|
1. Maktabgacha ta’lim taskilotlarida o’quv faoliyatini rivojlantirivchi o’yinlar.
O’quv o‘yinlar ta’limiy o‘yin sifatida bolalarning yosh xususiyatlariga mos keladigan o‘yinlar sirasiga kiradi. O’quv o‘yinlarning muhim belgisi undagi qoidalarning mavjudligidir. O‘yinda o‘yin niyati, o‘yin qoidalari, o‘yin harakatlari o‘rtasida uzviy aloqa mavjud. O‘yin niyati o‘yin harakatlarining tabiatini belgilaydi. O‘yin qoidasi esa, o‘yin harakatlarini, vazifasini hal etishga va o‘yindagi harakatlarni amalga oshirishga yordam beradi.O’quv o‘yinlar orqali bolalarga yangi bilimlar, tushunchalar berib boriladi. Bu o‘yinlarda bolaning har tomonlama rivojlanishi, bilim jarayoni, sensor madaniyati, nutq faoliyati, aqliy qobiliyatlari takomillashadi. O‘yin qoidasiga rioya qilish, unga amal qilish o‘yin mazmunini boyitadi. O’quv o‘yinlarda tabiiy narsa va buyumlardan keng foydalaniladi. Bolaning kun tartibida o’quv o‘yin uchun vaqt va joy ajratilishi kerak. Bunday o‘yinlar mashg‘ulot jarayonida va o‘yindan tashqari vaqtlarda guruh yoki yakka-yakka o‘tkaziladi. Bunda o‘yin mazmuni va natijasi puxta aniqlanadi. O’quv o‘yinlarda quyidagi qoidalarga amal qilinishi kerak:
1. Navbatma-navbat ta’sir etish.
2. So‘ralganda javob berish.
3. O‘rtoqlari fikrini eshita olish.
4. O‘yin jarayonida boshqalarga xalaqit bermaslik.
5. O‘yin qoidasini bajarish.
6. O‘z xatosini tan olish.
O’quv o‘yinlarda bolalarning yosh, individual xususiyatlarini hisobga olish lozim. O‘yinda o‘yin tempi va ritmi katta rol o‘ynaydi, juda sekin va bir tekisdagi temp bolani ko‘p kuttiradi, juda tez temp esa bolalarni hayajonga soladi, turli bahs-munozaralarga olib keladi. Kattalar tomonidan o‘yin ishtirokchilarini to‘g‘ri baholash muhim ahamiyatga ega.
O’quv o‘yinlar ikkita printsipni o‘z ichiga oladi - ta'lim va o‘yin, ularni tugun shaklida ham, erkin faoliyatda ham ishlatish mumkin.
O’quv o‘yinlarni rejalashtirish, o‘qituvchilar o‘zgaruvchanligini kengaytirib, o‘yinlarning asoratlari haqida g‘amxo‘rlik qilishlari kerak (ehtimol yanada murakkab qoidalarni ixtiro qilgan).
Tugunlar barcha bolalar bilan oldindan o‘ynash mumkin bo‘lgan o’quv o‘yinlardan foydalanadi. Ular bolalarning bilimlarini birlashtirish, tizimlashtirish usuli sifatida ishlatiladi.
O’quv o‘yinlarni rejalashtirish zarur shunday qilib, yangi o‘yinlar tugunga tushdi, so‘ngra bolalar bilan qo‘shma faoliyat blokiga o‘tdi va mustaqil faoliyatda foydalanildi, shu bilan birga, aqliy kuch talab qiladigan faoliyat bilan shug‘ullanish qobiliyatining eng yuqori ko‘rsatkichi bo‘ldi.
O’quv o‘yinlar aksariyat hollarda bolalar allaqachon ma'lum bilim va ko‘nikmalarni qo‘lga kiritganlarida o‘tkaziladi, aks holda o‘yinni amalga oshirish qiyin bo‘ladi.
O’quv o‘yin - bu amaliy faoliyat bo‘lib, unda siz bolalar batafsil yoki yuzaki bilim olganliklarini va kerak bo‘lganda ularni qanday qo‘llashni bilishlarini tekshirishingiz mumkin.
O’quv o‘yin bolalarning aqliy rivojlanishidagi turli xil qiyinchiliklarni engib o‘tishning ajralmas vositasi ekanligi sababli zarur. rejalashtirmoq bolalar bilan individual ishda o’quv o‘yinlardan foydalanish. Qancha tez-tez va juda ko‘p? Zarur bo‘lganda, bolalarning ehtiyojlari va rivojlanish darajasiga qarab, individual ravishda. O’quv o‘yinlardan foydalangan holda bolalar bilan individual ishlash rejalashtirilishi kerako‘yinlarning barcha turlari va turlari uchun. o‘qituvchi tomonidan tashkillashtirilgan individual o’quv o‘yinlar bola bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa qilish uchun qulay shart-sharoitlar yaratadi, bolaning qolishi sabablarini chuqurroq aniqlashga yordam beradi va o‘quv materialida faolroq mashq qilishga hissa qo‘shadi.
O’quv o‘yinlar inson shaxsiyatining barcha tomonlarini rivojlanishiga hissa qo‘shadi. Agar ular mahoratli o‘qituvchi tomonidan jonli ravishda o‘tkazilsa, bolalar ularga katta qiziqish, quvonch portlashlari bilan munosabatda bo‘lishadi, bu albatta ularning ahamiyatini yanada oshiradi.
2. O’quv o‘yinlarning turlari.
O’quv o‘yinlarning quyidagi turlari mavjud:
a) buyum va o‘yinchoqlar bilan o‘ynaladigan;
b) stol-bosma;
d) og‘zaki-so‘z o‘yinlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
