Kimyoviy reaksiya tezligi

Mustaqil ishlash uchun masalalar.

1. Ammiakni oksidlanish tenglamasi bo`yicha sodir bo`ladigan jarayon muvozanat holiga kelganda, moddalar konsentrassiyalari [NH₃]=0,9 mol/l, [O₂]=2 mol/l, [NO]=0,3 mol/l ga teng bo`lgan. Muvozanat holatidagi suvning, NH<sub>3</sub> va O<sub>2</sub> ning boshlang`ich konsentrassiyalarini (mol/l) hisoblang.

A) 0,3; 0,3; 0,38; B) 0,6; 0,4; 0,38; C) 0,45; 1,2; 2,38;

D) 0,75; 1,2; 1,0; E) 0,45; 0,6; 0,45.

2. Tenglamasi bo`lgan reaksiyadagi muvozanatni o`ng tomonga siljitish uchun qaysi omillardan foydalanish mumkin?

1) vodorod bromid konsentrassiyasini oshirish;

2) vodorod bromid konsentrassiyasini kamaytirish;

3) temperaturani oshirish; 4) temperaturani kamaytirish;

5) bosimni ortirish; 6) bosimni kamaytirish.

A) 1,3,6 B) 1,4,5 C) 2,4,6 D) 2,3,5 E) 2,3,6

3. Tenglamasi bo`lgan reaksiyadagi muvozanatni o`ngga siljitish uchun qaysi omillardan foydalanish mumkin?

1) bosimni orttirish; 2) bosimni kamaytirish; 3) temperaturani oshirish;

4) temperaturani pasaytirish; 5) katalizator kiritish; 6) ingibator kiritish;

7) asetilen konsentrassiyasini oshirish;

8) karbonat angidirid konsentrassiyasini kamaytirish;

A) 1,3,5,7 B) 1,4,5,7 C) 2,4,6,7 D) 1,4,7,8 E) 2,3,7,8

4. Qaysi omillar ta`sirida - 43,7 kJ reaksiya muvozanati o`ng tomonga siljiydi?

1) temperaturaning pasayishi; 2) temperaturaning ko`tarilishi;

3) bosimning kamayishi; 4) bosimning ortishi; 5) katalizator kiritilishi.

A) 1,3 B) 1,4 C) 1 D) 2 E) 2,5

5. Sirka kislota va etil spirtining o`zaro reaksiyasida muvozanat qaror topganda, moddalar konsentrassiyalari [ CH<sub>3</sub>COOH ]=0,4 mol/l, [ C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OH ]=0,4 mol/l, [CH<sub>3</sub>COOC<sub>2</sub>H<sub>5</sub>]=0,6 mol/l, [H<sub>2</sub>O]=0,6 mol/l bo`lgan reaksiyaning konstantasini aniqlang.

A) 3,50 B) 2,50 C) 2,25 D) 3,00 E) 2,70

6. Katalizator qaytar reaksiyaga qanday ta`sir etadi?

A) muvozanat qaror topishini tezlatadi B) faqat to`g`ri reaksiyani tezlatadi

C) faqat teskari reaksiyani tezlatadi D) faqat teskari reaksiyani sekinlatadi

7. Kimyoviy muvozanatda turgan NO₂ bilan N₂O₄ aralashmasini rangsizlanishi uchun nima qilish kerak?

1) bosimni oshirish 2) bosimni kamaytirish 3) temperaturani ko`tarish

4) temperaturani kamaytirish 5) katalizator kiritish

A) 1,3 B) 1,4 C) 1,5 D) 2,3 E) 2,4

8. Quyidagi muvozanatdagi sistemada moddalarning muvozanat konsentrassiyalari [N₂]=0,2 mol/l, [H₂]=0,3 mol/l, [NH₃]=0,4 mol/l bo`lsa, azot va vodorodning boshlang`ich konsentrassiyasi (mol/l) qanday bo`lgan?

A) 0,2 va 0,6 B) 0,4 va 0,9 C) 0,6 va 0,9 D) 0,4 va 0,6 E) 0,2 va 0,3

9. Ammiak sintez qilish uchun tayyorlangan gazlar aralashmasida azot va vodorodning konsentrassiyalari tegishli tartibda 4 va 10 mol/l ni tashkil etgan. Reaksiyada muvozanat qaror topgandan so`ng azotning 50% miqdori reaksiyaga kirishgan bo`lsa, azot, vodorod va ammiakning muvozanat konsentrassiyalarini toping.

A)1,05; 2,10; 1,40; B) 2,9; 4,0; 2,6;C) 2,0; 4,0; 4,0; D) 2,8; 4,6; 2,3; E) 2,0; 4,0; 2,0.

10. Quyidagi kimyoviy reaksiya; muvozanatini o`ng tomonga siljitish uchun qaysi omillardan foydalanish mumkin?

1) O₂ konsentrassiyasini kamaytirish 2) O₂ konsentrassiyasini ko`paytirish

3) NO konsentrassiyasini ko`paytirish 4) NO konsentrassiyasini kamaytirish

5) bosimni oshirish 6) temperaturani oshirish 7) temperaturani pasaytirish

8) katalizator qo`llash 9) N<sub>2</sub> konsentrassiyasini ko`paytirish

A) 2,3,5,8 B) 2,4,8,9 C) 2,4,6,9 D) 2,5,7,9 E) 2,4,5,9

11. Quyidagi reaksiyalarning qaysi biriga katalizator ta`sir etganda, muvozanat o`ng tomonga siljiydi.

1) 2) 3)

4) 5)

A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 2,4 E) hech qaysi uchun

12. Qaytar reaksiyalarining muvozanatini siljitish uchun katalizator qanday ta`sir etadi?

1) muvozanatni siljitmaydi 2) muvozanat o`rnatilishini tezlatadi

3) maxsulot unumini oshiradi 4) reaksiya teskari tomonga yo`naltiriladi

A) 1,3 B) 1,2 C) 1,4 D) 2,2 E) 2,4

13. Normal sharoitda 10 moldan azot va vodorod aralshtirilgan. Ammiak hosil qilish reaksiyasi muvozanat holatiga kelgandan keyin, aralashmada 1 mol vodorod qolgan. Muvozanat konstantasini hisoblang.

