Kimyoviy texnologiya jarayonlari va qurilmalari

Suyuqliklarni uzatish

Kimyo sanoatining barcha tarmoqlarida suyuqliklar gorizontal va vertikal trubalar orqali uzatiladi. Suv, neftь, benzin, kerosin, moylar va boshqa suyuqliklarni uzatish uchun moʼljallangan mashinalar (qurilmalar) nasoslar deyiladi. Trubalarning boshlanHich va oxirgi nuqtalaridagi bosimlar farqi trubalardan suyuqlikning oqishi uchun harakatlantiruvchi kuch hisoblanadi. Suyuqlik oqimining trubalardagi harakatlantiruvchi kuchi gidravlik mashinalar yoki nasoslar orqali hosil qilinadi. Nasos elektor dvigateldan mexanik energiya olib, uni suyuqlikning harakatlanayotgan oqim energiyasiga aylantirib, bosimini oshiradi.

Nasoslar xalq xoʼjaligining barcha sohalarida: mashinasozlikda, metalurgiyada, kimyo sanoatida, yer ishlarini gidromexanizatsiyalashtirishda va koʼpchilik boshqa tarmoqlarda keng qoʼllaniladi.

Nasoslarning turlari va asosiy parametrlari

Nasoslar asosan ikki turga: dinamik va hajmiy nasoslarga boʼlinadi.
Dinamik nasoslarda suyuqlik tashqi kuch taʼsirida harakatga keltiriladi. Nasos ichidagi suyuqlik nasosga kirish va undan chiqish trubalari bilan uzluksiz boHlangan boʼladi. Suyuqlikga taʼsir qiladigan kuchning turiga koʼra, dinamik nasoslar parrakli va ishqalanish kuchi yordamida ishladigan nasoslarga boʼlinadi.
Parrakli nasoslar oʼz navbatida markazdan qochma va propeller (oʼkli) nasoslarga boʼlinadi. Markazdan qochma nasoslarda suyuqlik ish G’ildiraklarning markazdan uning chetiga qarab harakat qilsa, propellerli nasoslarda esa suyuqlik G’ildirakning oʼqi yoʼnalishida harakat qiladi.
Ishqalanish kuchiga asoslangan nasoslar ikki xil (uyurmaviy va oqimli) boʼladi. Uyutrmaviy va oimli nososlarda suyuqlik asosan ishalanish kuchi taʼsirida harakatga keladi.
Hajmiy nasoslaning ishlash printsipi suyuqlikning maʼlum bir xajmini yopiq kameradan itarib chiqarishga asoslangan. Hajmiy nasoslar jumlasiga porshenьli, plunjerli, diagfragmali, shesternyali, plastinali va vintsimon nasoslar kiradi.
Sanoatda suyuqliklarni siqilgan gaz (yoki havo) yordamida uzatish uchun gazliftlar va montejyular ham ishlatiladi.