Kimyo fani bo‘yicha o‘zbekiston respublikasi uzluksiz ta’lim milliy o‘quv dasturlari ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi

2. Kimyoviy bilimlar va asboblardan amaliyotda foydalanish kompetensiyasi:
Atom tuzilish nazariyasini, yadro reaksiyalari turlari, atom energiyasi mavzularini 
annimatsion video materiallaridan, internet axborot resurslaridan, tegishli jadval va 
diagrammalardan foydalangan holda o‘rganiladi. Olingan bilim asosida mavzu bo‘yicha 
tegishli masala va testlarni mustaqil bajara oladi.
3. Davriy qonun va davriy sistema. Atomlarning davriy va nodavriy o‘zgaruvchan 
xossalari. B1+ (12 soat)
3.1. Davriy qonun va davriy sistema. 
3.2. Atomlarning radiusi, ionlanish energiyasi, ionlanish potensiali, nisbiy 
elektromanfiyligini davrlar va guruhlar bo‘ylab o‘zgarishi.
3.3. Atomlarning nodavriy o‘zgaruvchan xossalari.
3.4. Element birikmalarini xossalarini davriy o‘zgarishi.
4. 
Kimyoviy bog‘lanish, uning xillari va paydo bo‘lish sabablari. B1+ (12 soat)
4.1. Kovalent bog‘lanishning paydo bo‘lishini Lyuis gipotezasi asosida tushuntirish.
4.2. Ion bog‘lanishning paydo bo‘lishini Kossel gipotezasi asosida tushuntirish.
4.3. Kimyoviy bog‘lanishni kvant mexanika asosida tushuntirish birdan-bir to‘g‘ri 
yo‘l ekanligi.
4.3.1. Kimyoviy bog‘lanishni valent bog‘lar usuli vositasida tushuntirish (Geytler va 
London).
4.3.1.1. Lokallashgan elektron juftlarining o‘zaro itarilishi. Taqsimlanmagan elektron 
jufti va donor-aktseptor bog‘lanish.
4.3.1.2. Ichki molekular va molekulalararo vodorod bog‘i. Vodorod bog‘ining modda 
xossalariga ta’siri va tabiatdagi ahamiyati.
4. 3.1.3. Kovalent bog‘larning to‘yinuvchanligi va muayyan fazoviy yo‘nalishga ega 
bo‘lishi.
4.3.1.4. Gibrid atom orbitallar va ularning xillari (Poling). Molekulalar va ionlarning 
fazoviy tuzilishi.
1. Kimyoviy jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish 
kompetensiyasi:
Kimyoviy bog‘lanish, uning xillari va paydo bo‘lish sabablarini tushuntirishda nisbiy 
elektromanfiylik, Lyuis va Kossel gipotezalari, atom orbitallar gibridlanish nazariyalari 
mazmunini jadvallar, video tasvirlar, slaydlar orqali tushuntiriladi.