Kimyo fani bo‘yicha o‘zbekiston respublikasi uzluksiz ta’lim milliy o‘quv dasturlari ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi

V. Kurs ishini tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatmalar
Anorganik kimyodan yoziladigan kurs ishining maqsadi talabalarda ilmiy tadqiqot 
olib borish ko‘nikma va malakalarini hosil qilishdan iborat. Kurs ishi yozish jarayonida 
talabalar adabiyot materiallarini tahlil qilishni o‘rganadilar, ilmiy tekshirish metodlari 
bilan tanishadilar, tadqiqot o‘tkazish malakasini egallaydilar. Kurs ishlari ilmiy tadqiqot, 

---

163
ilmiy-metodik va referativ xarakterdagi mavzular bo‘yicha tayyorlanadi. Talabalar kurs 
ishi mavzularini, mavzular bankidan tanlab oladilar.
Kurs ishlarining mavzulari. 
1. 
O‘zbekistonda kimyo fani va sanoati rivojlanishi. 
2. 
Modda miqdori - mol. Kimyoviy ekvivalent. 
3. Kimyoviy formula va tenglamalar bo‘yicha hisoblashlar.
4. Gaz qonunlari va ularga oid hisoblashlar.
5. Kimyoning asosiy qonunlari. 
6. Oksidlar, nomlanishi. Oksidlarning turlari: asosli, kislotali, amfoter va befarq 
oksidlar. Oksidlarning olinishi va kimyoviy xossalari.
7. Kislotalar. Kislorodli va kislorodsiz kislotalar. Kislotalarning negizliligi. 
Kislotalarning nomlanishi, olinishi, kimyoviy xossalari. 
8. Asoslar, nomlanishi. Ishqorlar. Amfoter gidroksidlar. Asoslarning olinishi va 
xossalari. 
9. Tuzlar va ularning guruhlanishi: o‘rta, nordon, asosli, qo‘sh, aralash va kompleks 
tuzlar. Tuzlarning nomlanishi, olinish usullari, xossalari va ahamiyati. 
10. Kvant mexanikasi. Kvant sonlarining to‘lqin funksiyasini aniqlovchi parametrlar 
ekanligi. 
11. Kvant sonlari. Elektron buluti, atom orbitallarining shakllari. 
12. Atom orbitallarining elektronlar bilan to‘lib borishiga oid qoidalar. Pauli va kam 
energiyalilik prinsipi, Gund va Klichkovskiy qoidalari. 
13. D.I.Mendeleyevning kimyoviy elementlar davriy qonuni va davriy sistemasi 
hamda uning ahamiyati.
14. Elementlar oilalari va elementlar atomlari va ionlarining elektronlar 
konfiguratsiyalari. Elektronlarning energetik yacheykalarga joylashuvi.
15. s-, p- va d- elementlarning elektron konfiguratsiyalari. 
16. d-elementlar atomlarining elektron konfiguratsiyalari. Atomlarning normal, 
qo‘zgalgan valent holatlari.
17. Radiaktivlik, yadro va termoyadro reaksiyalari. Tenglamalar tuzish. 
18. Atomlarning ionlanish potensiali, haqiqiy va nisbiy elektromanfiyliklari. 
19. Bog‘ uzunligi, energiyasini hisoblash. Bog‘lanish xarakteri va ionning effekti 
radiusini aniqlash
. 
20. Valent bog‘lanishlar metodi. Atom orbitallarining gibridlanishi va molekulalar 
geometriyasi. Mashq va masalalar yechish.
21. Kovalent bog‘lanish, uning turlari va xossalari. 
22. Molekular orbitallar metodi. Gomonuklear, molekulalar va ionlarning elektron 
formulalari va energetik diagrammalarni tuzish. 
23. Ion bog‘lanish. Ionlarning qutblanishi.
24. Kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effekti. Gess qonuni.
25. Kimyoviy reaksiya tezligi. Kimyoviy reaksiya tezligiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar.
26. Kimyoviy muvozanat va uning siljishi. Kimyoviy muvozanatning ahamiyati.
27. Eritmalar va ularning xossalari hamda ularga oid hisoblashlar.
28. Foiz konsentratsiyali eritmalarga oid masalalar yechish. 
29. Molar va normal konsentratsiyali eritmalarga oid masalalar yechish.
30. Erishda sodir bo‘ladigan issiqlik hodisalari. Ionlarning gidratlanishi. 
Kristallogidratlar.
31. Elektrolitlar va elektrolitmaslar. Elektrolitik dissotsilanish nazariyasi.
32. Tuzlar gidrolizi va uning mexanizmi. Tuzlar gidrolizining turlari.
33. Suv ionlari ko‘paytmasi. Vodorod ko‘rsatkich (pH). 
34. Dissotsilanish darajasi, konstanta va pHni aniqlashga oid masalalar yechish.
35. Kompleks birikmalar. A. Verner koordinatsion nazariyasining asosiy qoidalari.
36. Oksidlanish darajasi. Oksidlanish -qaytarilish reaksiyalari.

