi hissi asnosida asta –sekinlik bilankuchayibboradi.
Ruhiy buzilishlar – individual xususiyatlarning rivojlanishiga ta‟sir etibginaqolmay , asab sistemasiga , psixologik jihatdan salbiy oqibatlargaolib keladi .Atrofdagilar bilan,tengdoshlari bilan munosabatda kam bo‟lish yoki umumanbo‟lmaslik , boladagi umumiy ruhiy xususiyatlarni buzilishiga , shuningdek ,qo‟rquv,atrof-muhitgabo‟lganqiziqishningyo‟qligi,yangiliklardanqo‟rqish,o‟zigabo‟lganishonchsizlikkabituyg‟ularnijadallashuvigaolibkeladi.
Sotsiofobiyalar – atrof- muhitdan , tashqi olamdan , xususan jamiyatgaqo‟shilishdanqo‟rqish,ijtimoiymasofasaqlash,o‟zgalardanmuloqotdano‟ziniolibqochish,odamlardanqo‟rqishkabihislarnio‟zidanamoyonetadi.
Mnestik jarayonlarning, shuningdek tasavvur xususiyatlarni rivojlantirish alalikbolalarda muhim ahamiyat kasb etadi . Ularning borliqdagi nutqga oid va oidbo‟lmagan narsalar haqida ma‟lum bir tushunchaga ega bo‟lishlari , hamdamuayyan bir predmetni nomini eshitganda u haqida tizimli tushunchalar zanjirigaegabo‟lishlariahamiyatgamolik.Alalikbolalardaginutqgabo‟lganintiluvchanlikhissiyo‟qligi,ularningichkidunyosiga,shunigdekbilishjarayonlariningham
ma‟lum bir ma‟noda susayishiga olib keladi . Ulardagi bu jarayonlarnirivojlantirish uchun , avvalambor , kompleks ravishda korreksion – logopedikishlarniolibborishtavsiyaqilinadi,Xususan,hamlogopedik,hampsixologik
jihatdan korreksion ishlarni olibborish , bola bilan har tomonlama uning nutqinihamda ruhiy holatini normallashtirish ustida ishlaqsh kutilgan natijaga yetaklaydi .Faqatgina bir taraflama cheklanib qolish , bola nutqini rivojlantirish bilan ishlab ,uning psixologik – ruhiy kechinmalarini , umumiy rivojlanish qobiliyatlarinihisobga olmaslik hech qanday ijobiy natijani keltirib chiqarmaydi . Shunday ekan ,birnchinavbatdaalalikbolalarbilan,psixologlarshug‟ullanishi,ularningumumiyholati,ichkikechinmlari,ruhiy–emotsionalliginingo‟zigaxosxususiyatlarini
qaydetishlozimvashundanso‟nglogoped-defektologlarularbilanfrontal
mashg‟ulotlarini olib borishlari mumkin bo‟ladi . Eng asosiysi nutq ustida ishlashjarayonida , bilish jarayonlaridagi ma‟lum sistematik birliklarni hamrivojlantirishgabo‟lganehtiyojnipayqashmumkin.Bolabilanbajariladiganishlartizimlibo‟lishi,ketma-ketlikdabittamaqsadgayo‟naltirilganbo‟lishimuhim.Bujarayondabolabilanichkiintuitsiyalargayondashib,bittabirliknihosilqillibolish
, boshqacha aytganda bir-birini tushuna olishi , ,, yaqin do‟stlar “ qabilida ish olibborilishi , kommunikatsiyani o‟rnatishning eng maqbulusulidir . Qanchalik bolayaqinligini his qilsa, shunchalik mashg‟ulotlarni bajarish jarayonida boshtortmasdan,qiziqishvaquntbilanbajaradi,buesatadqiqotchiiningasosiyyutug‟isanaladi .
Do'stlaringiz bilan baham: |