Kimyoviy va oziq-ovqat texnologiyasi

Termik kreking. 
Yumshoq yoki qattiq paraflnlarni termik krekingi sanoatda 
n-C
5
-C
20
uglevodorodli olefinlar olish uchun qo'llaniladi. Texnologiyasi bo'yicha 
bu ishlab chiqarish neft mahsulotlari pirolizi va termik krekingiga o'xshaydi. 
Parchalanish trubkali pechlarda 550 °C da olib boriladi. Olefmlarni hosil bo'lishini 
ko'paytirish uchun suv bug'i qo'llaniladi. Oraliq reaksiyalarni oldini olish uchun 
kreking jarayoni 20-25% parafinlar hosil boiguncha olib boriladi va yengil 
fraksiyalar ajratilgandan so'ng, yana jarayonga qaytariladi. 
Kreking jarayonida 20% gacha gaz va suyuq uglevodorodlar (C
5 
va yuqori) 
shuningdek, 1-2% koks hosil bo'ladi. Suyuq uglevodorod mahsulotlari katta 
qiziqish uyg'otadi, ularni gazdan ajratish va haydash natijasida turli fraksiyalar 
olinadi. 
Parafinni kreking jarayoni natijasida hosil bo'lgan suyuq mahsulotlar fraksiya 
tarkibini quyidagi ma'lumotlar orqali ko'rish mumkin, %: 

---

140°C (C
5
-C
8
) ...20; 180-240°C (C
11
C
13
) 11-13 
140-180°C (C
9
-C
10
)...10-15; 240-320°C (C
14
-C
18
)...14-16 
Ushbu fraksiyalardagi olefinlar miqdori 70-80% tashkil qiladi. Ulardan 90-
95% zanjir oxirida qo'shbog'i bo'lgan olefinlar, ya'ni a-olefinlar tashkil qiladi, sirt-
faol moddalar sintezida ular muhim o'rinni egallaydi.