Kimyo-texnologiya

 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

11 
5. Texnologik sxema bayoni 
 
Neft xom ashyosi bizga 121/1 va 122/2 nasoslar blokidan truba quvurlar orqali 
beriladi. Undan H-1 yoki H-2 nasoslar neftni olib, uchta potokka bo’lib issiqlik 
almashtirgichlarga haydab beradi. 
-I-potok. Neft T-2a issiqlik almashtirgichiga o’tadi, bunda neft T-ц.о- K-5 
bilan qizdiriladi, T-2,T-1,T-3 issiqlik almashtirgichlari esa T-ц.о- K-2 bilan qizdiriladi. 
Potoklardan o’tayotgan neft поз № bilan boshqariladi.
-II-potok. Neft T-18,T-19,X-14,X-14a issiqlik almashtirgichlaridan o’tadi, 
bunda K-5 dan chiqayotgan gudron bilan qizdiriladi.
T-8/1 neft з/п род T-8/2,T-8/3 lardagi neft esa K-5 ning pastki ц.о si bilan 
qizdiriladi.Potokdan o’tayotgan neft harorati X-14a dan keyin o’rnatilgan поз № bilan 
boshqariladi.
-III-potok. Neft T-2б,Т-2в issiqlik almashtirgichlaridan o’tadi, bunda neft Т-
ц.о- К-5 bilan qizdiriladi. X-10,T-4б neft K-2 ni Д/Т yengil fraksion mahsuloti bilan 
qizdiriladi. 
T-6б,T-6в issiqlik almashtirgichlarida esa neft K-5 ni III-pogoni maxsuloti 
bilan qizdiriladi. Potokdan o’tayotgan neft T-6в dan so’ng o’rnatilgan поз № bilan 
boshqarib boriladi. 
Potoklarda 100-115˚ C gacha qizdirilgan neft xomashyosi birlamchi E-4 ga 
tushadi. U yerda bosim 6.3 kg*k/
𝑠𝑚
2
(0.63 MPa) dan past miqdorda ushlanadi. 
Tuzsizlantirish va suvsizlantirish maqsadida H-1,H-1a nasoslarni kirish 
qismiga H-24,24a bilan E-7a sig’imidan demulgator eritmasi beriladi. Qo’shimcha 
yuvish uchun esa H-25,H-27,H-7 nasoslar bilan E-4 ga II-sistema suvi beriladi. 
Suvning sarfini holat № bilan nazorat qilinadi.
Ma’lum vaqt tindirilib tuzsizlanmagan va suvsizlanmagan neft bosim 
hisobiga shar shaklidagi birlamchi bosqich elektrodegidrator Э-1 ga 3 ta taqsimlab 
beruvchi qurilmalardan kiradi.
Bu yerda bosimi 6.0 kg*s/
𝑠𝑚
2
(0.6 mPa) dan past ushlanadi. Holat №
.So’ngra neft oqimi bo’yicha shar shaklidagi, ikkilamchi bosqich elektr ta’sirida 

---

12 
suvsizlantiruvchi elektrodegidrator Э-2 ga o’tadi. Bunda ham bosim 6.0 kg*s/
𝑠𝑚
2
(0.6 
mPa) dan past ushlanadi. Bu ham holat № bilan nazorat qilib boriladi. 
Uncha yuqori bo’lmagan bosim bilan tarkibida tuzlari bor suv E-4, Э-1, Э-2 
larda tindiriladi va ЭЛОУ bloki oqava suvlari yopiq sistemaga to’kiladi.
Neft maxsulotlari isrofgarchiligini oldini olish maqsadida E-4 dan 
chiqadigan drenaj suvlari pogrujnik Д-23 ga 50 ˚C dan past haroratgacha sovutilib 
ajratgich sig’im E-18 ga beriladi. Bunda tindirilibsuv ustidagi neft maxsulotlari 
to’sqichdan oqib o’tib E-8 ga tushadi.U yerdan H-7, H-25, H-26 nasoslar orqali. 
H-1 nasosni kirish qismiga qo’shib yuboriladi. Tindirilgan suvlar esa drenaj 
qilinib kanalizatsiyaga to’kiladi.
ЭЛОУ blokidan H-2a nasos orqali tuzsizlangan va suvsizlangan neft 10 
kg*s/
𝑠𝑚
2
bosim bilan issiqlik almashtirgichlarga beriladi. Issiqlik almashtirgichlarda 
neft 210-240 ˚C gacha qizdirilib, K-1 ning 7- tarelkasiga kiradi. 
П-2 ni konversiyasida qizdirilgan neft esa K-1 ni tagidan 200-370 ˚C gacha 
haroratda kiradi. Kirishidan avval esa melall yuzalarini yemirilishini oldini olish 
maqsadida H-2, H-2a, H-2б nasoslarni kirish qismiga H-24 nasos orqali E-9 sig’imdan 
kalsinirlangan soda eritmasi beriladi. K-1 da bosim esa 5 kg*k/
𝑠𝑚
2
(0.5 MPa) dan 
yuqori bo’lmagan holda ushlanadi.
K-1 ni ustki qismidan benzin, suv va gaz bug’lari aralashmasi chiqib xavo 
bolan sovituvchi kondensator sovutgich XB-1/1, XB-1/2 oltita seksiyasi va XB- 1/3 
uchta seksiyalaridan o’tadi.
Bunda sovib kondensatlangan benzin, suv va gazlar aralashmasi tindirib 
ajratgich sig’im separator E-1 ga tushadi. Suv tindirilib, fazalarni ajratuvchi moslama 
orqali kanalizatsiyaga to’kib yuboriladi. 
E-1 dagi bosim ham 5 kg*k/
𝑠𝑚
2
(0.5 MPa) gacha ushlanadi. Gazlar esa E-1 
dagi bosimni boshqaruvchi klapan orqali E-3a separatoriga beriladi.
Undan so’ng yoqilg’i sistemasiga o’tkazilib, П-1, П-2 pechlarda yoqish 
uchun ishlatiladi.
E-1 sig’imidagi benzin H-6 va H-8 nasoslar bilan olinib K-1 ni tepa 
qismidagi haroratni bir xil qilish maqsadida yuqoridagi tarelkasiga sovituvchi 

---

13 
maxsulot sifatida beriladi. Qoldiq benzin H-6 va H-8 nasoslardan E-1 sathini 
boshqaruvchi klapan orqali stabillashtirish blokiga yoki uni chetlab, ishqor bilan 
tozalash blokiga beriladi.
K-1ni tagidan benzinsizlantirilgan neft H-3 nasoslar bilan olinib ikkita patok 
orqali П-1 pechi konveksiyasiga beriladi.
U yerda benzinsizlangan neft to’rt potok bo’ylab 350-370 ˚C gacha qizdirilib 
truboprovodda birlashadi va asosiy atmosfera kolonnasi K-2 ning 7-tarelkasiga 
beriladi. П-1 dan chiqayotgan potoklar harorati KСП-3 da nazorat qilib boriladi.
K-2 ning yuqori qismida bosim 2 kg*k/
𝑠𝑚
2
(0.2 MPa) dan past bo’lgan 
holda ushlanadi. Atmosfera kolonnasi K-2 ning yuqori qismidan 120-150 ˚C da benzin 
va suv bug’lari truba orqali XB-1/3 AВГ-АВЗ tipdagi havo bilan sovituvchi 
kondensatorga beriladi.