Mavzu: Raqobat va uni turlari
Reja:
KIRISH
ASOSIY QISM:
Raqobatning moxiyati va raqobatlashuv usullari.
Mukammal va nomukammal raqobat.
Raqobat strategiyasi va raqobatchilik muhiti
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROʻYHATI
KIRISH
Zamonaviy bozor iqtisodiyoti biznesning keng huquqiy normalari tizimining fonida o'zaro ta'sir qiluvchi va yagona kontseptsiya - bozor bilan birlashtirilgan turli xil ishlab chiqarish, savdo, moliyaviy va axborot tuzilmalaridan tashkil topgan eng murakkab organizmdir.
Eng kuchli, ma'lum bir bozor mavjudligi uchun ularning shart-sharoitlar aytib, u raqobat rivojlantirish darajasi. Bozor raqobati bozorning mavjud qismlarida firmalar o'rtasida olib boriladigan iste'molchining cheklangan talabi uchun kurashdir. Raqobat bozor sub'ektlarini iste'molchining manfaatlarini va shuning uchun umuman jamiyatning manfaatlarini hisobga olishga majbur qiladi.
Raqobat-bozor iqtisodiyotining butun tizimining og'irlik markazi, ishlab chiqaruvchilar o'rtasidagi bozor narxlarining belgilanishi va bozorda tovarlar taklifining miqdori bo'yicha munosabatlarning turi. Bu ishlab chiqaruvchilar o'rtasida raqobat. Xuddi shu tarzda, iste'molchilar o'rtasidagi raqobat narxlarni shakllantirish va bozorda talab miqdori o'rtasidagi munosabatlar sifatida belgilanadi. Insonni raqobatlashishga undaydigan rag'bat-boshqalardan ustun bo'lish istagi.
Raqobat jarayonida ko'plab tovarlar bozori iste'molchilar uchun zarur bo'lgan narsalarni tanlaydi. Ularni sotish mumkin. Boshqalar talab qilinmaydi va ishlab chiqarish to'xtatiladi. Boshqacha aytganda, raqobat muhitidan tashqarida iste'molchi o'z manfaatlarini, begonalarni hisobga olmagan holda qondiradi. Raqobat sharoitida o'z manfaatlarini amalga oshirishning yagona yo'li boshqa shaxslarning manfaatlarini hisobga olishdir. raqobat bozor iqtisodiyoti asosiy masalalarni qanday, qanday qilib va kim uchun ishlab chiqarishni hal qiladigan aniq mexanizmdir.
Mukammal raqobat bozorida iste'molchilarga o'z irodasini bildirish imkoniyatidan mahrum bo'lgan ko'plab ishlab chiqaruvchilar mavjud. Nomukammal raqobat bilan ishlab chiqaruvchi bozorga ta'sir ko'rsatadi.
Bozordagi nomukammallik darajasi nomukammal raqobatning turiga bog'liq. Monopolizm sharoitida raqobat kichik va faqat ishlab chiqaruvchining maxsus turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish qobiliyati bilan bog'liq. Oligopoliyada bozorning nomutanosibligi ancha sezilarli va u erda mavjud bo'lgan kichik firmalar tomonidan belgilanadi. Monopoliya bozorda faqat bitta ishlab chiqaruvchining hukmronligini anglatadi.
Raqobatning asosiy sub'ektlari iste'molchilar, korxonalar va tashkilotlar deb hisoblanishi mumkin. Boshqa ob'ektlar (Klaster, sanoat, viloyatlar, mamlakatlar) bir daraja yoki boshqa birlamchi ob'ektlar kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |