|
XULOSA VA TAKLIFLAR
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Mavzuning dolzarbligi. XXI asr insoniyat hayoti va faoliyati tarzu
tarovatining hamma sohalariga ulkan o’zgarishlarni olib kelmoqda. Bu o’zgarishlar
fan va ilmiy tadqiqotlar, texnika va axborot vositalarini rivojlantirish,
texnologiyalar yaratish va ishlab chiqarishni boshqarish sohalarida yorkin
namoyon bo’ldi. Insonning o’zi, ya’ni moddiy boyliklarni ishlab chikaruvchi va
shu bilan birga ularni iste’mol qiluvchi shaxsning o’zi ham sifat jihatidan o’zgarib
bormoqda. Odamlarning falsafasi, dunyoqarashi, fikriyu-tafakkuri ham tubdan
o’zgarib bormoqda.
Bunday o’zgarishlar hech qaysi mamlakatni chetlab o’tmadi. Bozor
munosabatlariga o’tish ob’ektiv zaruriyat bo’lishi bilan birga zamon talabi hamdir.
Butunjaxon turizm tashkilotining “Turizm-2020 yilgacha” mavzusidagi
statistik ma’ruzasida 2020-yilga borib xalqaro turistlarning soni 1,6 mlrd kishini
tashkil qilib,turizmdan olinadigan foyda 2 trln AQSh dollarigacha etadi.Turistik
oqimning turg’un ravihda o’sishi har yili 3-5 % gacha ko’payadi
1
.
Barchamizga ayonki, xizmat ko‘rsatish sohasi iqtisodiyotimizni barqaror
rivojlantirishning eng muhim manbai va omili hisoblanadi. Jahon tajribasi bugun
aynan ushbu soha yalpi ichki mahsulotni shakllantirish, aholi bandligini
ta’minlash, odamlarning farovonligini oshirishda yetakchi o‘rin tutishini
ko‘rsatmoqda.
2014-yilda bozor xizmatlari ko‘rsatish hajmi 15,7 foizga o‘sdi, ularning
yalpi ichki mahsulot tarkibidagi ulushi esa 53 foizdan 54 foizga oshdi. Bugungi
kunda iqtisodiyotda band bo‘lgan aholining 50 foizdan ortig‘i ushbu tarmoqda
mehnat qilmoqda. Har yili yaratilayotgan yangi ish o‘rinlarining, avvalambor,
kasb-hunar kollejlari bitiruvchilari uchun tashkil etilayotgan ish o‘rinlarining
uchdan bir qismidan ko‘prog‘i aynan mazkur soha hissasiga to‘g‘ri kelmoqda. Bu
borada xizmatlar tarkibi ham tubdan o‘zgarib borayotganini ta’kidlash joiz. Mobil
aloqa, yuqori tezlikda ishlaydigan internet, kabelli televizion aloqa, masofaviy
bank xizmatlari, qishloq xo‘jaligi texnikasi, avtomobillar va texnologik
1
http://www.wto-marketing.ru
6
uskunalarni ta’mirlash va ularga xizmat ko‘rsatish kabi zamonaviy yuqori
texnologiyalar asosidagi xizmat turlari aholi o‘rtasida tobora ommalashib
bormoqda.
So‘nggi besh yilda an’anaviy maishiy va kommunal xizmatlar ulushi 16
foizdan 9,5 foizga tushdi, yuqori texnologiyalar asosidagi xizmatlar ulushi esa 21,2
foizga qadar ko‘tarildi
2
.
O’zbekturizm milliy kompaniyasi ma’lumotlariga ko’ra, 2013 yilda
8142609 kishiga xizmat ko’rastilgan, 2012 yili bu ko’rsatgich 7 492 010 kishiga
xizmat ko’rsatilgan. 2012 yilda bu ko’rsatgich 2012 yilga nisbatan 8,6 % ko’p
sayyoh kelgan. 2011 yilda mamlakatimizda 5 939131 kishiga sayyohlik xizmati
ko’rsatilgan. Bundan tashqari 2013 yilda mamlakatimiz bo’yicha 348 turistik
korxona va 539 mehmonxona faoliyat yuritgan. Yurtimizda ushbu sohadagi xizmat
ko’rsatishdagi ulushi 2012 yili 49,6 % kichik bizness va mikofirmalarga to’g’ri
kelgan bo’lsa. 2013 yilda bu ko’rsatgich 56,8 % kichik bizness va mikofirmalarga
to’g’ri keladi
3
. XX asrga kelib bunday intilishlar kuchaydi va turizm
infrastrukturasining rivojlanishiga katta turtki bo’ldi. O’tgan 2014 yilda dunyo
aholisining har to’rtinchisi sayohat qilgan. Ayrim mamlakatlarda turizm
infrastrukturasi juda ham barqaror rivojlanib bormoqda va ularning har yillik
o’sish sur’ati 8 % gacha boradi. Bular albatta, turizmning qanchalik darajada
mamlakatlar iqtisodiyoti tizimida hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanligidan dalolat
beradi. Turizm infrastrukturasi rivojlanishi bilan bir qatorda transport, bozor
infrastrukturasi, savdo-sotiq, oziq-ovqat tarmoqlari, qurilish, xunarmandchilik va
boshqa xizmat ko’rsatish tarmoqlari ham rivojlanib boradi. Bu tanlangan
mavzumizning dolzarb ekanligidan dalolat beradi.
Bozor iqtisodiyoti barcha imkoniyatga daxldor hodisa bo’lib, jahon
tsivilizatsiyasining rivojlanish yo’lida muqarrar bosib o’tiladigan bir bosqichdir.
Bozor iqtisodiyotining chinakam oxirgi maqsadi avvalo insonga munosib yashash
sharoitlari yaratish va respublikani madaniyat va taraqqiyot cho’qqilariga olib
2
O’zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеnti I.A.Karimovning mamlakatimizni 2014 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish
yakunlari va 2015 yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan
Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma'ruzasi. // “Xalq so’zi”, 2015 yil 17 yanvar, 1-b
3
Статистический сборник «Туризм в Узбекистане» Ташкент 2014 г.
7
chiqishdir. Bozor munosabatlariga o’tish, qaror topib kelayotgan yangi davlatchilik
uchun jamiki resurslardan foydalanishni, xalq xo’jaligining farovon turmush
kechirayotgan, iqtisodiy jixatdan rivojlangan mamlakatlar qatoriga olib chikishni
ta’minlab beradigan qudratli iqtisodiy asos yaratib berishdan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
