Kimyo fanlarini o’qitishda «klassik juftliklar»

KIMYO FANLARINI O’QITISHDA «KLASSIK JUFTLIKLAR» ( «KLASSIK UCHLIKLAR»)
Xoliqova Dilbarxon Baxtiyorovna
Farg’ona viloyati Farg’ona tumani
24 – maktab kimyo fani o’qituvchisi
ANNOTATSIYA: ushbu maqolada kimyo fanlarini o’qitishda “klassik juftliklar” (klassik uchliklar) metodlari asosida o’qitish, ta’rifi, namunalari, zamonaviy ta’lim texnologiyalari haqida yoritilgan.
KALIT SO’ZLAR: kalssik juftliklar, klassik uchliklar, zamonaviy ta’lim.
Zamonaviy ta‘lim texnologiyasi – ta‘lim maqsadiga erishish jarayonining umumiy mazmuni, ya‘ni, avvaldan loyihalashtirilgan ta‘lim jarayonini yaxlit tizim asosida, bosqichma-bosqich amalga oshirish, aniq maqsadga erishish yo’lida muayyan metod, usul va vositalar tizimini ishlab chiqish, ulardan samarali, unumli foydalanish hamda ta‘lim jarayonini yuqori darajada boshqarish.
Olimlar tomonidan ilmiy bilimlarni shakllantirish maqsadida qo‘llaniladigan ilmiy tadqiqot metodlari haqida bilishga “metodologik bilim” deyiladi.
Metodologik bilim quyidagilarni qamrab oladi:

• 
  o‘lchov konsepsiyasi, masalan, miqdor (o‘lchashlar), sifat (kuzatishlar), shkaladan foydalanish, davomli o‘zgaruvchilar;
  
• 
  takroriy va o‘rtachasini aniqlash kabi noaniqliklarni kamaytirish va baholash usullari;
  
• 
  takroriylikni ta’minlash mexanizmlari (ma’lum miqdorni qayta o‘lchashlarda ulardagi farqlarning kamligi) hamda o‘lchovlarning aniqligi;
  
• 
  ma’lumotlarni jadval, grafik, diagramma yordamida abstraksiyalash va ifodalashning umumiy usullari va ulardan o‘rinli foydalanish.
  

Ta’rifi: Ishtirokchilarga ustiga o`zaro klassik yoki barchaga ma’lum bog`liqlikka ega bo`lgan tushunchalar, odamlar familiyalari, ertak va folklor qahramonlarining nomlari yozilgan (bosib chiqarilgan) kichik kartochkalar tarqatiladi.
Masalan, klassik juftliklar:
Funksiya- jadval Parabola- giperbola
Elektron – proton Kenglik- uzunlik
Bissektrisa – burchak Nyuton- olma
Geyl- Lyusak Boyl- Mariotta
Klassik uchliklar:
Quyosh-havo-suv
Minus-plyus-modul
Atom – molekula – modda
So`zlar tartibsiz ahvolda bir varaq qog`ozga yozilgan, masalan, plyus, parabola i sh.o`. O`quvchilar shu so`zlar orasida klassik juftlik yoki uchlikni topib, tuzishlari va ana shu bog`liqlikni asoslab berishlari kerak. Mashq ham individual tartibda, ham kichik guruhlarda o`tkazilishi mumkin.
Foydalanish doiralari
Tabiiy va aniq fanlarni o`qitishda.
Afzalliklari
Ushbu mashq o`quvchilarga maktabda o`rganiladigan fanlar o`rtasidagi bog`liqlikni aniqlashga yordam beradi, o`quvchilar birmuncha dastlabki ishni bajarishga ulgurgan mavzular o`rtasidagi aloqani o`rganish uchun juda qulay imkon yaratadi.
Qiyinchiliklar: Aniqlanmagan.
Darsni mustahkamlash uchun har bir guruhga о‘z parashutini qandaydir tarzda о‘zgartirish va uning yerga tushishini prognoz qilish topshirig‘ini berish mumkin.Bu metod orqali o’quvchilar moddalarning formulalarini yozishda foydalanish mumkin.

Mg

Cl

Ag