A) 0,82 B) 9 C) 27 D) 5,14 E) 36

14. reaksiyasida har bir moddaning dastlabki konsentrassiyasi 2,5 mol/l ga teng. Muvozanat qaror topgandan keyin C moddaning konsentrassiyasi 3 mol/l ga teng bo`lsa, shu sistemaning muvozanat konstantasi qanchaga teng bo`ladi?

A) 2,25 B) 2,55 C) 2,85 D) 3,45 E) 3,75

15. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosimning oshirilishi muvozanatni o`ng

tomonga siljitadi?

1) ; 2 ) ;

3) ; 4) ;

A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 2,3,4 D) 1,2 E) 3

16. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosim va temperaturaning pasayishi muvozanatni chapga siljitadi?

1) ; 2 ) ;

3) ; 4) ;

5)

A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 1,5 E) 2,4

17. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida bosimning oshirilishi kimyoviy muvozanatga ta`sir etmaydi?

1) ;

2 ) ; 3) ;

4) ; 5)

A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 1,3,5 D) 2,3,4 E) 5

18. Quyidagi reaksiyalarning qaysilarida temperaturani oshirish va reaksiya doirasidan uzluksiz chiqarib turish natejasida muvozanat o`ng tomonga siljiydi?

1) 2)

3) 4)

5)

A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 1,3,5 D) 2,4 E) 3,4,5

19. Qaysi reaksiyaning muvozanat holatini bosim o`zgartira olmaydi?

A) B)

C) D)

E)

20. Agar quyidagi sistemada muvozanat holatida vodorod va suv bug`lari, tegishli ravishda, 6,4 va 4,8 kPa bo`lganligi ma`lum bo`lsa, sistemaning muvozanat konstantasini toping.

A) 0,316 B) 1,33 C) 3,16 D) 0,75 E) 31,6

21. Quyidagi sistemaga qaysi omillarning ta`siri muvozanatni boshlang`ich moddalar hosil bo`lish tomoniga siljitadi?

1) bosimni oshirish; 2) bosimni kamaytirish; 3) temperaturani oshirish;

4) temperaturani kamaytirish; 5) katalizator kiritish;

6) vodorod konsentrassiyasini oshirish; 7) vodorod konsentrassiyasini kamaytirish

A) 4,8 B) 2,4,5,6 C) 3,7 D) 1,3,4,7 E) 2,6,7

22. reaksiya muvozanati qaysi omillar ta`sirida chap tomonga siljiydi?

1) O₂ konsentrassiyasini kamaytirish 2) CO konsentrassiyasini orttirish

3) O₂ konsentrassiyasini orttirish 4) CO₂ konsentrassiyasini orttirish

5) katalizator kiritish 6) bosimni pasaytirish 7) temperaturani pasaytirish

8) temperaturani ko`tarish

A) 2,3,6,7 B) 1,4,6,8 C) 2,3,4,5 D) 4,5,6,7 E) 1,4,5,7

23. Bosimni oshirish, haroratni kamaytirish natijasida quyidagi reaksiyalarning qaysilarida muvozanat o`ng tarafga siljiydi?

1) 2)

3) 4)

A) 1,3 B) 1,4 C) 3,4 D) 2,3 E) 1,2

24. Quyidagi muvozanatda turgan sistemalarda bosimni o`zgartirish muvozanatga ta`sir etmaydigan reaksiyalarni ko`rsating.

1) 2)

3) 4)

5)

A) 1,2 B) 3,4 C) 2,5 D) 3,5 E) 1,4

25. Muvozanat holatida quyidagi jarayonlarning qaysi birlariga bosimning o`zgarishi ta`sir ko`rsatmaydi?

1) 2)

3) 4)

5) 6)

A) 2,4,5 B) 1,2,3 C) 1,3,4 D) 3,4,5 E) 3,5,6

28. Ushbu reaksiyadagi A va B moddalarning dastlabki konsentrassiyalari 0,5 va 0,7 mol/l ga, reaksiyaning muvozanat konstantsi 50 ga teng bo`lsa, ularning muvozanat holatidagi konsentrassiyalarini aniqlang.

A) 0,44; 0,86 B) 0,06; 0,26 C) 0,12; 0,88 D) 0,16; 0,26 E) 0,3; 0,5

29. reaksiyada moddalarning muvozanat konsentrassiyalari reaksiya tenglamasi tartibida 2,5; 1,8; 3,2 mol/l ga teng bo`lsa, xlor va uglerod (II) oksidning dastlabki konsentrassiyalarini ko`rsating.

A) 4,5; 5,2 B) 3,6; 6,4 C) 5,7; 5,0 D) 6,0; 6,4 E) 7,5; 5,4