Kimyoviy texnologiya

Smolalar, polimerlar.'
4.2-rasm. Atsetonsiangidrindan metilmetakrilat olish texnologik sxemasi:1-aralashtirgich; 2 - reaktor; 3- efirizator; 4- kondensator-deflegmatorlar; 5 - ekstraktor% 6 - bugiatish kolonnasi; 7,8 - rektifikatsiya
Setonsiangidrin (ATSG) va 100% li sulfat kislota (monogidrat)ni 1,0:1,5 mol nisbatda uzluksiz ravishda 1-aralashtirgichga yuboriladi, u yerda imid hosil bo`ladi. Aralashtirish vaqtida ko'p miqdorda issiqlik ajralib chiqishi sababli, aralashtirgichga sovutish trubalari va aralashtiruvchi moslama ulanadi, reaksiya jarayoni 80-85°C tashkil qiladi. Reaksiya aralashmasi yon tomondan 2-reaktorga kelib tushadi, u yerda bug' bilan isishi natijasida temperatura 130—135°C ortadi. Ushbu sharoitda imid metakrilamid sulfatga aylanadi.
Hosil bo`lgan reaksiya massasini suv va bir qism metanol bilan aralashtiriladi va tarelkali kolonna turidagi qaynatgichli efirizatorga yuboriladi. Uyerda metilmetakrilatni suv bilan azeotrop aralashmasi va ammoniy sulfat eritmasidagi metanol haydaladi va kubdan chiqariladi.
Etanol uchuvchan bo'lgani uchun metanolni bir qismi efirizatorning pastki tarelkalaridan birortasiga kiritiladi, bunda barcha tarelkalarda metanol bo'lishi ta'minlanadi.
Azeotrop aralashma va metanol bugiari 4-kondensator-deflagmatorda kondensatsiyalanadi, bunda kondensatning bir qismi 3-efirizatorga flegma sifatida qaytariladi, qolgan qismi qayta ishlash uchun yuboriladi.
Qayta ishlashni birinchi bosqichida 5-ekstraktorda kondensatni ishqorli suv bilan yuviladi, u yerda organik qatlamdan metanol va kislotali aralashmalar yuviladi (metakril kislota). Ushbu suvli ekstraktning bir qismini 3-efirizatorga yuborishdan oldin metakrilamid sulfatni suyultirish uchun qo'llaniladi, uning qolgan qismini 6-bug'latish kolonnasida haydash bilan metanol va ekstrada metilmetakrilat olinadi, uni reaksiya muhitiga qaytariladi. Kub suyuqligi 8-kolonnaga keladi: yuqoridagi mahsulot toza metilmetakrilat, kubda esa smola va polimerlar keladi, ular yoqish uchun yuboriladi. Metilmetakrilatni polimerlanishini oldini olish uchun eterifikatsiya va ajratish bosqichlarida ingibitor qo'yiladi (gidroxinon).