Kirish 1-Mavzu: Odam va uning salomatligi to’g’risida

36-37-38 mavzu: Teri  gigeyenasi. Siydik ajratish 

sistemasi  tuzilishi  va funksiyasi. 

  

 

1. Moddalar almashinuvi natijasida organizmda hosil 

bo‘ladigan qoldiq moddalar va almashinuv mahsulotlari 

nimalar orqali chiqarib yuboriladi. 

1-ichak, 2-o'pka, 3- ter bezlari 4- yog‘ bezlari 5-buyrak  

A) Barchasi B) 2.3 C) 4.5 C) 5.3.2 D) 5 

 

2. ….. orqali hazm bo‘lmagan ovqat qoldiqlari, tuzlar, o‘t 

pigmentlari va xolesterin,chiqariladi 

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) 

buyrak  

 

3. ….. orqali suv va karbonat angidrid ciqariladi  

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) 

buyrak  

 

4. ….. orqali suv va karbonat angidrid, tuzlar va azotli 

moddalar almashinuvi mahsulotlari chiqariladi.  

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari D) buyrak  

 

5. Moddalar almashinuvi mahsulotlarini organizmdan 

chiqarishda …….. sistemasi asosiy ahamiyatga ega. 

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) siydik 

ayirish sistemasi 

 

6. Organizmda hosil bo'ladigan moddalar almashinuvi 

mahsulotlarining 75 necha % dan ko‘prog‘i siydik bilan 

chiqarib yuboriladi. 

A) 65 B) 45 C) 75 D) 80 

 

7. ……… organlari organizmda osmotik bosim doimiyligi, 

suv va tuzlar balansini saqlash, ya’ni gomeostazni 

ta’minlash funksiyasini bajaradi. 

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) siydik 

ayirish organlari 

 

8. Siydik ajratish sistemasi organlariga……. 

1- buyrak, 2-siydik yoli, 3-qovuq, 4-siydik chiqarish nayi  

A) 1.2 B) 3.4 C) 1.2.3.4 D) 3.4.2 

 

9. ……. - bir juft loviyasimon organ.  

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) 

buyrak  

 

10. Uning sirti silliq, och qo‘ng‘ir tusda bo'ladi.  

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) 

buyrak  

 

 

11. Har bir buyrakning vazni o‘rtacha ….. g keladi.  

A) 500 B) 300 B) 150 D) 200 

 

12. …… tananing bel sohasida, umurtqa pog‘onasining 

ikki yonida joylashgan. 

A) ichak, B) o'pka, C) ter bezlari va yog‘ bezlari D) 

buyrak  

13. Buyrak darvozasi nima bilan tutashgan. 

A) buyrak ichi bo‘shlig‘ B) kalavasimon kanalchalar C) 

buyrak jomi D) nefronlar bilan 

 

 

14…….. yupqa devorli ko‘p sonli kosachalar va buyrak 

jomi joylashgan.  

A) buyrak ichi bo‘shlig‘ida B) kalavasimon kanalchalarda 

C) buyrak jomida D) nefronlarda 

 

15. Sirtdan buyrak biriktiruvchi silliq to'qimadan iborat 

…… bilan o‘ralgan.  

A) kapsula B) kalavasimon kanalchalar C) buyrak jomi D) 

nefronlar bilan 

 

16. Buyrak jomi va kosachalarni nimao‘rab turadi. 

A) yog‘ kletchatka B) kapsula C) kalavasimon 

kanalchalar D) buyrak jomi  

 

17. Buyrak kesmasida uning tashqi qoramtir (a) va oqish 

ichki (b) qavatlari ko‘zga tashlanadi. 

A) b- buyrakpo'stlog'I a- buyrak mag'zi 

B) a- buyrakpo'stlog'I b- buyrak mag'zi 

C) a- buyrakpo'stlog'I b- buyrak miyyasi 

D) a- buyrakmiyyasiI b- buyrak mag'zi 

 

18. ….. buyrakning ichki mag‘iz qismida joylashgan. u 

asta- sekin torayib, siydik yo‘liga o‘tadi. 

