Кимёвий технология асосий жараён ва курилмалари


Absorbstiya jarayonining fizik asoslari



Download 3,78 Mb.
bet2/27
Sana31.12.2021
Hajmi3,78 Mb.
#198311
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Bog'liq
Absorbsiya KL-U-5(8-13)т

5.9. Absorbstiya jarayonining fizik asoslari
Gaz faza suyuqlik bilan o’zaro ta’siri natijasida ikkita faza (f=2) va uchta komponent, ya’ni tarqaluvchi modda va ikkita modda tashuvchi (k=3) lardan iborat sistema hosil bo’ladi.

Fazalar qoidasiga binoan, bunday sistema 3 ta erkinlik darajasiga ega:



Sistemadagi fazaviy muvozanatni belgilovchi asosiy uchta parametrlar quyidagilardir: bosim, temperatura va konstentrastiya. Demak, «gaz-suyuqlik» sistemada ikkala fazaning bosimi r, temperaturasi t va konstentrastiyasi x o’zgarishi mumkin. Absorbstiya jarayoni o’zgarmas bosim va temperaturada borayotgan bo’lsa, bir fazada tarqalayotgan moddaning har bir konstentrastiyasiga, ikkinchi fazadagi aniq konstentrastiya to’g`ri keladi.

O`zgarmas temperatura (t=const) va umumiy bosimli sharoitda muvozanat konstentrastiyalari orasidagi bog`liqlik Genri qonuni bilan ifodalanadi. Bu qonunga binoan, biror temperaturada eritmadagi eritma ustidagi gaz parstial bosimi, uning mol ulushiga to’g`ri proporstionaldir:



yoki


(5.74)
bu erda r – muvozanat holatidagi eritmada x konstentrastiyali yutilayotgan gazning parstial bosimi; E – Genri kontantasi.
Genri konstantasi absorbtiv va absorbentlarning xossalariga, hamda temperaturaga bog`liq bo’ladi:

(5.75)
bu erda q – gazning erish issiqligi, kJ/kmol; R = 8,325 kJ/(kmolK) – universal gaz doimiysi; T – absolyut temperatura, K; S – yutayotgan suyuqlik va gazlarning tabiatiga bog`liq bo’lgan o’zgarmas kattalik.
(5.75) tenglamadan ko’rinib turibdiki, temperatura ortishi bilan gazning suyuqlikda erishi kamayadi.

Dalton qonuniga binoan, gaz aralashmasidagi komponentning parstial bosimi, ushbu komponent mol ulushining umumiy bosimga ko’paytirilganiga tengdir, ya’ni:


va (5.76)
bu erda R – gaz aralashmasining umumiy bosimi; u – tarqalayotgan moddaning aralashmadagi konstentrastiyasi; mol ulushi.
(5.74) va (5.76) tenglamalarini taqqoslab, quyidagi ifodaga kelamiz:

yoki fazaviy muvozanat konstantasi E/R ni m orqali belgilab, quyidagi ifodani olamiz:

(5.77)

(5.77) tenglama, gaz aralashmasi va suyuqlikda tarqalayotgan moddalarning muvozanat konstentrastiyalari orasidagi bog`liqlik to’g`ri chiziq bilan ifodalanishini ko’rsatadi. Ushbu chiziq koordinatalar boshidan o’tadi va uning qiyalik burchagi tangensi m ga teng. Qiyalik burchak tangensi temperatura va bosimga bog`liq. 5.12-rasmdan ko’rinib turibdiki bosim oshishi va temperatura kamayishi bilan gazning suyuqlikda eruvchanligi ortadi (m esa kamayadi). Suyuqlik bilan gazlar aralashmasi muvozanat holatida bo’lganida, aralashma gaz komponentining har biri Genri qonuniga bo’ysunadi.



Absorbstiya jarayoni nisbiy mol konstentrastiyalarda ham hisoblanishi mumkin. Bunda, gaz fazasining suyuqlikdagi kichik konstentrastiyalari x da Genri qonuni ushbu ko’rinishda yoziladi:

Shuni alohida ta’kidlash kerakki, o’ta suyultirilgan eritmalar, hamda kichik bosimlarda o’z xossalari bo’yicha ideal suyuqliklarga o’xshash eritmalar ham Genri qonuniga bo’ysunadi.

Yuqori konstentrastiyali eritmalar va katta bosimlarda gaz bilan suyuqlikning o’zaro muvozanat holati Genri qonuniga bo’ysunmaydi, chunki fazalarning muvozanat konstentrastiyalari orasidagi bog`liqlik egri chiziq bilan ifodalanadi.

Download 3,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish