Kimyo texnologiya

4-rasm. eguvchanlik sistemasini 32ºS dagi mzotermasi
Hisobni olib borish uchun E (∙) dagi eritma tarkibini aniqlaymiz
(1 mol quruq tarkibga mol hisobida): Na⁺ - 0,14, NH₄⁺ - 0,86, Cl^- - 0,86, HCO₃^- - 0,14, H₂O – 6,0.
Jarayonni moddiy balans tenglamasini tuzamiz:
x NaCl+y NH₄HCO₃+z H₂O = n NaHCO₃ +(0,14Na⁺+0,86 NH₄⁺+0,14 HCO₃^-+0,86 Cl^-+6,0 H₂O)
Na…x=n+0,14; Cl…x=0,86; NH₄…y=0,86; HCO₃…y=n+0,14; H₂O…z=6,0 asosida alohida tenglamalar tuzamiz.

Ularning yechimi n=0,72 ni beradi.

Shunday qilib E eritma olish uchun 0,86 mol NaCl, 0,86 mol NH₄HCO₃ va 6,0 mol H₂O ni cho‘kmaga tushadi.

1000 kg NaHCO₃ olish uchun sarflanadigan NaCl miqdori

ni tashkil etadi.
(84 va 58,5 - NaHCO₃ va NaCl ning molekulyar massasi)

Foydalanish darajasi, %.

Natriyniki
Ammiakniki
Osh tuzining boshlang‘ich eritmasi 0,86 mol NaCl, 6 mol H₂O, 0,86 mol H₂O tutishi kerak.
yoki g/dm³
(1170-29% li NaCl eritmasining zichligi, kg/m³)

Soda ishlab chiqarishda odatda tarkibida – 310 g/dm³ NaCl tutgan eritmalar ishlatiladi. Bunda Na ning ishlatilish darajasi odatda 75% dan oshmaydi. U_Na ning maksimal ko‘rsatkichiga erishish uchun karbonlash jarayonida namakob (tuz eritmasi) ga qattiq osh tuzi quyish maqsadga muvofiq. Buni faqat CaCl₂, NH₄Cl dan toza osh tuzi olinadigan sex mavjud bo‘lgan zavodlarda amalga oshirish mumkin. Lekin bu mahsulot narxini oshirib quyishga texnik qiyinchiliklar tug‘diradi. Bundan tashqari amalda iqtisodiy jixatdan noqulay bo‘lgan uzoq muddat talab etilgani sababli sistemani muvozanat xolatiga olib borilmaydi.