A) yog‘ kletchatka B) kapsula C) kalavasimon 

kanalchalar D) buyrak jomi  

 

19. …… diametri 6-8 mm va uzunligi 25-30 sm keladigan 

ikkita silindr shaklidagi naydan iborat, 

A) siydik yo`li B) kapsula C) kalavasimon kanalchalar D) 

buyrak jomi  

 

---

20. Nima qorin bo‘shlig‘i orqa devori bo‘ylab 

joylashgan, chanoq sohasida qovuq bilan tutashgan. 

A) siydik nayi B) kapsula C) kalavasimon kanalchalar D) 

buyrak jomi  

 

21. Har bir nefronning uzunligi(a) mm, barcha 

nefronlarning uzunligi (b) km ga yetadi.  

A) a-50-60 b-100 B) a-50-55 b-200 C) a-50-55 b-100 D) 

a-40-55 b-100 

 

22. Har bir nefron (a) kapsulasi, uning ichida joylashgan 

mayda qon tomirlari (b), kapsuladan boshlanadigan 

birlamchi ilonizi naychalar, (c) halqasi va uchki 

ikkilamchi ilonizi naychalardan iborat  

A) a- Shumlyanskiy-Baumen b-Malpigi chigali c- Genie 

B) a- Shumlyanskiy-Baumen c-Malpigi chigali b- Genie 

C)c- Shumlyanskiy-Baumen b-Malpigi chigali a- Genie 

D) b- Shumlyanskiy-Baumen a-Malpigi chigali c- Genie 

 

23. uning tashqi va ichki devori oralig‘i bo'shlig'i nefron 

naychalariga tutashgan.  

A) siydik nayi B) kapsula C) kalavasimon kanalchalar D) 

buyrak jomi  

 

24. ……. buyrak darvozasidan o‘tgach, ketma-ket ko‘p 

marta shoxlanib, kapillarlar chigalini hosil qiladi.  

A) siydik nayi B) kapsula C) kalavasimon kanalchalar D) 

buyrak arteriyasi 

 

25. Chigal kapillarlari qayta tutashib, (a) hosil qiladi. 

Arteriolalar kapsuladan chiqib, yana (b) ajralib, 

ikkilamchi ilonizi naychalarni o‘rab oladi.  

A) a- arteriolalarni b- kapillarlarga 

B) b- arteriolalarni a- kapillarlarga 

C) a- arteriolalarni b- kanalchalarni 

D) b- arteriolalarni a- kanalchalarga 

 

26. Birlamchi kapillarlar chigali qayerda joylashgan, 

A) buyrak kapsulasi ichida  B) buyrak jomi ichida 

C) buyrak darvozasi ichida  D) buyrak arteriyasi ichida 

 

27. Ikkilamchi chigal esa nimani o‘rab oladi. 

A) buyrakni  B) buyrak nefron naychalarini 

C) buyrak darvozasini D) buyrak arteriyasini 

 

28. Buyrak to'qimasi murakkab mikroskopik tuzilishga 

ega bo'lgan ... lardan tashkil topgan.  

A)gepototsit B)neyron C)nefron D)alveola  

 

29. Byurak to'qimasi qavatlari va ularning rangini juftlab 

ko'rsating. a)tashqi po'st qavat b)ichki mag'iz qavat 

d)o'rta qavat 1)qo'ng'ir 2)oqimtir 3)qoramtir  

A)a-3; b-2; d-1 B)a-2; b-1; d-3 C)a-3; b-2 D)a-2; b-3  

 

30. Buyrakka xos xususiyatlarni aniqlang. 1)juft organ 

2)qorin bo'shlig'ining bel qismida, birinchi va ikkinchi 

bel umurtqasining ikki yonida joylashgan 3)loviya 

shakliga o'xshash 4)har birining og'irligi 150 g keladi  

A)1,2 B)3,4 C)1,4 D)barchasi  

 

31. Siydik hosil bo'lishi ... davrlariga bo'linadi. 

1)assimilatsiya 2)dissimilatsiya 3)fitratsiya 

4)reabsorbtsiya  

A)1,2 B)3,4 C)1,4 D)barchasi  

 

32.Siydik hosil bo'lishining filtratsiya davrida arteriya 

kapillyarlari orqali qonning suyuq qismi fitrlanib ... 

o'tadi.  

