Kimyo yo’nalishi iii-bosqich 19. 02-guruh talabasi qodirova ra’noning “neft va gaz kimyosi”

Suyuq fazada oksidlash reaktorlari
Ko‘pchilik oksidlash jarayonlari suyuq fazada amalga oshiriladi. Sanoat reaktorlari sifatida balandligi 10-15 m va diametri 2-3 m bo‘lgan barbotaj kolonnalar eng ko‘p qo‘llaniladi. Jixozlar tayyorlashda organik kislotalar ta’siriga chidamli alyuminiy, titan yoki ba’zi bir legirlangan po‘latdan foydalaniladi.
Suyuq fazada molekulyar kislorod bilan oksidlash reaktorlari bilan tanishamiz (1-rasm).

Suyuq fazada molekulyar kislorod bilan oksidlash reaktorlari.

1,a-rasmda davriy ravishda ishlaydigan oksidlash reaktori ifodalangan, ushbu reaktorda sovutish jarayoni eritmani suvli sovutgich orqali aylanishi hisobiga sodir bo‘ladi. Xom-ashyo reagentni kerakli temperaturagcha isitiladi va reaktorga yuboriladi (shu vaqtda suvni o‘rniga sovutgichga bug‘ keladi) va havo yuborish boshlanadi. Taqsimlash moslamasi vazifasini perforirlangan truba, to‘rsimon yoki panjarali tarelka bajaradi. Ichki sovutgichli uzluksiz ravishda ishlaydigan kolonnali reaktorda keyingi oksidlashga turg‘un mahsulotlar olishga mo‘ljallangan (sirka kislota, aromatik kislotalar; 1,b-rasm). Bunda oksidlanadigan modda va havo reaktorning pastki tomoniga yuboriladi, hosil bo‘lgan mahsulotlar esa tepa tomonidan olinadi (1,b-rasm).

1,v-rasmda barbotaj kolonnalar kaskadi ifodalangan: suyuq reaksiya massasi ketma-ket kolonnadan-kalonnaga o‘tadi, havo har bir kolonnaga aloxida yuboriladi. Bu erda issiqlikni tashqariga chiqarish uglevodorodlarni yoki erituvchini bug‘latish hisobiga sodir bo‘ladi, ularni bug‘lari har bir kolonka tepasiga joylashgan qaytar kondensatorlarda kondensatsiyalanadi va kondensat reaktorga oqib keladi.
1,g-rasmda uzluksiz ravishda ishlaydigan oksidlash kolonnasi-tarelkali kolonna ifodalangan. Ushbu kolonnaga suyuqlik tepadan pastga qarab bir tarelkadan boshqasiga qarab oqib keladi, havo esa qarama-qarshi tomonga pastdan tepaga xarakatlanadi. Sovutish uchun ilonsimon trubalarda suv yordamida olib boriladi.

II BOB. Parafinlarni oksidlash