Kimyo bakalavr) 2021-2022 o’quv yili I semester uchun II kurs (III semestr) namangan – 2021

2. Eruvchan Sulfatlar (SO₄^2- ionlari) kaltsiy tuzlarining ancha yuqori kontsentratsiyali eritmalari bilangina oq cho’kma CaSO₄ hosil qiladi:
Ca²⁺ + SO₄^2-  CaSO₄

Cho’kma (NH₄)₂SO₄ da kompleks tuz (NH₄)₂[Ca(SO₄)₂] hosil qilishi tufayli eriydi. Gi’sli suv kaltsiy tuzlarining eritmalari bilan loyqa bermaydi (uning Ba²⁺ va Sr²⁺ dan farqi).

3. Kaliy geksatsianoferrat (II) K₄[Fe(CN)₆] Sr²⁺ ishtirokida Ca²⁺ ni to’ishga, shuningdek, bu kationlarni bir - biridan ajratishga imkon beradi.

Reaktsiya quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:

Ca²⁺ + 2NH₄⁺ + [Fe(CN)₆]^{4 -}  Ca(NH₄)₂[Fe(CN)₆] 

Reaktsiya pH≈9 bo’lganda, ya’ni ammoniyli bufer aralashma ishtirokida olib boriladi. SHuning uchun reaktsiya qilinayotgan 1-2 tomchi tekshirilayotgan eritmaga NH₄Cl va NH₄OH eritmasidan bir tomchidan qo’shib isitiladi va K₄[Fe(CN)₆] ning taxminan baravar hajmdagi to’yingan eritmasi ta’sirida cho’ktiriladi. Bunda sirka kislotada erimaydigan oq kristall cho’kma Ca(NH₄)₂[Fe(CN)₆] hosil bo’ladi. Bu hol uni reaktsiyada qo’llaniladigan ammiakda (NH₄)₂CO₃ bo’lishi tufayli hosil bo’lishi mumkin bo’lgan SrCO₃ dan farq qilishga imkon beradi. Ba²⁺ ioni ham ma’lum kontsentratsiyada K₄[Fe(CN)₆] ta’sirida cho’kma berishi mumkin. SHuning uchun eritmada Ba²⁺ ioni bo’lsa, bu reaktsiyadan Ca²⁺ ni to’ish uchun foydalanib bo’lmaydi.