Kinemаtik juftlаrdаgi reаksiya kuchlаrini аniqlаsh

Guruhning muvozanatlik tenglamasi quyidagicha ifodalanadi:
(3)
Tenglamada kuchlarining miqdorlari noma`lum. Shulardan 2 tasini aniqlash uchun 2 va 3 bo’g’inlarga ta`sir etuvchi kuchlardan V nuqtaga nisbatan momentlar olib ularning yig’indisi nolga tenglashtiriladi.
2- bo’g’inga ta`sir etuvchi kuch momentlari:
(4)
bundan
3- bo’g’inga ta`sir etuvchi kuchlardan olingan momentlar yig’indisi:
(5)
bundan

(3) tenglama asosida kuch rejasi (4-shakl) chiziladi.
Rejaning masshtabi N/mm
Demak, kuchi av kesmasi bilan ifodalanadi.(av kesma ixtiyoriy uzunlikda tanlanadi). Qolgan kuchlarni ifodalovchi kesmalar hisoblanishi kerak, ya`ni , va x.k.
4-shakldagi kuch rejasi a nuqtasidan boshlanib, miqdor va yo’nalishlari ma`lum bo’lgan kuchlarni ketma-ket qo’shib borilishi natijasida h nuqtada tugaydi. a va h nuqtalaridan AB va BC bo’g’inlari holatiga parellel ma va mh chiziqlarni o’tkazib, ular kesishgan m nuqta aniqlanadi. Natijada (ma kesmasi) va (mh kesmasi) kuchlarini yo’nalishi aniqlanadi. m nuqtasi b nuqta bilan tutashtirilib reaksiya kuchi aniqlanadi. Shuningdek, h va m nuqtalari tutashtirilib reaksiya kuchi aniqlanadi.
2 va 3 bo’g’inlarni bog’lovchi kinematik juftdagi (B nuqtasi) reaksiya kuchini aniqlash uchun bo’g’inlardan biri (masalan 3 bo’g’in) fikran tashlanib, uning qoldirilgan 2 bo’g’inga ta`sir reaksiya kuchi F<sub>23</sub> bilan almashtiriladi. Qoldirilgan 2 bo’g’inni muvozanatda deb qarab unga ta`sir etuvchi kuch vektorlarining yig’indisi nolga teng bo’lishini nazarga olib, F₂₃ kuchi aniqlanadi.
4-shaklda keltirilgan kuch rejasidan foydalanamiz. 2-bo’g’inga ta`sir etuvchi kuchlarni yig’indisini nazarga olsak bularning boshlanishi m nuqta bo’lsa, d tugash nuqtasidir. Shu nuqtalarni o’zaro tutashtiruvchi md kesmasi V kinematik juftdagi reaksiya kuchini ifodalovchi kesma bo’ladi. Kuch rejasidan reaksiya kuchlarini miqdorlari aniqlanadi.
F<sub>23</sub>= μ<sub>F</sub> · md [H]
F<sub>21</sub>= μ<sub>F</sub> · bm [H]
F<sub>36</sub>= μ<sub>F</sub> · gm [H]
F<sub>21</sub>=- F<sub>12</sub> nazarga olib, krivoshipni kinetostatik hisobi bajariladi. 2-shakldan krivoship bo’lak ravishda chiziladi. Unga ta`sir etuvchi kuchlar quyidagilardir:
F₂₁ – shatunning krivoshipga ta`sir(reaksiya) kuchi.
F<sub>M</sub> – krivoshipni (mexanizmni) muvozanatovchi kuch. Bu kuch krivoship holatiga tik F<sub>21</sub> reaksiya kuchiga qarshi yo’nalgan.
F<sub>16</sub>- tayanchning krivoshipga ta`sir(reaksiya) kuchi.


5-shakl.
Krivoshipni aylanish markazi 0 nuqtani nisbatan kuchlardan moment olinib F_M kuchi aniqlanadi. F_M · l_OA+ F₁₂ · h · μe =0
F_M= [H]
Krivoshipga ta`sir etuvchi kuchlar rejasini μ_F masshtabida chizamiz (5-shakl) va F₁₆ kuchini aniqlaymiz.
Kuch rejasi masshtabi: [N/mm]
5.b shaklida keltirilgan kuch rejasidan:
F₁₆= μ_F · ac [H]
Muvozanatlovchi moment va quvvat quyidagicha aniqlanadi:
M_m= F_m· l_OA ,
N_m= M_m · ω₁= F_m V_A