A)vena tomirlariga B)nefron bo'shlig'iga (kapsulaga) 

C)buyrak jomi bo'shlig'iga  

D)buyrakning mag'z qismi bo'shlig'iga  

 

  

33Katta odamda siydik pufagining hajmi ... .  

A)1 - 1,5 l B)300-400 ml C)500-700 ml D)150-200 ml  

 

34.Kalavasimon kanalchalarning devori orqali birlamchi 

siydik tarkibidagi qand va aminokislotalar, suv va 

mineral tuzlarning ... % i vena tomirlariga qayta 

so'riladi.  

A)52-57 B)45-48 C)88,5-90 D)98,5-99  

 

35.Bir sutkada ... litr birlamchi siydik hosil bo'ladi, uning 

... litri kalavasimon kanalchalar devori orqali qonga 

qayta so'riladi, qolgan ... litri ikkilamchi siydik sifatida 

tashqariga chiqariladi.  

A)90; 73,5-74; 1,5-2 B)100; 98,5-99; 1-1,5  

C)100; 98,5-99; 2-2,5 D)98; 86,5-87; 1-1,5  

 

 

37. Siydik pufagining katta odamdagi hajmi qancha? 

A)500-600 ml B)600-700 ml C)500-800 ml D)500-700 ml 

 

38. Siydik hosil bo’lishining 2-davri nima deb ataladi? 

A)filtratsiya B)reabsorsiya C)qayta so’rilish D)B va C 

 

39. Buyrak nefronlarida qonning suyuq qismi nima 

orqali filtrlanadi? A)kapillarlar orqali B)arteriya orqali 

C)vena kapillarlari orqali D)arteriya kapillarlari orqali 

 

40.Buyrakda siydik hosil bo’lishi nechta fazaga 

bo’linadi? A)1 ta B)2ta C)3 ta D)4 ta 

 

41.Buyrakning joylashishi tog’risidagi qaysi fikr to’g’ri? 

1-qorin bo’shlig’ining bel qismida, 2-qorin bo’shlig’ining 

diafragma ostida, 3-ikkala o’pkaning ortasida 

joylashgan, 4- IV-VI bo’yin umurtqasi ro’parasida 

joylashgan, 5-birinchi va ikkinchi bel umurtqasining ikki 

yonida joylashgan, 6-u loviya shakliga o’xshash bitta 

organ, 7-loviya shakliga o’xshash bir juft organ  

A)1.5.7 B)2.3.4.6 C)1,5 D)2,3,4 

 

---

 

42. Juft organ larni aniqlang?  

1-yurak, 2-buyrak, 3-o’pka, 4-jigar, 5-meda, 6-taloq  

A)1,2,3,4,5 B)2,3, C)1,4,5,6 D)1,3,4,5,6 

 

43.Buyrak necha qavatdan tashkil topgan?  

A)2 qavat B)3qavat C)4qavat D)A va B 

 

44.Tashqi qoramtir qanday qavat ?  

A)mag’iz qavat B)po’st qavat C)epiderma qavati 

D)nefron qavati 

 

45. Buyraklar tog’risidagi qaysi fikr noto’g’ri?  

1-qorin bo’shlig’ining bel qismida, 2-qorin bo’shlig’ining 

diafragma ostida, 3-ikkala o’pkaning ortasida 

joylashgan, 4- IV-VI bo’yin umurtqasi ro’parasida 

joylashgan, 5-birinchi va ikkinchi bel umurtqasining ikki 

yonida joylashgan, 6-u loviya shakliga o’xshash bitta 

organ, 7-loviya shakliga o’xshash bir juft organ A)1.5.7 

B)2.3.4.6 C)1,5,6 D)2,3,4,7 

 

