«kimyo-texnologiya»

Ayrim  manba’larga  qaraganda  Janubiy  Afrikada  ekish  maqasadida 
keltirilgan  kartoshka  ekini  birinchi  Gallandiya  davlatidan  Cape  ga  tashrib 
buyuruvchi dengizchilarni oziq ovqat bilan ta’minlash maqsadida keltirilgan 
ekan. Shundab beri kartoshka sanoati Janubiy Afrikada eng asosiy oziq-ovqat 

---

ta’minoti sectori bo‘lib kelyapdi. Janubiy Afrikada ishlab chiqariladigan yapli 
maqsulot  sabzavotlarning  43%  ni,  bog‘dorchilikni  15%  ni  va  umumiy  q/x 
maxsulotlarining  4%ni  tashkil  etadi.  Dehqon  xo‘jaligi  qeymati  o‘rtacha  1.6 
billion R ekvivalentidagi kartoshka maxsulotlari yetishtiradi.
8
  
Tarixi.  Madaniy  kartoshkaning  vatani  Janubiy  Amerika.  Amerikaning  turli 
mintaqalarida  eramizdan  1-2  ming  yil  muqaddam  uning  turliturlari  ekin  sifatida 
o‘stirilib boshlangan.  
Chilining  o‘rta  qismi  va  Chiloye  orolida  kartoshkaning  tetraploid  (2n=48) 
turlari  madaniylashtirilib  boshlangan.  Ulardan  Solanum  furberosumL.  kelib 
chiqqan. 
Hozirgi 
paytda 
seleksiya 
ishlarida 
kartoshkaning211 
turidan 
foydalanilmoqda. Hozirda S. fuberosum turiga mansub 2000dan ortiq nav ma’lum. 
Ulardan 600-800 tasi hozir keng tarqalgan.  
Amerikadan Yevropaga kartoshka XVI asrning o‘rtalarida keltirilgan, keyin 
Ispaniyadan  boshqa  davlatlarga  tarqalgan.O‘zbekistonga  kartoshka  Rossiyadan 
keltirilgan.