Kirish I bob Adabiyotlar sharhi

III Bob Natijalar va ularning muhokamasi

3.1. Dizel yoqilg‘isini adsorbsion usulda aromatik birikmalardan tozalash

Neft mahsulotlarining tabiati va uning ishlatilish sohasiga bog‘liq holda ulami tozalash maqsadlari ham turlichadir. Neftdan to’g'ri haydash orqali olingan barcha distillyatlar naften kislotalari va boshqa kislotali birikmalardan, faol oltingugurtli birikmalardan, arenlar va ularning hosilalaridan hamda smolasimon moddalardan doimo tozalanishi zarur. Kislotali moddalar va faol oltingugurtli birikmalar: vodorod sulfid va merkaptanlar asosiy korroziyaga chaqiruvchi birikmalar sanalsa, smolasimon va aromatik moddalar esa ichki yonuv dvigatellarida qurumlar hosil bo‘lishning va atrof-muhitga hamda havoga zollarning tarqalishiga asosiy sababchi va yonilg‘i sistemasming buzilishiga olib keladi [35,37].

Tadqiqot obekti sifatida Buxoro NQIZ ning xom dizel fraksiyasi tanlandi. Tanlab olingan dizel fraksiyasining qaynash harorati 180-360 ⁰C harorat oraliqlari olindi. Shu maqsadda Buxoro neftni qayta ishlash zavodi neftgazokondensatining fiziko kimyoviy tavsifnomasi o‘rganildi. Ushbu neftgazokondensati xom ashyosi tarkibidan OzDst 989:2001 markali dizel yoqilg‘isi ajratib olindi. Quyidagi jadvalda ushbu dizel yoqilg‘isining biz tomonimizdan aniqlangan fiziko kimyoviy tavsifnomasi keltirilgan.

3 jadval