Kimyodаn eksperimental mаsаlаlаr yechish metodikasi fanidan amaliy mashg`ulotlari bo`yicha ta’lim texnologiyalari

9.2. Eritmаlаrga dоir eksperimental mаsаlаlаr yechish mavzusi bo`yicha texnologik xaritasi

Ish jarayonlari vaqti	Faoliyat mazmuni
	O`qituvchi	Talaba
1 bosqich. Kirish (10 daqiqa)	1.1. Ma`ruzaning mavzusi, rejasini e`lon qiladi, o`quv mashg`ulotining maqsadi va o`quv faoliyat natijalarini tushuntiradi (1-ilova)	Tinglaydi, mavzu nomini yozib oladi
	1.2. Mashg`ulotni o`tkazish shakli va baxolash mezonlarini e`lon qiladi (2- ilova)	Yozib oladi
2 bosqich. Asosiy jarayon (60 daqiqa)	2.1. Mavzuning rejasi bo`yicha ma`ruza qiladi (3-ilova) va mavzuga tegishli “Klaster” chizmasidan foydalangan xolda quydagi savol bilan murojat qiladi: “Metallar va metalmaslar olinishi,fizik kimyoviy xossalari,ishlstilishiga oid eksperimental masalalar »? 2.2. Talabalarga “Insert” jadvalini to`ldirish vazifasi beriladi (4-ilova)	Yozadi, chizmani tuldiradilar Yozadi, chizmani tuldiradilar
	2.2. Mavzu bo`yicha tayyorlangan savollar tarqatiladi (5-ilova). Diqqatlarini kutiladigan natijaga jalb qiladi. Topshiriqlarning bajarilishini qay darajada to`g`ri ekanligini tekshiriladi	Savollarga javob beradilar.
3 bosqich. YAkuniy bosqich (10 daqiqa)	3.1 Mavzu bo`yicha umumiy xulosa qilinadi.	Tinglaydilar
	3.2. Talabalarning baholash mezonlarini e`lon qilinadi	Yozib oladi
	3.3. O`z-o`zini nazorat qilish uchun savollar beradi (6-ilova)	Javob yozadi
	3.4 Navbatdagi mashg`ulotda ko`riladigan mavzuni e`lon qiladi va “Qanday” usulida jadvalga mustaqil ta`limga tayyorgarlik ko`rishlarini so`raydi (7-Ilova).	” Qanday” organayzerni to`ldiradi.

Suvsiz sirka kislota tayyorlash uchun 91% li 400 g sirka kislota eritmasida qancha miqdorda (g) sirka angidrid eritilishi kerak?

A) 364 V) 151 S) 51 D) 102 Ye) 204

Echish:

1) Eritma tarkibidagi suv miqdorini (g) hisoblaymiz;
m(CH₃COOH)=400×91%=364 g bundan m(H₂O)=400-364=36 g

2) Eritma tarkibidagi suvni qancha angidrid bilan reaktsiyaga kirishishini aniqlaymiz;

(SN₃SO)₂O+N₂O→2SN₃SOON
102 18
x 36 x=204 g Javob: Ye

Mustaqil ishlash uchun test masalalari!

1. Suvsiz natriy gidroksid tayyorlash uchun 80% li 400 g natriy gidroksid eritmasida qancha massa (g) natriy oksid eritilishi zarur?
A) 301,1 V) 278,9 S) 265,7 D) 257,6 Ye) 275,6

2. Suvsiz kaliy gidroksid tayyorlash uchun 92% li 600 g kaliy gidroksid eritmasida qancha massa (g) kaliy oksid eritilishi zarur?

A) 305,0 V) 250,6 S) 205,6 D) 256,0 Ye) 350,1

3. Suvsiz sulьfat kislota tayyorlash uchun 98% li 500 g sulьfat kislota eritmasida qancha massa (g) sulьfat angidrid eritilishi zarurligini toping.

A) 44,5 V) 41,5 S) 45,1 D) 46,2 Ye) 48,2

4. Suvsiz sirka kislota tayyorlash uchun 12 g sirka angidrid qancha miqdordagi (g) 91% li sirka kislota eritmasida eritilishi zarur?

A) 20,3 V) 22,3 S) 23,3 D) 28,4 Ye) 24,8

5. Suvsiz natriy gidroksid tayyorlash uchun 12,4 g natriy oksid 90% li natriy gidroksid eritmasining qanday miqdorida (g) eritilishi zarur?

A) 10 V) 20 S) 36 D) 46 Ye) 50

6. Suvsiz kaliy gidroksid tayyorlash uchun 16,8 g kaliy oksid 92% li o’yuvchi kaliyning qanday miqdorida (g) eritilishi zarur?

A) 15,0 V) 50,0 S) 32,0 D) 40,2 Ye) 55,0

7. Suvsiz sulьfat kislota tayyorlash uchun 16 g sulьfat angidrid 90% li sulьfat kislota eritmasining qanday miqdorida (g) eritilishi zarur?

A) 34 V) 26 S) 46 D) 36 Ye) 25

8. Suvsiz ortofosfat kislota tayyorlash uchun 14,2 g R₂O₅ qanday massadagi (g) 96% li ortofosfat kislota eritmasida eritilishi zarur?

A) 196 V) 269 S) 169 D) 351 Ye) 135

9. 100% li sulьfat kislotada erigan sulьfat angidridning 20% li eritmasini hosil qilish uchun 1 kg massadagi 94,6% li sulьfat kislotada qanday massadagi sulьfat angidridni eritish kerak?

A) 205,6 V) 488 S) 550 D) 240 Ye) 310