Innovatsiya jarayoni.
Adabiyotda yangiliklarni yaratish jarayoni deb tushunadigan yondashuv mavjud.
Masalan, innovatsiya - bu “ixtiro yoki g‘oya iqtisodiy tarkibga ega bo‘lgan jarayon” (B. Tviss) yoki “tadqiqot, loyihalash, yangi mahsulot, texnologiya yoki tizim ishlab chiqarishni loyihalash, ishlab chiqish va tashkil etish kabi faoliyatni o‘z ichiga olgan jarayon” (D. Messi, P. Kvintas, D. Uayld) va boshqalar.
Shubhasiz, bu tushunchalar “innovatsiya” tushunchasi bilan chambarchas bog‘liqdir. Ularni tavsiflash uchun o‘ziga xos kategoriya – “innovatsiyalarni yaratish, o‘zlashtirish va tarqatish jarayoni”ning eng umumiy shakli bo‘lgan “innovatsion jarayon” mavjud.
Shunday qilib, “Innovatsiya bir vaqtning o‘zida ikki olamda mavjud bo‘la oladi, ya'ni texnologiya dunyosida va biznes olamida”.
Zamonaviy globallashuv va barcha iqtisodiy jarayonlarning jadallashuvi sharoitida innovatsion jarayon ham ma’lum o‘zgarishlarga duch kelmoqda
Innovatsion faoliyat.
Innovatsion faoliyat tushunchasi innovatsion jarayon tushunchasi bilan chambarchas bog‘liqdir.
Innovatsiya deganda g‘oyalarni bozorga kiritilgan yangi yoki takomillashtirilgan mahsulotga, ijtimoiy xizmatlarga yangicha yondashuv amalda qo‘llaniladigan yangi yoki takomillashtirilgan texnologik jarayonga aylantirish bilan bog‘liq bo‘lgan faoliyat turi tushuniladi.
Xalqaro statistika amaliyotida qabul qilingan innovatsiyalarni statistik o‘rganish metodologiyasining asosiy qoidalari Frascati qo‘llanmasida keltirilgan.
Frascati qo‘llanmasi ilm-fan va texnologiyalarning iqtisodiy taraqqiyotdagi rolini tushunish uchun zarur asoslarni taqdim etadi. Hujjatda keltirilgan ta’riflar (xususan, asosiy tadqiqotlar, eksperimental tadqiqotlar, tadqiqotchilar, texnik xodimlar, yordamchi xodimlar) xalqaro e’tirofga sazovor bo‘ldi va fan va texnologiya siyosatini muhokama qilish uchun umumiy til bo‘lib xizmat qildi.
Frascati qo‘llanmasi.
1963-yil iyun oyida OECD ekspertlari NESTI (ilmiy va texnologik ko‘rsatkichlar bo‘yicha milliy ekspertlar) deb nomlangan guruh bilan uchrashdilar.
Uchrashuv Italiyaning Frascati shahridagi (Rim viloyati) Villa Falconierida bo‘lib o‘tadi.
Ushbu uchrashuv natijasi sifatida Frascati ya’ni, rasmiy ravishda ilmiy tadqiqotlarni baholash va eksperimental ishlab chiqishni baholash bo‘yicha amaliy standartlari deb nomlangan qo‘llanmasi yaratiladi.
Shuni ta’kidlash kerakki, hujjatni yaratishda asosiy rolni innovatsiyalar nazariyasining zamonaviy mafkurachilaridan biri Kristofer Freeman o‘ynagan.
Shundan beri hujjat bir necha bor qayta nashr etildi. Oxirgi marta 2002-yilda 6-nashri chiqarildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |