Kimyo – biologiya

Darsning maqsadi:
O’simliklardagi qonuniyatlarga asosan o’simliklarni ildizi pastga kurtakli novda yoki poya yuqoriga o’sishini aniqlash.
Ishning bajarilishi:


SHisha plastinka qog’oz bilan o’ralib, 1-2 sm qalinlikda yoki 4-5 qavat karton qog’oz bo’laklari ip bilan bog’lanadi. Ildizi tik o’sgan urug’ tug’nagich yordamida karton qog’oz ustiga biriktirib qo’yiladi. SHu tartibda tayyorlangan urug’ tagiga suv qo’yilgan shisha banka joylashtirilib, bankaning usti oyna bilan berkitiladi (9-rasm).
9-rasm. Giotropizmni kuzatish uchun tayyorlangan banka:

1-shisha idish; 2-shisha plastinka; 3-torf yoki karton qog’oz; 4-ip yoki shpagat; 5- maysa; 6-suv.

Normal temperatura hosil qilish uchun urug’ joylangan banka termostatga qo’yiladi. Urug’dan o’sib chiqqan ildiz va poyaning uzunligi taxminan 5-10 mm ga yetgandan so’ng, ildiz yuqoriga, poya pastga qaratib qo’yiladi. Oradan bir-ikki kun o’tgach tajribada yuz bergan o’zgarishlar aniqlanadi, ya’ni yerning tortishish kuchi yoki o’simliklardagi qonuniyat bo’yicha poya yuqoriga qarab, ildiz esa pastga qarab o’sadi. Tajriba davomi va xulosasi daftarga yozib boriladi, rasmi chizib olinadi.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   O’simliklar qanday harakatlanadi?
   

2. 
   Geotropizm nima?
   

3. 
   O’simliklardagi geotropizm harakatini aniqlash uchun qanday jihozlar ishlatiladi?
   

4. 
   O’simliklarda geotropizm harakatlanishi qanday aniqlanadi?
   

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Mustaqimov G.D. O’simliklar fiziologiyasi va mikrobiologiyasi asoslaridan amaliy mashg’ulotlar. T. 1990.
   
2. 
   Sulaymonov A.S. Tretyakov K.G. O’simliklar fiziologiyasidan amaliy mashgulotlar. T.1976.
   

3 Burigin V. A. va boshq. Botanika va o’simliklar fiziologiyasi asoslari. T. 1972. 4.Gavrelinko V. F. va boshq. Bolshoy praktikum po fiziologii rasteniy. M. 1975. 5.Genkel P.A. Fiziologiya rasteniy. M. 1975.
6.Alimbekov M. U, Inogomomva M. T, Umarov X. T. O’simliklar fiziologiyasidan yozgi amaliy mashgulotlar. T. 1977.