46.Buyrakda siydik hosil bo'lishini boshqaruvchi nerv 

tolalari va ularning funksiyasini juftlab ko'rsating.  

a)simpatik nerv tolalari b)parasimpatik nerv tolalari  

1)buyrak qon tomirlarini kengaytiradi 2)siydik ajralishini 

kamaytiradi 3)buyrak qon tomirlarini toraytiradi 4)siydik 

ajralishini ko'paytiradi  

A)a-2,3; b-1,4 B)a-1,4; b-2,3 C)a-1,3; b-2,4 D)a-2,4; b-1,3  

 

47.Gipofiz bezining orqa bo'lagida sintezlanadigan 

antidiuretik gormoni ...  

1)filtratsiya jarayonini kuchytirib, siydik ajralishini 

ko'paytiradi 2)reabsorbsiya jarayonini kuchaytirib, 

siydik ajralishini kamaytiradi 3)filtratsiya jarayonini 

susaytirib, siydik ajralishini kamaytiradi 4)reabsorbsiya 

jarayonini pasaytirib, siydik ajralishini ko'paytiradi  

A)1 B)2 C)3 D)4  

 

48.Qalqonsimon bezda sintezlanadigan tiroksin 

gormoni ... 1)filtratsiya jarayonini kuchytirib, siydik 

ajralishini ko'paytiradi 2)reabsorbsiya jarayonini 

kuchaytirib, siydik ajralishini kamaytiradi 3)filtratsiya 

jarayonini susaytirib, siydik ajralishini kamaytiradi 

4)reabsorbsiya jarayonini pasaytirib, siydik ajralishini 

ko'paytiradi  

A)1 B)2 C)3 D)4  

 

49.Buyrak funksiyasini boshqaruvchi nerv markazi ... 

joylashgan.  

A)orqa miyada B)bosh miyada  

C)uzunchoq miyada D)orqa va bosh miyada  

 

50.Buyrakda tosh paydo bo'lishi kasalligining sababi ... 

1)tomoqdagi bodomsimon bezning yallig'lanishi 

(angina) 2)tish kasalliklarini o'z vaqtida davolatmaslik 

3)ovqat tarkibida tuzni ko'p iste'mol qilish 4)kam 

harakatlanish  

A)1,2 B)3,4 C)1,3 D)2,4  

 

51.Buyrak kasalliklari orasida buyrak yallig‘lanishi (a), 

qovuq yallig‘lanishi (b), siydik chiqarish yo‘lining 

yallig'lanishi (c), buyrakda tosh hosil bolish kasalligi va 

prostata bezining yallig‘lanishi (d) ko‘p uchraydi. 

A) a- nefrit c- sistit b- uretrit d- prostatit 

B) a- nefrit b- sistit d- uretrit c- prostatit 

C) a- nefrit b- sistit c- uretrit d- prostatit 

D) b- nefrit a- sistit c- uretrit d- prostatit 

 

52.Siydik hosil bo'lishining ikkinchi davrida 

(reabsorbtsiya) ... 1)kalavasimon kanalchalarning devori 

orqali birlamchi siydik tarkibidagi qand va 

aminokislotalar, suv va mineral tuzlarning ko'p qismi 

vena tomirlariga qayta so'riladi 2)nefrondagi arteriya 

kapillyarlari orqali qonning suyuq qismi filtrlanib, nefron 

bo'shlig'iga o'tadi 3)birlamchi siydik nefronlar orqali 

qayta filtrlanadi  

A)1 B)2 C)3 D)barchasi 

 

 

53.Siydik yo’lining uzunligi katta odamda qancha sm 

bo’ladi ? A)30 sm B)35 sm C)40 sm D)25 sm 

 

54.Siydik yo’li qorinning orqa devori bo’ylab pastga 

tushib nima bilan tutashadi?  

A)siydik pufagiga B)buyrakka C)qovuqqa D)A va C 

 

55 .Siydik pufagi qayerda joylashgan? A)qorinning 

yuqori qismi chanoq sohasida B)qorinning orqa 

tomonida chanoq sohasida C)qorinning pastki qismida 

chanoq sohasida D)barchas