Kichik yoshdagi maktab o‘quvchilari shaxsini rivojlanishida milliy xalq o‘yinlarini roli O‘zbekiston Respublikasi mustaqil davlat sifatida rivojlanish va taraqqiyot yo‘liga chiqdi

1.2.O’zbek xalq o’yinlaridan foydalanib kichik maktab o’quvchi yoshlarni tarbiyalash texnologiyasi
O‘zbek xalq o‘yinlari xalq ijodiy faoliyatining bir turidir. Ularni mexnatkash xalk yaratdi va keng xalk ommasi davom ettirdi. Hozirga kadar o‘zbek xalki uning tantanalarini katta xalk tomoshalari – sayillar bilan nishonlaydi. Ilgari sayillar diniy sanalar bilan boglik bo‘lgan. Diniy bayramlardan tashqari, axoli orasida ommaviy tomoshalar, sayillar o‘tkazish odat bo‘lgan. Mana shu bayramlarda xalqning xayoti, uning xayotni sevishi, mexribonligi, kuvnokligi namoyon bo‘lgan.
Sayillar vaqtida «Olomon poyga», «qiz quvish», «Kurash», «Agdarish», «Ko‘pkari», «Do‘ppi tashlar» kabi musobaqa o‘yinlari, sport o‘yinlari va ko‘ngilochar o‘yinlar o‘tkazishgan.
O‘zbekistonda qadimdan dexqonlarning mexnat jarayoniga boglik tantanalar – «Xosil bayrami», «Kovun sayli» va hokazolar mavjud. Ana shulardan «Qovun pishdimi?», «Qovok tanlash» kabi o‘zbek xalq o‘yinlari yuzaga kelgan.
«Olomon poyga»o‘yini. Bunda bir guruh chavandozlar otni choptirib boraturib, qizlar irg’itgan xar hil rangli ro‘molchalarni ilib olishlari va o‘z egalariga keltirib berishlari lozim bo‘lgan. Shu baxonada xar bir yigit o‘zining chaqqonligi, dovyurakligi va jasoratliligini ko‘rsatgan.
«Agdarish» o‘yini. Bu qadimiy sport o‘yini jangchilar orasida keng tarkalgan: ikki otlik yigit bir-birini otdan yiqitib tushurishga harakat qiladigan mana shu o‘yinda, albatta, dovyurak, kuchli va tadbirkor ishtirokchi golib chiqqan. Bellashuvda o‘zi mingan otni boshqarish maxorati ham katta axamiyatga ega bo‘lgan.
«Uloq». Eng murakkab va qizikarli bu o‘yin X-XI asrlardayoq ma’lum bo‘lib, katta bayramlar va to‘ylarda o‘tkazilgan. To‘y boshlanishi oldidan bir guruh yigitlar belgilangan joyga to‘planishgan. U yerga so‘yilgan echkining tanasi tashlab qo‘yilgan. Yigitlar ba’zan bir necha o‘n kishidan iborat bo‘lib, ularning hammasi echki tanasini yerdan ko‘tarib olishga va atrofdagilarga berib ko‘ymay, marragacha olib borishga xarakat qilganlar. Bunda chaqqon, jasur, irodali, qiyin vaziyatda dovdirab kolmaydigan yigitlargina ulokni marragacha olib borgan.
«Poyga». Bu o‘yin chavandozlarning uzoqqa ot choptirish bo‘yicha musobakasidir. Ana shu musobaka paytida qarindoshlarning bir-biriga yordamlashishi o‘yin ishtirokchisining otini kamchi bilan urishi, xay-xaylashi, hatto otning jilovidan tortishi ham mumkin bo‘lgan. Bu
musobaqada epchil, irodali, xushyor yigitlar galabaga erishganlar. Xalq orasida kuchli odamlar juda xurmat qilingan, atrofdagilar ularga xavas bilan qaragan, taxsinlar aytgan. Shuning uchun belini boglab kurash tushadigan polvonlar xalq shodiyonalari va anjumanlarining ardoqli mehmoni bo‘lgan. O‘zaro kuch sinashiladigan o‘yin, ya’ni kurash tushish uzoq davrlardan xozirgacha o‘zbeklarning sevimli mashg’uloti va tomoshasi hisoblanadi