Kirish Asosiy tushuncha va atamalar

Parellel —ketma-ket siklli liniyada zagotovkalarga I va II stanoklarda ishlov berilgandan so'ng, oqim III va IV stanoklar bo'yicha ajralib , keyin V stanok oldidan yana qo'shiladi.
Uskunalarning joylashishi bo'yicha ochiq va yopiq turdagi avtomatik liniyalar bo'ladi. Yopiq liniyalar doiraviy va to'g'ri burchakli bo'ladi. Doiraviy liniyalar bo'linuvchi stol yoki barabandan foydalanib, ish-chi pozitsiyalar soni ko'p bo'lmagan hollarda qo'llaniladi. Bunday liniyalarni ba'zan stanok-kombayn deb ataydilar.
Ishlov beriladigan detallarni transportirovka qilish usuli bo'yicha ochiq va transportyori chetga chiqarilgan liniyalar bo'ladi.
Zamonaviy avtomatik liniyalar sistemasi murakkab sistema bo'lib, stanoklar, transportyorlar zagotovkalarni o'rnatib mahkamlash, o'lchamlarni nazorat qilish va shunga o'xshash ishlarni bajarish uchun mo'ljallangan har xil moslamalar va qurilmalardan tashkil topadi.
Bunker qurilmalarining mavjudligi bo'yicha liniyalarning uch turi bo'ladi
1. Bunkersiz liniyalar:

Avtomatikliniyalarsistemasigamisolqilib GPZ-1 dagiavtomatiksexniko'rsatishmumkinki, uningtarkibida 850 donatexnologikusku-nalarbo'lib, ular 13 texnologikoqimgabirlashtirilgan.
Qaytasozlanuvchiavtomatikliniyalarqaytasozlanmaydiganav­tomatikliniyalarkabibirxilunifikatsiyaqilinganuzellarvaqurilma-lardantuziladi. Faqatqaytasozlanuvchiliniyalartarkibigarezervpozitsiyalarkiritilib, ularoldindanboshqazagotovkalaruchunbazavamahkamlashqurilmalaribilanta'minlanganbo'ladi. Shuningdekburiluvchanqurilmalargaegabo'lgankuchmexanizmlarihamqo'llaniladi.

Mashina tiski(iskanja)lari, universal moslamalar.
Frezerlash dastgohlari moslamalari turli xil bo’lib universal, universal yig’ma, universal sozlanadigan, guruhli va maxsus bo’lishi mumkin.
Mashina tiskilari universal moslama hisoblanadi. Ular turli ko’rinishdagi va o’lchamdagi zagotovkalarga ishlov berish uchun ishlatiladi. Tiskilarni tana, salazka va mahkamlash mexanizmi kabi doimiy detallari va har xil o’lchamdagi detallarga ishlov berish uchun ishlatiladigan (almashinadigan lablar (gubkl)) almashinadigan detallarga bo’linadi.
Tiskilar 1ta yoki 2ta harakatlanuvchi lablarga ega bo’lishi mumkin.Tiskilarda vintli , ekstsentrikli qo’lda mahkamlash va mexanizatsiyalashgan pnevmatik, gidravlik, pnevmogidravlik mahkamlash mexanizmlari ishlatiladi.Harakatlanuvchi labga ta’sir etuvchi mahkamlash kuchini yo’nalishiga ko’ra tortuvchi va suruvchi bo’lishi mumkin.

15.1-rasm. Ikkita doimiy harakatlanadigan labga ega bo’lgan universal o’zi markazlaydigan tiski.

Rasmda universal o’zi markazlaydigan ikkita doimiy harakatlanadigan lab 1ga va almashinadigan lablar (8) ga ega tiski ko’rsatilgan.

Moslama 0,4 MPa bosim ostidagi siqilgan havo yordamida ishlaydi. Moslamaning o`rnatish elementi sifatida prizmadan foydalanilgan. Moslamaning ishlash printsipi quyidagicha, ishlov beriladigan detal prizmaga o`rntilgandan so`ng har ikkala havo tsilindrining shtoksiz qismiga siqilgan havo kiritiladi. Porshenlar shtoklarni harakatlantiribi lablarni bir biriga yaqinlashtirib detalni prizmalarga siqadi (zagotovka mahkamlanganda) va uzoqlashadi (zagotovka bo’shatilganda).