---

164
37. Elektroliz va unga oid masalalar yechish.
Vodorod va uning birikmalari. Suv. Vodorod peroksid.
38. VII guruhning asosiy guruhcha elementlari tavsifi. Xlor va uning xossalari.
39. Brom, yod va ularning xossalari, birikmalari.
40. VI guruh asosiy guruhcha elementlari umumiy tavsifi. Oltingugurt va xossalari.
41. Oltingugurtning kislorodli birikmalari va ularning xossalari.
42. Selen va tellur. Olinishi, birikmalari, ishlatilishi.
43. V guruh asosiy guruhcha elementlarining umumiy tavsifi. Azot va uning xossalari.
44. Fosfor va uning xossalari, birikmalari.
45. Fosforli o‘g‘itlarni ishlab chiqarish va ularning xossalari. 
46. Mishyak, sur’ma, vismut va ularning birikmalari.
47. IV guruh asosiy guruhcha elementlarning umumiy tavsifi. Uglerod va uning 
xossalari, birikmalari.
48. Kremniy va uning xossalari, birikmalari. 
49. Germaniy, qalay, qo‘rg‘oshin, ularning birikmalari va xossalari.
50. VIII guruh asosiy guruhcha elemenlarning umumiy tavsifi. Nodir gazlarning 
olinishi, xossalari. Ksenon va kripton birikmalari.
51. Metallarning umumiy xossalari. Metall bog‘lanish tabiati. Metall kristall panjara. 
Qotishmalar. Metallarning fizik va kimyoviy xossalari.
52. I guruh asosiy guruhcha elementlarining umumiy tavsifi, xossalari va birikmalari. 
Litiy, natriy, kaliy va ularning birikmalari.
53. Kalsiy, uning xossalari, birirkmalari. Suvning qattiqligi va uni yo‘qotish usullari.
54. III guruhning asosiy guruhcha elementlari umumiy tavsifi. Bor, aluminiy va 
ularning xossalari, birikmalari.
55. IV guruh qo‘shimcha guruhcha elementlari. Titan, tsirkoniy va gafniy.
56. V guruh qo‘shimcha guruhcha elementlari. Vanadiy, Niobiy, Tantal xossalari, 
birikmalari.
57. VI guruh qo‘shimcha guruhcha elementlari haqida umumiy ma’lumot. 
58. VII guruh qo‘shimcha guruhcha elementlari. Texnetsiy, reniy va ularning xossalari, 
birikmalari.
59. VIII guruh qo‘shimcha guruhchasi elementlari. Temir va uning xossalari.
60. I guruh qo‘shimcha guruhchasi elementlarining umumiy tavsifi. 
61. II guruh qo‘shimcha guruhchasi elementlarining umumiy tavsifi. 
62. Xrom va uning birikmalari va amaliy ahamiyati.
63. Molebden, volfram va ularning birikmalariga oid masalalar yechish. 
64. Marganets va uning birikmalari va amaliy ahamiyati. 
65. VIII guruh yonaki guruhcha elementlari, oddiy moddalari va birikmalarining 
kimyoviy xossalari. 
66. Mis, kumush va oltin. Ularning birikmalari va amaliy ahamiyati.
67. Rux, kadmiy, simob va ularning birikmalari. 
68. Platina oilasi elementlari va ularning xossalari.
69. Lantanoidlarning olinishi va xossalari.
70. Aktinoidlarning sintezi va xossalari.
71. O‘zbekistonda noorganik kimyo sanoatining rivojlanishi va ahamiyati.