Kirish Asosiy tushuncha va atamalar

Uzi markazlovchi mexanizmning xarakat printsipi

Uzi kisuvchi markazlovchi mexanizmlarni texnologik baza ukiga nisbatan yukori aniklikdagi ulchamlarni olishdan tashkari geometrik ukiga nisbatan xam ishlatiladi.

Ikki yoki bir necha ulchamlar orasidagi dopuskni bazalar orasida teng bulishda.
Ishlov berilayotgan yuzani xolati ukka nisbatan berilganda ishlatiladi.
Ishchi yuzalarini shakli: prizmatik, kulachokli: konstruktsiyasiga kura - vintli, reyka tishli, spiral' - reykali, klinli, deformatsiyalanadigan elementli (tsangali, membranali, gidroplastli). Spiral reykali uzi marakzlovchi patron.
Tsanga - deb zagotovkani ichki yoki tashki yuzalaridan kisib markazlovchi, kesilgan prujinalanuvchi vtulkaga ataladi. Tsangalarni xar-xil shakldagi prutokdan iborat zagotovkalarni urnatib kisish uchun kullaniladi.
Tsangalar kuyidagi tartibda tayyorlanadi: Diametri 30 mm.gacha bulgan detallarni kisish uchun tsangalar 3 bargli kilib tayyorlanadi. Diametri 30-80 mm.gacha bulgan detallarni kisish uchuн tsangalar 4 bargli kilib tayyorlanadi. 80 mm.dan yukori ulchamga ega bulgan detallarni kisish uchuн ular 6 bargli kilib tayyorlanadi.
Tsangalar asosan U8A yoki 65G, 15XA, 12XN3A markali asbobsozlik pulatlaridan tayyorlanib NRC 55-62 birlik kattiklikkacha termik ishlov berib toblanadi.
Yo’nish aylanma jismlarga kesib ishlov berishning keng tarqalgan usulidir. Xom ashyolarning tashqi, ichki va yon tomon yuzalaridagi qatlamni olishda qo’llaniladi (silindrik, konussimon va shakldor). Yo’nishning keyingi turlari ko’rib chiqiladi:

1. 
   Xomaki yo’nish ("birlamchi ishlov berish") – xom ashyoning defekt qatlamini olib tashlashda, kesish, kesib tushirish va sirtlarni ko’ndalang kesishda qo’llaniladi. Qobiqli yuza qatlam va ishlov berishdagi asosiy quyim qismi (70%) olib tashlanib, 50...12,5 Ra qiymatdagi g’adir budurlikka erishiladi;
   
2. 
   Yarimtoza yo’nish – quyimning 20...25% olib tashlanib, 6,3...3,2 Ra g’adir budurlikka va 10...11-go kvalitet aniqligiga erishiladi. Xom ashyo detalga yaqin shakl xosil bo’ladi.
   
3. 
   Tozalab yo’nish - 3, 2...1, 6 Ra g’adir budurlik va 7-9-chi aniqlik kvalitetga erishish ta`minlanadi. Detal yakuniy shaklga va o’lchamga keladi;
   
4. 
   Yupqa yo’nish – juda xam yupqa qatlamli qirindilarni xosil qilinib 0,40..0,20 Ra g’adir budurlik va 5-7-chi aniqlik kvalitetiga erishish mumkin. Kesish rejimlarini aniqlash berilgan ishlov berish sharti bo’yicha eng qulay kesish chuqurligi tanlash, surish va kesish tezligidan, ishning eng kam sermashaqqatligini ta`minlovchi va jarayonni bajarishning tannarxidan tashkil topgan.
   

Kesish rejimlari keyingi tartibda o’rnatiladi:
1. Kesish chuqurligini t mm va i o’tishlar soni aniqlash. Xomaki yo’nishda butun quyimni bir o’tishda olib tushish maqsadga muvofiqdir. Maqsadga muvofiqlik bunda operativ vaqtning davomiyligi xisobining taqqoslash ravishda aniqlanadi. Quyimlarni bir nechta o’tishlarga bo’lish yarimtoza va tozalab yo’nishda, xamda qo’shimcha kesuvchi qirrali keskich bilan ishlov berganda amalga oshiriladi. (₁=0).
2. surish S mm/ayl. aniqlash. Surish keskichning ushlagichi kesimi maydoni, ishlov berish diametriga va kesish chuqurligiga qarab tanlanadi. Tanlangan surish elektrodvigatelning ruxsat etilgan quvvati, keskich ushlagichining mustaxkamligi, qattiq qotishmali plastinka mustaxkamligi va berilgan yuzaning tozaligiga bog’likdir.
3. Normativ kesish tezligi V m/min va o’nga ta`luqli aylanish chastotasi n, min^-1 aniqlash. Tezlik qiymatiga qarab shpindelning talab qilingan aylanish chastotasi tanlanib, dastgox pasporti bo’yicha to’grilanadi.
4. Tanlangan t,S va V qiymatlar bo’yicha kesishning kuchlanishi va quvvati aniqlanadi.
5. Berilgan dastgoxning ekspluatatsion ma`lumotiga qarab tanlangan kesish rejimini tadbiq qilishni tekshirish. Agar topilgan rejim berilgan dastgoxda amalga oshirilmasa, tanlangan surish qoniqtirsa, u xolda kesish tezligini kamaytirish kerak. V tezlikni kamaytirish normativ bo’yicha dastgox ruxsat etilgan shpindelning quvvatiga nisbatidan K_v tezlikni o’zgartiruvchi to’grilovchi koeffitsientni kiritish bilan amalga oshiriladi.
6. Dastgox bo’yicha uning pasport ma`lumotlariga tegishli bo’lgan rejimni to’grilash.